Page 143 - การประชุม HACC Forum ครั้งที่ 13
P. 143
139
06-04 Poster Presentation
ชื่อเรื่อง : โคลนสมุนไพร
ผู้นำเสนอ : พัชรียา ตีบกลาง ตำแหน่ง : แพทย์แผนไทย
เบอร์โทรศัพท์ที่ทำงาน : 0 4475 6175 ต่อ 502
หน่วยงาน : โรงพยาบาลพระทองคำ จังหวัดนครราชสีมา
ความเป็นมาและความสำคัญ : กลุ่มโรคกระดูกและกล้ามเนื้อถือเป็นกลุ่มโรคที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยที่มารับบริการ
แพทย์แผนไทย ได้แก่อาการปวดกล้ามเนื้อบ่า คอ ไหล่ ข้อเข่าเสื่อม นอกจากนี้ยังพบว่าอวัยวะเหล่านั้นบางครั้งมีอาการ
บวมแดงร้อน ซึ่งในทางการแพทย์แผนไทยอาการดังกล่าวบ่งบอกถึงการมีปิตตะ(ความร้อน)สูง ส่งผลให้วาตะ(ลม)เพิ่ม
มากขึ้น แต่ไม่สามารถพัดได้สะดวก จึงทำเกิดอาการปวดขึ้นได้ หลักการรักษาที่สำคัญควรเริ่มจากการลดปิตตะ(ความ
ร้อน) และกระจายความร้อน ซึ่งจะส่งผลให้วาตะ(ลม)ลดลง พัดได้สะดวกขึ้น อาการปวดก็ลดลงตามมาด้วย การพอก
โคลนสมุนไพรเป็นอีกหัตถการหนึ่งที่สามารถดับพิษร้อน และลดอาการปวดบวมร้อนได้
กิจกรรมการพัฒนา : งานแพทย์แผนไทยได้ผลิตโคลนสมุนไพร ซึ่งมีส่วนประกอบคือ ผงถ่าน ดินสอพอง เกลือสมุทร
และน้ำสมุนไพร แล้วใช้ในการให้บริการรักษาผู้ป่วยที่มีอาการปวดจำนวน 20 คน ทำการประเมินความคิดเห็นของ
ผู้ป่วยโดยใช้แบบสอบถามที่เป็นข้อคำถามแบบมาตราประมาณค่า (rating scale) 5 ระดับ โดยกำหนดคะแนน 1 ไม่
เห็นด้วย 2 เห็นด้วยน้อย 3 เห็นด้วยปานกลาง 4 เห็นด้วยมาก และ 5 เห็นด้วยมากที่สุด แล้วแปรผลคะแนนทั้งหมด
เป็น 5 ช่วงระดับ โดยใช้หลักการทางสถิติ ได้แก่ พิสัย/จำนวนชั้น = (คะแนนสูงสุด - คะแนนต่ำสุด)/5 การแปลช่วง
ระดับคะแนนคือ 0.80–1.60=น้อยที่สุด, 1.61–2.41=น้อย, 2.42–3.22=ปานกลาง, 3.23–4.03=มาก, 4.04–5.00=
มากที่สุด
การวัดผลและผลของการเปลี่ยนแปลง : จากการประเมินความคิดเห็นของผู้ป่วยในการใช้โคลนสมุนไพร พบว่า
ผู้ป่วยสามารถใช้โคลนสมุนไพรได้โดยไม่เกิดอันตรายในระดับ มากที่สุด (คะแนนเฉลี่ย 4.60) ขั้นตอนในการพอกโคลน
ไม่ยุ่งยาก ซับซ้อน ระดับ มากที่สุด (คะแนนเฉลี่ย 4.70) ผู้ป่วยมีอาการปวดลดลงหลังพอกโคลนสมุนไพรในระดับ มาก
ที่สุด (คะแนนเฉลี่ย 4.25) ผู้ป่วยมีความพึงพอใจต่อการใช้โคลนสมุนไพรในระดับ มากที่สุด (คะแนนเฉลี่ย 4.55)
บทเรียนที่ได้รับ : โคลนสมุนไพรเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการทำหัตถการ หากอาการผู้ป่วยอยู่ในภาวะเฉียบพลันที่ไม่
สามารถทำหัตถการนวดได้ทันที และเป็นการส่งเสริมการใช้สมุนไพรให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อการให้บริการการรักษา
ผู้ป่วย
คำสำคัญ : โคลนสมุนไพร
