Page 42 - STAV broj 397

DRUŠTVO

Hitler, islam i Drugi svjetski rat

NACISTI SU UBIJALI

I MUSLIMANE JER

SU MISLILI DA

SAMO JEVREJE

OBREZUJU

U znak sjećanja na rahmetli profesora Fikreta Karčića, Centar
za napredne studije, u saradnji s Bošnjačkim institutom, u
Sarajevu je organizirao inauguralno Memorijalno predavanje
“Profesor Fikret Karčić”. Predavanje pod naslovom “Muslims

under Nazi Rule 1939–1945” održao je britansko-njemački
historičar David Motadel, profesor na London School
of Economics and Political Science. Motadel je i autor
knjige Islam and Nazi Germany’s War, prevedene na nekolicinu
svjetskih jezika. Motadelova knjiga zasniva se na neobjavljenim
dokumentima državnog arhiva, vojnog arhiva, neobjavljenim i
objavljenim memoarima, a otkriva do sada nepoznate aspekte

odnosa nacističke Njemačke prema islamu i muslimanima.
Motadelovo sarajevsko predavanje Stav prenosi u cijelosti.

Priredio: Nedim HASIĆ njihovih navodnih zajedničkih neprijate- instrumentaliziraju muslimansku vjeru u
lja: Britanskog Carstva, Sovjetskog Saveza i geopolitičke i vojne svrhe. U doba carstva
rugi svjetski rat uključio je veli- Jevreja. Ti su napori uključivali gotovo sve evropska su carstva redovno koristila vjer-
ke dijelove islamskog svijeta: više dijelove režima, ponajviše u Wehrmachtu i sku politiku i propagandu kako bi uzbur-
od 150 miliona muslimana izme- SS-u, ali također i u ministarstvu vanjskih kala muslimanske podanike suparničkih
Dđu sjeverne Afrike i jugoistočne poslova, ministarstvu propagande i mini- kolonijalnih sila. Naučnici su posvetili
Azije živjelo je pod britanskom i francu- starstvu Istoka. U ratnim zonama Nijemci mnogo pažnje britanskim, francuskim i
skom vlašću, a ne manje od 20 miliona bilo su se bavili vjerskom propagandom i poli- osmanskim pokušajima da potaknu mu-
je pod upravom Moskve. Na vrhuncu rata, tikom promoviranja nacističke Njemačke slimanske Tatare tokom Krimskog rata.
1941/1942. godine, kada su njemačke tru- kao zaštitnika islama. Tu su i nastojanja Centralnih sila da revo-
pe ušle na teritorije naseljene muslimani- Njemački propagandisti ispolitizira- lucioniraju pobožne muslimane u Prvom
ma na Balkanu, Sjevernoj Africi, Krimu i li su svete tekstove poput Kur’ana, kao i svjetskom ratu i, konačno, tu je zapadna
Kavkazu, te se približile Bliskom istoku i vjerske imperative, ponajviše koncept dži- podrška islamskim antikomunističkim po-
Centralnoj Aziji, Berlin je počeo gledati na hada. U isto vrijeme Wehrmacht i SS re- kretima u hladnom ratu – epizoda koja je
islam kao na politički značajan. grutirali su desetine hiljada muslimanskih završila podrškom mudžahedinima u Af-
dobrovoljaca, među njima su bili Bosan- ganistanu, gdje je Washington dijelio ne
POLITIZACIJA KONCEPTA DŽIHADA ci, Krimski Tatari i muslimani s Kavkaza samo “Stinger” projektile već i islamske
Sljedećih godina nacistička Njemačka i Srednje Azije. antisovjetske pamflete i Kur’ane.
uložila je znatne napore da izgradi save- Ova je historija, naravno, dio mnogo Postoji sve veća historiografija o anga-
zništvo s “muslimanskim svijetom” protiv šire priče o pokušajima evropskih sila da žmanu nacističke Njemačke u islamskom

42 14/10/2022 STAV