Page 406 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 406
๖. หมื่นนคร / หมื่นด้ง / หมื่นด้งนคร
เป็นใคร มาจากไหน ?
ี
ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ได้กล่าวถึงศึกระหว่างล้านนาเชยงใหม่กับอยุธยา ได้กล่าวถึงชื่อ หมื่นนคร /
หมื่นด้ง / หมื่นด้งนคร เป็นลำดับ ดังนี้
้
ครั้งที่ ๑ พ.ศ. ๑๙๙๔ กล่าวถึงชื่อ “หมื่นนคร” เป็นแม่ทัพคนหนึ่งของทัพล้านนาที่ได้ยกมาช่วยคำ
ี
พระญายุทธิษฐิระหรือพระญายุทธิสเถยร เจ้าเมืองสองแคว (พิษณุโลก) ที่ว่า “ชาวชะเลียงค็ออกมาผ่าทัพหม ู่
หมื่นนคร เสียชาวนครไปมากนัก ได้ชาวสองแควคืนพุ่นพันปลายคน หมื่นนครหักคืนมา”
ื่
ครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๐๐๐ ปรากฏชื่อ “หมนด้ง” และ “หมื่นด้งนคอร” สลับกันในสงครามการรบระหว่าง
ล้านนาและอยุธยา (ศึกชนช้าง)
ครั้งที่ ๓ พ.ศ. ๒๐๐๒ ปรากฏชื่อ “หมื่นด้งนคอร” เป็นแม่ทัพของพระญาติโลกราชขณะยกทัพมาลอม
้
เมืองสองแคว (พิษณุโลก)
กระนั้นก็ชวนให้สงสัยว่า เมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๒ ตำนานพระธาตุลำปางหลวง ยังกล่าวถึง “หมื่นหานแต่ท้อง
หรือหมื่นแก้ว” ผู้เป็นเจ้าเมืองลำปาง ถัดมา พ.ศ. ๑๙๙๔ ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ได้กล่าวชื่อเพียง “หมื่น
นคร” ก็ควรหมายถึงเจ้าเมืองลำปาง ถัดมาอีก ๖ ปี คือ พ.ศ. ๒๐๐๐ ปรากฏเพียงชื่อ “หมื่นด้ง” และ “หมื่นด้ง
นคอร” แสดงว่าหมื่นดงได้เป็นเจ้าเมืองนครลำปางอย่างชัดเจนใน พ.ศ. ๒๐๐๐ ทำให้ศาสตราจารย์ ดร. อุดม
้
รุ่งเรืองศรี และเกริก อัครชิโนเรศ เห็นว่า “หมื่นด้งนคร” เป็นขุนนางระดับแม่ทัพผู้หนึ่งของพระญาตโลกราช
ิ
เป็นผู้ปกครอง “เวียงด้ง” เป็นชุมชนที่ค่อนข้างใหญ่อยู่ในเขต “เมืองนคร” คือ เมืองลำปาง จึงเอ่ยชื่อของแม่
ทัพผู้นี้ว่า “หมื่นด้งนคร” ทั้งนี้อาจเป็นไปได้ใน ๓ ประเด็น คือ
1
้
่
ประเด็นที่ ๑ หมื่นคืยหานแตท้อง / หมื่นหานนคร / หมื่นนคร / หมื่นด้ง และหมื่นดงนครเป็นบุคคล
คนเดียวกัน ซึ่งเป็นพระโอรสของหมื่นลกสามล้าน (หมื่นสามล้าน) “เจ้าอาว” ของพระญาติโลกราช มีฐานะเป็น
พระญาติหรือลูกพี่ลูกน้อง
ประเด็นที่ ๒ หมื่นนคร เป็นตำแหน่งของเจ้าเมืองลำปาง เหตุการณ์ใน พ.ศ. ๑๙๙๔ จึงควรหมายถึง
หมื่นคืยหานแต่ท้อง เมื่อ พ.ศ. ๒๐๐๐ ปรากฏชื่อ “หมื่นด้ง” และ “หมื่นด้งนคร” เขียนสลับกันไปมา แสดงว่า
้
หมื่นด้งได้เป็นเจาเมืองลำปางแล้ว สังเกตจากคำว่า “นคอร (นคร)” ต่อท้ายชื่อ จึงได้ออกชื่อว่า “หมื่นด้งนคร”
1 อุดม รุ่งเรืองศรี และเกริก อัครชิโนเรศ, ๒๕๕๒, หน้า ๑๑๓.
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๒๒
