Page 64 - STAV 83 06.10.2016

FILM

Drama o najpoznatijem zviždaču na svijetu u
režiji Olivera Stonea

doSadan FilM o

uzBudljiVoj teMi

Za razliku od filma laure Poitras, čiji je fokus na sukobu između
javne i skrivene istine, pojedinca i vlasti, slobode i nadzora, Stoneov
Snowden ostvarenje je o ličnosti kreiranoj prema tipu savremenog
hollywoodskog junaka i prilagođenoj široj gledalačkoj masi koja
zahtijeva pojednostavljeno opravdanje njegovih postupaka

Piše: Mirza SKENDERAGIĆ

dward Joseph Snowden rođen je trenutka nije posumnjala u ispravnost svo- i Johna Cassavetesa često koristi kratke
1983. godine. Iako je od malih nogu jih odluka iako su mu one uništile život. rezove te radikalno suprotne rakurse, a
pokazivao interesiranje za nauku i Osim snimaka hotelskih razgovora, doku- jedna od njegovih najvažnijih stilskih
eobrazovanje, nikada nije završio fa- mentarac Građanin Četiri donosi i Snow- odrednica jeste kombiniranje različitih
kultet. Kratko je pohađao studij kompju- denovu borbu za politički azil i upornost filmskih i medijskih rodova. Sve je ovo
terske sigurnosti. Nakon što je neko vrije- da vrati svoj život – posljednja scena fil- ukazivalo da je Oliver Stone savršen iz-
me radio kao zaštitar u Američkoj agenciji ma prikazuje Snowdena u njegovoj novoj bor za filmsku ekranizaciju biografije The
za nadzor komunikacija NSA, kao najbolji kući u Rusiji. Ovu dokumentarnu priču Snowden Files, čiji je autor Guardianov no-
na prijemnom ispitu, primljen je u CIA-e o čovjeku koji živi za svoja uvjerenja mo- vinar Luke Harding. No, konačni rezultat
u odjel za sigurnost sistema informatičke guće je definirati kao špijunski triler, ali i sasvim je suprotan. Za razliku od filma
tehnologije, što je i odredilo njegov život. dramu o nepobjedivoj ljubavi. Laure Poitras, koja je za centralni sižejni
Za Snowdenove prve moralne nedou- U konačnici, Građanin Četiri dokumen- tok izabrala Snowdenov život nakon bi-
mice koje su dolazile s tajnim operacijama tarac je koji nam, prikazivanjem beskom- jega iz SAD-a i njegovu borbu za istinu,
u CIA-i svijet će saznati tek nakon 2013. promisne borbe za slobodom, vraća vjeru u Stone se fokusirao na cijelu Snowdenovu
godine, kada on javnosti predočava tajne demokratiju u kojoj bi se jedno od osnov- karijeru koja počinje kratkim boravkom
dokumente koji dokazuju da SAD špiju- nih ljudskih prava (pravo na privatnost) u vojsci te na ljubavni odnos s njegovom
niraju 1,2 miliona ljudi u svijetu. Od tada trebalo poštovati. Film je osvojio Oskara djevojkom Lindsay Mills. Iako je i Stone
Snowden bježi od američkih vlasti. Istinu za najbolji dokumentarni film BAFTU te kao sižejni okvir izabrao osam hotelskih
o praksi špijunaže od strane američke taj- niz drugih nagrada i priznanja. dana, cijeli narativ sazdan je od flešbeko-
ne službe i postojanja projekata nadziranja, Kultni američki režiser i trostruki va razvodnjenih epizoda iz Snowdeno-
kao što su PRISM, Temporu ili Xkeysco- oskarovac Oliver Stone snimio je 2016. vog života. S vremenom se stječe dojam
re, Snowden je otrkio novinarima Lauri godine igranu verziju priče o “posljed- da su režiseru važnije scene Snowdeno-
Poitras i Glennu Greenwaldu u ljeto 2013. njem borcu za demokratiju” – Edwardu vih razgovora, šetnji, svađa s djevojkom,
godine u jednom hotelu u Hong Kongu. Snowdenu, koja je trenutno i na repertoa- nego njegova borba za istinu. Stone se u
Tako je nastao dokumentarac Citizenfour ru bh. kina. Ipak, Stone je režiser prošlog ovom filmu odrekao svog prepoznatljivog
(kodno ime koje je Snowden koristio to- vijeka, što dokazuje i njegovo najnovije agresivnog vizualno-narativnog stila, koji
kom slanja upita novinarima), koji pri- ostvarenje Snowden. Kao vijetnamski ve- je obilježio njegove najslavnije autorske
kazuje najteže dane izbjeglištva Edwarda teran, Stone se proslavio upravo filmovi- dane, birajući prije žanr drame nego po-
Snowdena. Laura Poitras intervju poči- ma o ratu u Vijetnamu – Vod smrti (1986), litičkog trilera.
nje pitanjem najpoznatijem svjetskom Rođen 4. jula (1989), za koje je i dobio pri- Za razliku od filma Laure Poitras, čiji
zviždaču: “Oprostite, kako se Vi zovete?” znanje Američke filmske akademije. Rat je fokus na sukobu između javne i skri-
Upravo će odgovor na ovo pitanje postati i njegova politička pozadina kao tematski vene istine, pojedinca i vlasti, slobode i
glavni cilj dokumentarnog filma do kojeg odabiri postali su najreprezentativniji se- nadzora, Stoneov Snowden ostvarenje je o
će režiserka pokušati doći za vrijeme šest gmenti Stoneovog autorskog stila. Stone ličnosti kreiranoj prema tipu savremenog
najtežih mjeseci u Snowdenovom životu, je filmski autor prepoznatljive dramatur- hollywoodskog junaka i prilagođenoj široj
ispunjenih strahom i nadzorom. Laura gije koju će po pravilu činiti tri narativne gledalačkoj masi koja zahtijeva pojedno-
Poitras Edwarda Snowdena predstavila je linije (jedna ili sve tri): stvarne ličnosti i stavljeno opravdanje njegovih postupaka.
kao veoma uplašenog i emotivnog čovjeka događaji, ratni sukobi i njihovi politički Stone nas upoznaje sa stvarnim Edwar-
koji svojoj djevojci iz Hong Konga saop- uzroci te predstavljanje društvene svijesti dom Snowdenom i još jednom dokazuje
ćava da se više možda nikada neće vidje- nastale pod utjecajem medijske manipula- koliko je teško kopirati vječno nedokučivi
ti, ali i kao stabilnu ličnost koja ni jednog cije. Ovaj bivši student Martina Scorsesea život. n

64 6/10/2016 STAV