Page 36 - STAV broj 254
P. 36
POLITIKA
Ostaci ukrajinskog aviona
aviokompanije (UIA) na letu PS752 Te- a gledan da se što prije zaboravi na Za- “Airbusa” “razumljiva”. Dan-danas ame-
heran – Kijev od protuzračne odbrane padu, jeste spomenuto obaranje civilnog rički mediji lažu o slučaju obaranja aviona
Iranske revolucionarne garde, samo ne- putničkog aviona. Kapetan krstarice USS na iranskom letu IR655, nalazeći oprav-
koliko minuta nakon što je poletio s Me- Vincennes Will Rogers, kome su posade danje za taj zločin u “žestini borbe”. Pri-
đunarodnog aerodroma “Khomeini”. Svih drugih američkih vojnih brodova nadje- mjer – naslov sramnog teksta seniorskog
176 putnika i članova posade su poginuli. nule nadimak zbog ruke lake na obara- urednika CNN-a Brada Lendona 1988.
To se dogodilo 8. januara, svega dva sata ču – RoboCruiser, tog je jutra ispalio dvije ratni brod američke mornarice oborio je iran-
nakon što je iranski napad na američke rakete na iranski “Airbus 300” na redov- ski putnički avion u jeku bitke. Nije bilo
baze u Iraku okončan. Poginulo je 82 nom letu IR655. nikakve bitke, nego je kapetan krstarice
iranskih državljana, 57 Kanađana (uglav- Sličnosti tragedija iranskog “Airbusa” bio nesposobni, konfuzni paničar, lahak
nom iranskog porijekla), 11 Ukrajinaca, na letu IR655 i ukrajinskog “Boeinga” na obaraču. Međutim, najbolja ilustra-
10 Šveđana, četiri Afganistanca i po tri na letu PS752 otprilike se završavaju na cija “kulturno-emotivnog raskola koji
njemačka i britanska državljana. činjenici da su oba aviona, u kojima su razdvaja Ameriku od Irana, jaza tako
Ova tragedija neminovno priziva u bili nevini civili, oboreni vojnim raketa- ogromnog i opasnog” jeste u činjenici
sjećanje sličnu tragediju – 3. jula 1988. je ma. Razlike, ogromne razlike ili “kultur- da su žitelji Vincennesa – grada u drža-
američka ratna mornarica oborila iranski no-emotivni raskol koji razdvaja Ameriku vi Indiana, po kome je krstarica dobila
putnički avion na redovnoj dnevnoj liniji od Irana” (britanski novinar Robert Fisk ime – počeli skupljati novac za spome-
Bandar Abbas – Dubai, ubivši (svih) 290 opisujući događaj iz 1988) postale su oči- nik “ne mrtvim Irancima, nego brodu
putnika i članova posade. Podsjećanja gledne od momenta kada je Iran, odno- koji ih je ubio” (Robert Fisk).
radi, od 1987. američka ratna mornarica sno zapovjednik zračnih snaga Iranske Uporedite to s bdijenjem i paljenjem
bila je u Zaljevu kako bi držala morski revolucionarne garde Amir-Ali Hajizadeh svijeća za žrtve leta PS752, što je bila
put nafte otvorenim u toku iračko-iran- preuzeo punu odgovornost za nesreću. ljudska reakcija velikog broja Iranaca.
skog rata (1980–1988), koji se u završnoj S druge strane, američka vojska na- Da ne govorimo o razlici u reakciji vla-
fazi prelijevao u tzv. “tankerski rat”. To zvala je onomad ubistvo 290 ljudi “tra- sti, koja je poslije početne konfuzije brzo
je bilo zvanično objašnjenje njenog pri- gičnom nesrećom za žaljenje”, niko ni- priznala uzrok, preuzela odgovornost na
sustva, nezvanično i bliže istini je da su kad zapravo nije odgovarao. Posada USS sebe i pokazala spremnost da sarađuje s
SAD bile čvrsto na strani, tada saveznika, Vincennesa svečano je dočekana u matičnu oštećenim zemljama u istrazi, te sudi i
Sadama Huseina, te činile sve kako bi mu luku San Diego, svi su dobili odlikova- kazni počinioce.
pomogle da dobije svoj prljavi agresivni nja, a kapetan Rogers je nekoliko godi- Demonstracije koje su uslijedile, zbog
rat (uključujući proliferaciju bojnih otrova na kasnije napustio mornaricu sa svim nezadovoljstva (mladih) ljudi zbog “la-
i zatvaranje očiju pred njihovom upotre- počastima. Što se političara tiče, američ- ganja” vlasti glede obaranja ukrajinskog
bom protiv Iranaca i/ili iračkih Kurda). ki predsjednik Reagan izrazio je “žalje- aviona, kada se uporedi američko i iran-
nje” – izvinjenje Irancima nije dolazilo sko ponašanje u relativno sličnoj situaciji,
NEMA ŽALJENJA ZA SVIM ŽRTVAMA u obzir. Potpredsjednik Bush. lagao je u nisu baš fer. Uostalom, i one su na neki
Incidenata je bilo puno i raznih. Je- Savjetu sigurnosti UN-a da je američki način znak visokog etičkog standarda.
dan od poznatijih jeste slučaj “prijatelj- brod žurio u pomoć trgovačkom brodu Činjenica da se postepeno pretvaraju u
ske vatre”, kada je irački avion raketirao pod iranskim napadom, a od međuna- nešto u osnovi neetično – poziv na pro-
američku fregatu USS Stark, pri čemu je rodne reakcije vrh nečovječnosti poka- mjenu režima, želju onih koji Iran dece-
nastradalo 37 mornara. No, tada je Iraku zala je “čelična lejdi” – Margaret Tatcher, nijama mrcvare – jeste znak da vjetar koji
sve bilo opraštano. Međutim, najnotorniji, koja je izjavila da je destrukcija iranskog ih raspiruje dolazi iz daleka. n
36 16/1/2020 STAV
