Page 493 - หนังสือเมืองลับแล(ง)
P. 493
้
หมื่นเพิงตีนเชียงตั้งถ้า ชาวใต้ไล่ไพเถิง หมื่นเพิงตีนเชียงหันฉัตต์ขาวนำหมู่ชาวใตหั้น
ิ่
เข้าใจว่าหมู่เจาเหนือหัว ชาวใต้ตุดอยู่ ชาวเราจิ่งมาไหว้เจ้าเหนือหัว เจ้าเหนือหัวจงหื้อหมื่นมลา
้
้
คำแหวงกับหมื่นพรานดง เอามล้าไพพุ่นพันตัวกับพวกหน้าไม้ปืนอยาพัน ๑ คันไพเพถิงชาวใตหื้อ
้
พรึบตบหมอนมล้า หน้าไม้ปืนอยาค็หื้อพรึบยิงนายช้างนายมล้า หมื่นพรานคกะทำตามอาชญา
็
เจ้าเหนือหัวชู่อัน ชาวใต้พลิกฅืนมาคะเชินกัน รบกัน ชาวใต้ตายมากนัก ลวดหักหนีหั้นแล
้
มาเถิงวังกองหาน มีฅนหมู่ชาวเรามาไหว้ว่า ชาวชะคราวจักมาผ่าเราแล ว่าอั้น เจา
เหนือหัวเคียดนัก จิ่งหื้อหมื่นยี่ทรากับเจ้าขุนมล้าแหร่หมู่ชาวสองแฅวมา เจ้าเหนือหัวแว่อยู่วัง
กองหาน ไพรบชาวชะคราวได้ชาวชะคราวออกมา นั้นแล
(ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่, น. ๖๕-๖๖)
๑.๒ พงศาวดารโยนก
“พระยาไสลือไทยจึงแต่งให้ท้าวยี่กุมกามไปครองเมืองซาก (อยู่แม่น้ำซากแควยม)”
(พระยาประชากิจกรจักร, ๒๕๑๕, น. ๓๑๕)
๑.๓ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์
“ศักราช ๘๑๓ มะแมศก ครั้งนั้น มหาราชมาเอาเมืองชากังราวได แล้วจึงเอามาเมือง
้
สุโขทัย เข้าปล้นเมืองมิได้ ก็เลิกทัพกลับ”
๑.๔ บทความเชิงวิชาการประวัติศาสตร์ ที่กล่าวถึงสันนิษฐานตำแหน่งเมืองซาก
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ กล่าวถึงเมืองชากังราวเป็นครั้งสดทาย
ุ
้
ในเรื่องราวเมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๔ โดยเล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปีนั้นว่าพระเจ้าติโลกราชแห่งเมืองเชียงใหม่ลงมายึด
เมืองชากังราว และจะเข้ายึดเมืองสุโขทัย แต่ทำไม่สำเร็จจึงยกทัพกลับคืนไป
์
หนังสือ พงศาวดารโยนก โดยพระยาประชากิจกรจกร์ (แช่ม บุนนาค), ตำนาน ๑๕ ราชวงศ, หนังสอ
ื
ั
ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ฉบับพิมพ์ของสำนักนายกรัฐมนตรี ฯลฯ ได้เล่าเหตุการณ์เมื่อพ.ศ. ๑๙๙๔ ไว้ตรงกัน
เอกสารของล้านนาได้ชี้ให้เห็นเส้นทางการยกทัพของพระเจ้าติโลกราชว่าพระองค์มาจากเขตล้านนา
ทางเมืองแพร่หรือเมืองน่าน ซึ่งจากทั้งสองเมืองเมื่อผ่านพื้นที่เขาสูงของล้านนาแล้วก็จะถึงที่ราบแห่งแรกคือ
ทุ่งย้างเมืองฝาง (จังหวัดอุตรดิตถ์) ที่อยู่บนที่ราบลุ่มแม่น้ำน่าน
้
ี่
เอกสารของล้านนาที่เล่าเหตุการณ์ตอนนี้เป็นหลักฐานทสอดคลองกับเอกสารของกรุงศรีอยุธยา ไดแก่
้
การบอกศักราชของเหตุการณ์เดียวกันเมื่อ พ.ศ. ๑๙๙๔ เป็นเรื่องสงครามครั้งแรกระหว่าง พระเจ้าติโลกราช
กับสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถเหมือนกัน
เมื่อเป็นเช่นนี้จึงต้องมาพิจารณาข้อความที่พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยากล่าวไว้อย่างรวบรัดว่า
“…มหาราชมาเอาเมืองชากังราวได…” ในขณะที่เอกสารลานนาเล่าเรื่องอย่างละเอียดว่า พระเจาตโลกราชได ้
้
ิ
้
้
การศึกษาเปรียบเทียบสมมุติฐานเมืองซาก (ทราก) ฯ
หน้า ๗
