Page 411 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 411
๗. ศึกชนช้างหมื่นด้งนคร
การสงครามครั้งนั้นเกิดขึ้นอย่างเป็นทางการตั้งแต่คราวนี้เอง ในช่วงระหว่างสงครามนั้นทั้งเชียงใหม่
และพิษณุโลกต่างก็ส่ง “อุปนิกขิต” หรือสายลับปลอมตัวไปสืบข่าวในเมืองของฝ่ายตรงกันข้าม ครั้งนั้น
เชียงใหม่ส่ง “หานไสสูง” ให้ตัดผมแต่งตัวเหมือนชาวใต้และย่อมพูดภาษาไทยกลางได้ดีไปฟังรหัสหรือไปหา
ความลับในเมืองพิษณุโลก และฝ่ายชาวใต้ก็ส่ง “หานพรหมสะท้าน” ให้ปลอมตัวมาฟังรหัสในเชียงใหม่ หาน
พรหมสะท้านสังเกตดูก็ตระหนักว่าต้นนิโครธที่ตั้งอยู่ในทิศอิสานของเมืองเชียงใหม่นั้นเป็นสรีเมืองทำให้เมือง
ิ
เชียงใหม่มีเดชานุภาพมาก วันหนึ่งหานพรหมสะท้านแทรกผู้คนเข้ามาทางประตูเชียงเรือก แต่นายประตูเห็นผด
สังเกตจึงกุมตัวไว้แล้วส่งให้พนักงานสอบสวนได้ความว่า “พระยาปรัมมราชาแส้งใช้ข้ามาดูรหัสในเมือง
เชียงใหม่” พระญาติโลกราชครั้นทราบความก็บอกว่าทรงใช้ทัพเสนาหลายทัพออกไปตีเมืองต่างๆ อยู่ แล้วให้
นำตัวหานพรหมสะท้านไปอยู่ที่ศาลากลางตลาดประตูหัวเวียง (ประตูช้างเผือก) แล้วให้ผู้คนทำทีว่ายกมารวม
ื
พลกันเป็นหลายทัพแล้วยกออกไปทางเชียงโฉมคอทางทิศเหนือ จากนั้นจึงให้ส่งตัวหานพรหมสะท้านกลับคืนไป
ทั้งนี้เพราะเจ้าเหนือหัวต้องการลวงให้สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถยกมาโดยประมาท และเหตุการณ์นี้ก็ด ู
สัมฤทธิ์ผล
ใน พ.ศ. ๒๐๐๐ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเข้าพระทัยว่าพระญาติโลกราชยกทัพไปเมืองอื่น จึงโปรด
ให้จัดทัพแล้วพระองค์และพระอินทราชาก็ยกทัพหลวงมาอยู่ริมน้ำแม่ราชธานี เมืองสุโขทัย แล้วยกทัพไปยัง
1
เมืองลิสบทีน ทางนครลำปาง
ี่
ส่วนทัพเจ้าพระญาติโลกราชและทัพหัวเมืองยกไปตั้งทเชิงดอยบา (ดอยขุนตาล) ครั้นทัพอื่นยกตามไป
ถึงก็โปรดให้กระจายไปในพื้นที่ต่างๆ โดยเฉพาะบริเวณที่ตั้งทัพของพระญาสองแควนั้นมีหนองน้ำและทิวไผ ่
ประกบอยู่ถึงสองด้าน
ครั้นสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถให้สายลับไปสืบความจนรู้ว่าพระญาสองแคว (ยุทธิษเฐียร) ตั้งทัพอยู่ท ี่
ใดแล้ว ก็ว่า “พระญาปรัมมราชาว่า อันชักหื้อเปนเสิกนี้ ค็แม่นพระญาสองแควนี้แล” และทรงปรารภว่ามี
ผู้ใดจะอาสาไปโจมตีพระญาสองแควบ้าง เมื่อนั้นพระราชโอรสพระอินทราชา ขุนเพชรรัตน์เจ้าเมือง
้
กำแพงเพชร และขุนราชอาสา เจ้าเมืองสุโขทัย รับอาสาว่า “จักอาสาผ่าทับพระญาหมาขี้เรื้อนนั้นหื้อไดแล”
ทั้งสามยกทัพออกไปตอนเที่ยงคืนแต่พระญาสองแควรู้ทันจึงเตรียมช้างชื่อมหาพินายออกศึกและสามารถ
ประจัญทัพช้างศึกทั้งสามและผลกลงไปในหนองน้ำทั้งหมดในเวลาไล่เลยกัน ครั้งนั้นเกิดการอื้ออึงโกลาหลมาก
ั
ี่
นัก พระญาติโลกราชจึงให้ทัพต่างๆ เจ้าแช่สักขี่ช้างมังคละ หมื่นจ่าซ่อยขี่ช้างขวัญเพชร พวกเจ็ดช้างผู้เสนาขี่
ช้างภูบาล หมื่นด้งนคอร (ด้งนคร) ขี่ช้างไชยสงคราม ยกไปช่วยพระญาสองแควโดย “หื้อรุมกล้องรุมหน้าถูก
1 “ลิ – สบ – ทีน” คือ บริเวณทางแยกเมืองลี้ จังหวัดลำพูน และเมืองเถน จังหวัดลำปาง ซึ่งอาจอยู่ตำบลแม่ปะ
ิ
อำเภอเถิน จังหวัดลำปาง (ตรงใจ หุตางกูร, ๒๕๖๑ : ๔๗)
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๒๗
