Page 414 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 414
กำตา ชาวใต้ค็บ่ฟายเรือสักเม็ด เขาล่องพ้นหมู่หลวงพระเปนเจ้าแล้ว จิ่งโห่ร้องดาย ผิพระเปนเจ้าจักควักดวงตา
1
่
เขา แหมควักดวงตาข้าเทิอะ พระเปนเจ้าค็ลวดบ่ช่างว่ารือ หั้นแล” คือหากพระองค์จะควักตาของคนเหลานั้น
ก็โปรดควักดวงตาของตนเสียจะดีกว่า เป็นคำทูลที่ยอมรับผิดชอบแทนลูกน้อง ทำเอาพระญาติโลกราชไม่ตรัส
ประการใดต่อ
ู
ิ
ุ
ถ้อยคำที่หมื่นด้งนครกราบทลครั้งนี้เป็นถ้อยคำที่งามด้วยเหตผลความรักลูกน้องและความรับผดชอบ
คือมิได้ขัดทจะทูลว่าผู้ใดรับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมาย การที่หมื่นด้งทูลชี้แจงถึงสถานการณ์ขณะที่เกิด
ี่
ิ
เหตุการณ์และกลศึกของชาวใต้การณโดยสงบนั้นก็ย่อมทำให้เจ้าเหนือหัวต้องหยุดคดและเมื่อทรงทราบเหตผล
์
ุ
ที่ช่วยบรรเทาความพิโรธลงได้ เมื่อหมื่นด้งอ้างว่าจะขอรับโทษแทนลูกน้อง พระญาติโลกราชถึงกับอึ้งไปสอง
สถาน คือ
ประการที่ ๑ ไม่นึกว่าจะมีคนกล้าขัดพระราชอาญา
ประการที่ ๒ ไม่นึกว่าจะมีคนกล้ารับโทษแทนผู้อื่น
และหากพระองค์ทำโทษต่อหมื่นด้งนครตามคำทลแล้ว พระองค์ก็จะเสียทหารมือดีไปคนหนึ่ง และจะ
ู
ั
์
เสียน้ำใจทหารอีกทั้งกองทพ การที่พระองค์ไม่ตรัสอะไรทำให้เห็นว่าพระองคยังทรงระวังในพระราชดำรัสของ
2
พระองค์อยู่เสมอ
ุ
้
้
ครั้งนั้นสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถหนีออกจากเมืองพิษณโลกไปได้ พระญาติโลกราชเห็นว่าชาวใตลม
ตายไปมากนัก รุ่งเช้าหมื่นด้งนครทราบว่าสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเสด็จไปประทับอยู่ริมแม่น้ำราชธานี
้
้
ิ
(แม่น้ำยม) มีคน ๔๐๐๐ เจ็บป่วยมากนัก แล้วทูลว่า ข้าจะไปตามเอาตัวพระญาใตมาถวายให้ได พระญาตโลก
้
ราชจึงตรัสแก่หมื่นด้งนครว่า “มันค็พระญา เราค็พระญา เราแพ้มันเท่านั้น มันค็อายเราแล้ว หมื่นดงมึงอย่าไพ
3
เทิอะ ว่าอั้น” คือตรัสว่าสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถและพระองค์ต่างเป็นกษัตริย์เสมอกัน เมื่อเราเอาชนะได ้
แค่นั้นเขาก็อดสูแก่เรามากแล้ว และตรัสต่ออย่างนุ่มนวลว่า “หมื่นด้งเอย มึงอย่าไปเลย” การที่พระญาติโลก
ั
ู้
ราชยับยั้งแผนการของหมื่นด้งที่จะจับกุมองค์กษัตริย์อยุธยาทั้งเป็นนั้น มีผวิจารณ์ว่าเป็นจุดเปลี่ยนสำคญของ
ประวัติศาสตร์ชาติไทยที่ไม่เป็นที่ตระหนกโดยทั่วไป
4
๙. เชียงใหม่ได้เมืองเชลียง – เชียงชื่น เป็นประเทศราช
1 ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, ๒๕๓๘, หน้า ๗๐.
2 อุดม รุ่งเรืองศรี และเกริก อัครชิโนเรศ, ๒๕๕๒, หน้า ๑๑๗.
3 ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, ๒๕๓๘, หน้า ๗๑.
4 เกริก อัครชิโนเรศ, ๒๕๕๕, หน้า ๗๔.
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๓๐
