Page 403 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 403
อยู่ได้ ๓ วัสสา ปีเต่าสัน สักกราชได้ ๘๑๔ (พ.ศ. ๑๙๙๕) ตัว เดือน ๘ ขึ้นไปอภิเสก
มหาธาตุแช่ห่มและพระธาตุเมืองวังฝนวัดโพธิ เดือน ๔ ออก ๒ ค่ำ เม็ง วัน ๔ (พุธ) ก็เมตตา
ศรัทธาทั้งหลายแล้วล่องมาทังเมืองเพราะเถิงบ้านหัวเมือง พระมหาเถรญาณคัมภีระเถรเจ้าเป็น
นานได้ ๓ วันก็จุตติ (มรณภาพ) ในที่นั้นแล ขุนเมืองเป็นเคล้าสังฆะ แลศรัทธาทั้งหลายก็สงสการ
่
(เผาศพ) วัน ๑๔ ค่ำ เอาธาตุพระมหาญาณคัมภีระเถรเจ้าก่อแปงเจดีย์ไว้เหนือดอยวันออกบ้าน
ตีนดอยที่นั้นแล
จิตตหนุเถิงลคร (นครลำปาง) แล้วอยู่ได้วัสสา สิกออก (ลาสิกขา) แล้วเป็นลูกชายหมื่น
สามล้าน
ข้อความนี้หมายถึงใน พ.ศ. ๑๙๙๒ พระญาหลวงเมืองละคร คือ หมื่นหานนคร ได้นิมนต์พระญาณ
ี
่
ิ
คัมภีร์เถร เจ้าคณะหนป่าแดงหรือฝายสหลที่ได้ไปบวชเรียนพระศาสนาที่ลังกามาใหม่กับพระจตตหนุจากเมือง
เชียงของมายังเมืองลคร (นครลำปาง) แล้วเชิญหมื่นสามล้าน (หมื่นลกนคร) ผู้เป็นพระบิดากับขุนนางชื่อแสน
ั้
เมืองมาเพื่อมาเจริญพระศาสนาในเมืองนครลำปาง อีกทงนางพระญา (นางเทวีของเจ้าเมืองนครลำปาง) และ
นางสนมกำนัลทั้งหลายถูกผีร้ายเข้าทำร้าย พระญาณคัมภีร์เถรจึงได้ทำการสวดสืบชะตาให้ ชาวเมืองนคร
ลำปางจึงมีความศรัทธาและออกบวชในสำนักพระญาณคัมภีร์เถรมากนัก เมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๕ พระญาณคัมภีร์เถร
ได้ไปฉลองพระธาตุแช่ห่มและพระธาตุเมืองวังในวัดโพธิแล้วได้เดินทางกลับมายังนครลำปางเมื่อถึงบริเวณหัว
้
เมืองก็ได้มรณภาพที่นั่น ส่วนพระจิตตหนุอยู่เมืองนครลำปางได้พรรษาหนึ่งแล้วไดลาสิกขามาเป็นลูกเขยหมื่น
้
สามล้าน ซึ่งพระจิตตหนุได้ลาสิขาใน พ.ศ. ๑๙๙๖ แล้วได้แต่งงานกับพระธิดาของหมื่นลกสามล้าน (เจาอาว)
1
ของพระญาติโลกราช แต่ใน ตำนานมูลศาสนา ฝ่ายสวนดอก เชียงใหม่ ได้ให้ข้อมูลที่ขัดแย้งกันว่า พระญาณ
คัมภีร์เถรได้ลาสิกขามาแต่งงานกับลูกสาวของหมื่นสามล้าน แล้วได้เป็นเจ้าเมืองลกอน (นครลำปาง) จากนั้นไม่
นานก็ถึงแก่กรรม ซึ่งน่าจะเป็นความเท็จคือการเข้าใจผิดจากพระจิตตหนุเป็นพระญาณคัมภีร์เถร
จากหลักฐานที่กล่าวอ้างมานั้น ทำให้ทราบว่า พระมหาเทวี พระราชชนนีของพระญาติโลกราชเป็น
พระเชษภคินี (พี่สาว) ของหมื่นลกนครหรือหมื่นลกสามล้าน พระญาติโลกราชจึงเรียกหมื่นลกสามล้านว่า
่
“อาว” เมื่อพระญาติโลกราชเชิญหมื่นลกสามล้านไปชวยราชการที่เมืองเชียงใหม่ ใน พ.ศ. ๑๙๘๕ จึงได้แต่งตั้ง
2
ให้หมื่นแก้วหรือหมื่นคืยหานแต่ท้องเป็นเจ้าเมืองนครลำปางสืบต่อ
ุ
้
เมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๒ หมื่นคืยหานแตท้องเจ้าเมืองนครลำปางไดสร้างพระธาตลำปางหลวงขึ้นและเห็นได ้
่
ื่
ื
ว่าในตำนานมูลศาสนา ฝ่ายป่าแดง ที่เรียก “พระญาหลวงเมองลคร” นั้นก็คือ หมื่นคืยหานแต่ท้อง และหมน
ลกสามล้าน ก็มีอายุมาถึง พ.ศ. ๑๙๙๒ เป็นอย่างน้อย
1 ประเสริฐ ณ นคร และปวงคำ ตุ้ยเขียว, ๒๕๓๗, หน้า ๕๙.
2 หมื่นลกสามล้าน จึงมีฐานะเป็นน้องชายของพระมหาเทวี พระราชมารดาของพระญาติโลกราช
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๑๙
