Page 301 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 301
บทที่ ๒
เจ้าพระญาติโลกราชกับข้อสันนิษฐาน
ตำนานพระแท่นศิลาอาสน์ เมืองทุ่งยั้ง
จากการศึกษาบริบทของตำนานพระแท่นศลาอาสน์ เมืองทุ่งยั้ง ที่ถูกบันทึกโดยเจ้านาย ๓ ฉบับ และ
ิ
เมื่อนำฉบับใบลานมาปริวรรตเปรียบเทียบ จึงมีข้อสังเกตเกี่ยวกับตำนานพระแท่นศิลาอาสน์ เมืองทุ่งยั้ง ที่มี
ประเด็นทางประวัติศาสตร์มาเกี่ยวเนื่อง ทั้งนี้จึงได้ยกสำนวนของเจ้านายที่กล่าวไว้ ดังนี้
๑. สำนวนสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทรงบันทึกไว้ใน จดหมายระยะทางไปพิษณุโลก
ุ่
ุ
พ.ศ. ๒๔๔๔ ครั้งเสด็จมาถึงเมืองทุ่งยั้ง วันที่ ๖ มิถุนายน กล่าวถึง “...ท่านเจ้าอธิการวัดนี้(วัดพระบรมธาตทง
ยั้ง) ได้ให้หนังสือตำนานพระแท่นสำหรับได้ตรวจดูรู้เรื่องผูกหนึ่ง เพราะท่านทราบข่าวที่ได้ถามกับพระยา
จางวางเมืองอุตรดิฐ ในตำนานนั้น มีข้อความเพ่นพ่านไม่สู้ติดต่อกัน แลเปนเปลือกมากกว่าเนื้อ คิดว่าจะย่อ
่
ื
ื
ความมาจดไว้กันลมตอภายหลัง ในตำนานนั้นกล่าวถึงวัดมหาธาตุนี้ ว่าพระยาศรีธรรมโศกราชผู้ครองเมองศุ
้
ุ
ุ
ิ
้
้
โขไทยได้เชิญพระบรมสารีรกธาตแห่งพระพุทธเจ้า มาบรรจุไว้ในถำใตดน แล้วกอพระธาตไวเบื้องบน ถำ
่
ิ
้
นั้นมิใช่ถ้ำภูเขา คือขุดหลุมฝังพระธาตุแล้วก่อรวบทับไว้เบื้องบนผูกภาพยนตรไวรักษา มิให้มีผู้ทำอันตราย
์
้
ได้ การนี้ได้ทำพร้อมด้วยพระอรหันต์สาวกพระพุทธเจ้า”
... เมืองทุ่งยั้งนี้ เพราะเป็นที่พระพุทธเจ้าทั้ง ๕ พระองค์ มายับยั้ง จึงได้นามว่า ทุ่งยั้ง มีความว่า
“เมื่อพระกุกกุสนท์เสวยพระชาติเปนไก่ พระโกนาคมเสวยพระชาติเปนนาค พระกัสสัปเสวยพระ
ชาตเปนเต่า พระโคตมเสวยพระชาติเปนโค พระศรีอาริยเสวยพระชาติเปนราชสีห์ ทั้งห้าสัตว์
ได้มาจำศีลที่ภูเขาซรอก ขณะเดียวกัน แลมีปรารถนาอย่างเดียวกันที่จะเปนพระพุทธ จึงทำ
สัญญาต่อกันว่าถ้าได้สำเร็จเปนพระพุทธเมื่อใดจะมายังทมงคลสถานนี้ เพราะฉะนั้นเมื่อพระกุก
ี่
กุสนท์ได้ตรัสเปนพระพุทธจึงเสด็จมาประทับที่ภูเขาซรอกนี้ แลต่อมาเสด็จทุกพระองค์จนถึง
้
พระโคดมได้ตรัสก็เสด็จมา พวกชาวบ้านเอาเผอกมันมาถวายพระรับใสบาตรแลวให้พระอานนท ์
ื
่
พระอานนท์จึงไปจัดอาศน (เห็นจะห้อยบาตรที่ต้นพุทราตรงนี้) เสร็จแล้ว พระพุทธเจ้าจึงเสด็จ
ขึ้นประทับบนศิลาอาสน์ กระทำภัตากฤย์เสร็จแล้วแย้มพระโอฐ พระอานนท์ทูลถาม จึงทรง
ทำนายอะไรเหลว ๆ ดังจะได้เก็บความมาลงทีหลัง (จบความ) ”
มหาสรีธัมมติโลกราชะ : ติโลกราชกับอำนาจเหนือดินแดนเหนือล่าง
หน้า ๑๓
