Page 15 - STAV broj 283

šta je duh”. U duhovnoj težnji za istinom Dopadale su mu se misli istaknutih ZATVORSKA PRAZNINA U DUŠI
otkrivao je detalje iz ljepota kojima mnogi filozofa i umjetnika: da “oči duha po- U zatvorskim uvjetima Izetbegovića je
ljudi ne pridaju pažnju. Naprimjer, voda koja činju da bivaju pronicljive tek kada vid ponekad obuzimala depresija u kojoj se “gore
je “svedena u turbine centrale korisna je”, tjelesnih očiju (...) opada”; da je “duša u osjećao kada se dobro nahrani” jer mu je u
ali je za njega koristan i onaj dio vode koji punom rascvatu i veseli se što više nema depresiji glad “bolje pomagala od dobrog
prelijeva, jer je “lijepa” dok “pada slapom”, velike veze s tijelom”; da “oni koji imaju paketa od kuće”. O tome je izrazio osjećaj
dakle, koristi ljudima koji se toj ljepoti dive. dugu starost kao da su očišćeni od tijela”; da je “praznina u duši i punoća u stomaku
Osvjetljavajući ljudsku moralnost i du- da “moralni napredak čovječanstva dugu- najgora kombinacija”, a da razmišljanja o
hovnost i po tom osnovu porijeklo junaštva jemo starima”; da “u onoj mjeri u kojoj se tome zašto je to tako doprinose “da spozna-
i hrabrosti, suštinski je razlikovao njihove tijelo kloni svome padu, duša se uzdiže ka mo suštinu ljudskog”. U takvim i sličnim
vanjske od ljudskih, unutarnjih strana, jer svome vrhuncu”. razmišljanjima na vlastitom iskustvu za-
“veličina junaka nije u njegovoj društvenoj Objašnjavao je da “duša boli kao i tijelo”, ključio je da je “melanholija” (potištenost,
važnosti već u veličini moralne dileme koju da je izložena ranjavanju kao i tijelo, da na povlačenje u sebe) “pitanje duše, a ne psi-
junak zastupa” tako da “kralj u romanu ili duši kao i na tijelu budu rane, onda ožiljci, he, pa je uvijek više interesovala filozofe i
drami može biti beznačajna ličnost, a sluga pa da dođu dani kada “prorade svi ožiljci pjesnike (pa i teologe) nego psihijatre”. U
heroj”, upravo zato što književnik otkriva na duši” te se javlja čovjekovo “neraspolo- toj usporedbi spomenuo je “dobar paket”
“dušu junaka”. Smatrao je da je “bez ikakvog ženje i zaokupljenost sobom, svojom dušom hrane dobiven od kuće dok je bio u zatvo-
moralnog značaja” poznavanje izvanjskih čije su se rane otvorile”, da bi pokazale da ru. Vjerovatno je dobijanjem paketa ulazio
obilježja čovjeka (ime, zanimanje, materi- ništa ne nestaje pa ni bolovi duše i “ružne u depresiju, potištenost i povlačenje u sebe,
jalni i društveni položaj), a da je apsolutno uspomene”, jer one “zamru, povuku se u što je bilo stanje u kome je njemu bolje po-
značajno poznavanje unutarnjih, duhovnih neku nepoznatu dubinu” pa čovjek “pro- magala glad. Nije teško pretpostaviti da
karakteristika čovjeka. gleda očima do sljedeće prilike”. su se takvom paketu više radovali njegovi

STAV 6/8/2020 15