Page 9 - gg
P. 9

3. Paugeran Tembang acapat an Sasmitane

                       Kaya  sing  wis  diandharakake  ing  bageyan  sadurunge,  tembang

               Macapat nduweni paugeran tartamtu. Paugeran kasebut lumrahe diarani

               guru. Guru tembang Macapat ana papat, yaiku guru watak, guru gatra,

               guru  wilangan,  lan  guru  lagu.  Jlentrehan  patang  guru  kasebut  kaya

               mangkene.

               a. Guru Watak

               Guru watak yaiku paugeran bab watak utawa sesipatane tembang. 11

               jinis  Macapat  kasebut  nduweni  watak  sing  beda-beda,  mulane  saben

               arep nggawe tembang Macapat kudu ngerteni dhisik wewatakane apa

               lan  digawe  kanthi  ancas  apa.  Ing  ngisor  iki  dhaftar  watak  tembang

               macapat kasebut lan ancas penganggone.



                           Aran Tembang                                Watak Tembang


                Pucung                                     gregeten kendho
                Maskumambang                               nlangsa, ngeres-eresi,

                Megatruh                                   prihatin, sedhih, getun
                Gambuh                                     sumanak,  pitutur rada sereng

                Kinanthi                                   seneng, tresna

                Mijil                                      Prihatin
                Pangkur                                    sereng, nepsu
                Durma                                      sereng, nepsu

                Asmaradana                                 sedhih lan prihatining asmara

                Sinom                                      canthas, ethes
                Dhandhanggula                              ngresepaken, luwes


               b. Guru Gatra

               Guru gatra yaiku cacahe larik/baris saben sapada. Saben jinis tembang

               Macapat  nduweni  cacah  larik  sing  bedabeda.  Sing  paling  sithik  yaiku

               tembang Maskumambang lan Pocung, mung patang larik. Dene








                                                                                                          6
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14