Page 404 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 404
๕. หมื่นนคร เป็นผู้แห่ชาวสองแคว
เมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๔ คราวที่เจ้าพระญาติโลกราช ยกทัพไปค้ำจุนพระญายุทธิสฐิระเทครัวชาวเมือง
สองแคว (พิษณุโลก) กลับขึ้นมายังเมืองเชียงใหม่ ครั้งนั้น หมื่นนคร เป็นผู้แห่ หรือผู้ควบคุมเป็นทัพหน้าไปถึง
ตำบลน้ำลืม และพักนอนอยู่ ครูบามหาเถรทั้งหลายมาเตือนไม่ให้พักทัพแต่หมื่นหานนครไม่เชื่อฟัง ในคืนนั้น
ื
กองทัพจากเมืองเชลียงยกมาโจมตีทัพของหมื่นนคร ทำให้เสียไพร่พลชาวนครลำปางไปเป็นจำนวนมาก เหลอ
พลสองแควและลำปางรวมกันเป็นจำนวนพันที่เข้าตีหักทัพหนีมา และหมื่นเพิงตีนเชียงที่ยกทัพจะไปช่วยทัพ
้
หมื่นหานนคร กองทัพชาวอยุธยาที่ไล่ตามมาจนยามรุ่งอรุณ หมื่นเพิงตีนเชียงเห็นชางทรงมีฉัตรขาวก็เข้าใจว่า
เป็นทัพหลวงเชยงใหม่จึงหยุดรออยู่ ให้คนไปกราบทลพระญาตโลกราชๆ จึงต้องส่งหมื่นม้าคำแหวงกับ “หมน
ื่
ี
ู
ิ
้
ู
พรานดง” ไปช่วยแก้ไข นำทัพม้าไปหนึ่งพันพล “หน้าไม้ปืนอยา” คือพวกหน้าไม้ทใชลกศรอาบยาพิษไปดวย
้
ี่
คราวนั้นทัพชาวใต้สูญเสียมากนัก จึงระดมตีแหวกทัพกลับคืนไป
เมื่อขบวนทัพมาถึงวังกองหาน มีคนทูลว่า มีชาวชะคราวจะมารบกับเรา พระญาติโลกราชจึงให้หมื่น
ยี่ทราและขุนม้า “แห่ชาวสองแควมา” คือควบคุมหรือคุ้มภัยแก่ชาวสองแควจนถึงเชียงใหม่ พระญาติโลกราช
จึงไปรบกับชาวชะคราวจนชนะศึกกลับมายังเมืองเชียงใหม่ เมื่อพระญาติโลกราชมาถึงเชียงใหม่แล้วจึงให้
“พระญายุทธิสเถียรสองแควกินพันนาพูคา แล้วจิ่งหื้อกินพระยาว พระญาสองแควว่า ดั่งพระญาใตผน้อยบ่
1
ู้
้
ดาย ยังเรียกว่าพระเจ้านา แต่นี้เมื่อหน้าตูข้าจักพิทลเจ้าเหนือหัวว่า “พระเจ้า” ชะแล ว่าอั้น จิ่งว่าพระเปนเจา
ู
้
2
แต่นั้นมาแล”
ตามธรรมเนียมของชาวล้านนาจะเรียก “พระเจ้า” กับพระพุทธรูป เช่น พระเจ้าล้านทอง, พระเจ้าเก้า
ตื้อ, พระเจ้าแก้ว เป็นต้น และเรียกคำนำหน้านามกษัตริย์ว่า “(เจ้า)พระญา” การที่พระญายุธิษเฐียรสองแคว
ออกคำเทิดพระเกียรติพระญาติโลกราช เป็น “พระเจ้า” ก็ด้วยให้เสมอด้วยพระญามหากษัตริย์ของเมืองไทย
ข้างกรุงพระมหานครศรีอยุธยา เช่นจะเรียก พระเจ้าอู่ทอง, พระเจ้าธรรมราชา ตำราหนังสือสมัยนี้จงเอ่ยพระ
ึ
นามอย่างที่พระญายุธิษเฐียรสองแควเรียกว่า “พระเจ้าติโลกราช”
ในปี พ.ศ. ๑๙๙๗ พระญาติโลกราชเสด็จยกทัพไปเมืองชวา (หลวงพระบาง) ได้เมืองเชียงตีน ขรอง
น้อย ขรองหลวง พระญาชวาจึงให้หมื่นขวานำพลศึกตามมาที่แม่น้ำโขง หมื่นพรานดงจึงว่าชาวชวาตามมาฉันนี้
ข้าจักขอออกไปรบให้ชาวชวาตกแม่น้ำโขงตายให้หมด แต่พระญาติโลกราชห้ามเอาไว้ หมื่นพรานผู้นี้จึงมี
บทบาทแต่งกลศึกพิชิตชัยทัพของชาวลาวได ้
1 พันนาพูคา อยู่ในท้องที่อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่
2 ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, ๒๕๓๘, หน้า ๖๖.
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๒๐
