Page 417 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 417
๑๐. หมื่นด้งนครได้เป็นเจ้าสองเมือง
นครลำปางและเชียงชื่น
อีกสองปีต่อมา คือ ปีร้วงใส้ จ.ศ. ๘๒๓ ตรงกับ พ.ศ. ๒๐๐๔ พระญาเชลียง เจ้าเมืองเชลียงเริ่มที่จะเอา
ใจออกห่าง “มหาราชเชียงใหม่” หรือมีพฤติกรรมกระด้างกระเดื่องต่อราชสำนักเชียงใหม่ เริ่มด้วยการให้คน
ิ
ู
มาเชิญหมื่นด้งไปชนไก่ ครั้งนั้นหมื่นด้งจึงไปทลถามพระญาตโลกราชว่า “พระญาชะเลียงมาชวนข้าไพเหล่น
ึ
ี
ไก่ยังเมืองชะเลียง ว่าฉันนี้ ยังจักควรข้าไพดบ่ชา” พระญาติโลกราชเจารู้ว่าพระญาเชลียงมีใจไม่ซื่อ จงห้าม
้
หมื่นด้งไว้ไม่ให้ไป แล้วเตือนว่า “เขาเยียะแก่มึง เปนดั่งพระญาแก่นท้าวเมืองน่านเคาะหมื่นแพงพระยาวไพ
ข้าเสียนั้นชา” คือเหตุการณ์ใน พ.ศ. ๑๙๘๖ ที่พระญาอินทแก่นท้าว เจ้าเมืองน่านคิดจะเอาชีวิตพระองค์ จึงให้
คนมาทูลว่าทัพจากแกวจะยกมาเมืองน่านขอกองทัพเชียงใหม่ไปช่วย ครั้งนั้นโปรดให้เจ้าหมื่นจำนวน ๕ นาย
เป็นนายทัพยกพลไปสี่หมื่น พอพระญาน่านเชิญเข้าเมืองไปเลี้ยงในคุ้มก็จับฆ่าเสียทุกคน
ั่
พระญาเชลียงจึงส่งคำเชิญมายังหมื่นด้งนครเป็นคราวที่ ๒ พระญาติโลกราชก็ยังไม่ให้ไป กระทงสงคำ
่
เชิญมาเป็นครั้งที่ ๓ หมื่นด้งจึงมาทูลแก่พระญาติโลกราชที่เมืองเชียงใหม่ “พระเปนเจ้าว่า เขาจักเคาะมึงไพ
ข้าเสียชะดาย หมื่นด้งไหว้พระเปนเจ้าว่า เขาจักเคาะข้าไพเสียบ่ได้ ข้าจักไพข้าเขาเสียชะดาย พระเปนเจ้า
้
ึ
ว่า ผิหมื่นด้งเตมใจ ค็ไพเทิอะ ว่าอั้น” คือทรงเตือนหมื่นด้งว่าพระญาเชลียงคิดหลอกไปฆ่าเป็นแน่ หมื่นดงจง
ทูลตอบไปว่าพระญาเชลียงจะมาหลอกตนไปฆ่านั้นมิได้ แต่ตนจะไปฆ่าพระญาเชลียง พระองค์จึงว่าถ้าเป็น
เช่นนั้นก็ไป
การไป “เล่นชนไก” เพื่อชนชีวิตของหมื่นดงนครนั้น เริ่มจากการที่หมื่นด้งเตรียมไพร่พลไปด้วยหมื่น
้
่
กว่าคน พาเข้าไปในเมืองเชลียงด้วยหนึ่งหมื่นคน และให้นายทัพ ๕ คนที่เคยมอบหมายให้รักษาการณ์ (ในคราว
ที่รอดจากการถูกควักดวงตา) ให้จัดคนไปซุ่มซ่อนอยู่ตามที่ต่างๆ ในเมืองเชลียงโดย “หื้อเขาทือเหล็กไฟกับมุดช ู่
คน” คือให้มีหินเหล็กไฟและชุดจุดไฟประจำมือทุกคน และว่าหากมีเสียงอึกทึกขึ้นในเรือนพระญาเชลียงแล้ว
้
ใครอยู่ที่ไหนก็ให้เผาที่นั่น จากนั้นหมื่นด้งจัดคน ๕๐๐๐ ขึ้นไปยืนอยู่ในอาคารใหญ่ที่ว่าการของเมือง (ทองพระ
โรง) พวกไพร่พลของพระยาเชลียงเห็นท่าจะไม่ดีก็แอบหลบไปจนหมดเหลือแต่พระญาเชลียงนั่งอยู่ที่เตยงซึ่งอยู่
ี
ี
กลางอาคารนั้น หมื่นด้งนครซึ่งยืนอยู่ก็กล่าวกับพระญาเชลยงว่า “พระญาว่า พระญาหากยื่นถ้อยยื่นคำเมือแก่
คูว่า จักเมือเปนข้าพระเปนเจ้าแห่งคูค็พร่ำหลายทีนักแล้ว ทีนี้ พระเปนเจ้าหื้อคูมาเอาพระญาเมือกับคูดาย”
คือ พระญาเชลียงบอกตนให้ทราบหลายครั้งแล้วว่าอยากไปพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระเจาเชียงใหม่ บัดนี้ข้ามา
้
รับตัวท่านไปเชียงใหม่กับข้าแล้ว พระญาเชลียงสะท้านในคำพูดของหมื่นด้งนครจึงว่า “น้องจักเมือเปนข้า
พระเปนเจ้ากับพี่เราชะแล เท่าว่า น้องจักเข้าเมือในแต่งดาหาบก่อน หมื่นด้งว่า อย่าเมือ คูฟันเสียชา เท่าหื้อ
1
เมียเจ้าดาหาบออกมาเทิอะ” เป็นภาพที่พระยาเชลียงกระอักกระอ่วนใจกล่าวกับหมื่นด้งว่าจะขอไปสู่พระบรม
1 ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับ เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี, ๒๕๓๘, หน้า ๗๒.
เจ้าหมื่นด้งนคร : ผีอารักษ์ และมายาคติทางประวัติศาสตร์
หน้า ๓๓
