Page 45 - STAV broj 224

Pošto su kongresmeni
uspješno i bazirano na
lažima uspostavili vezu
između sistema S-400 i F-35,
sekretar odbrane Shanahan
“obavještava” turskog kolegu
ministra odbrane Hulusija
Akara o obustavi obuke pilota
za taj avion zaključno s 31.
julom ako Turska ne odustane
od nabavke ruskog sistema. U
pismo su utkane ekonomske
prijetnje koje prevazilaze
svaku (a naročito diplomatsku)
pristojnost

900), odnosno kako je posjedovanje S-400 savjetnika za nacionalnu sigurnost Joh- čitavih 10 godina (cijenu odlaganja platili
i F-35 istovremeno nemoguće. na Boltona. Svi se mogu zgražavati nad su turski Kiprani) i, tek kada se spremao
U tu se svrhu mobilizirao Kongres njegovom agresivnošću, koja je lišena ne puč koji bi vodio aneksiji Kipra Grčkoj,
SAD-a. Rezolucija (doduše neobavezu- samo političke korektnosti nego i trunke intervenirala je Turska – plativši cijenu
juća) koju je Kongres nedavno izglasao bar hinjenog osjećaja za diplomatsko, za- američkim embargom na vojnu opremu
s nadnaslovom “Izražavanje brige za sa- nemarujući činjenicu da je upravo Bolton koji je trajao skoro 20 godina. Ovaj novi
vezništvo Sjedinjenih Država i Turske” zapravo vašingtonski mainstream. Odno- američki ultimatum i prijetnje koje iz nje-
sve je samo ne izraz brige za savezništvo. sno, kako je Vijay Prashad nedavno napi- ga proističu nisu nešto neviđeno, a bitan
Kongresmeni, predlagači ove dvopartijske sao za Asia Times: “On je više mainstream su dio mozaika tursko-američkih odnosa.
rezolucije pokazali su zavidan nivo eko- američki intelektualac nego što bi to ma- Odnosa koji bi se do prije 16 godina najbo-
nomičnosti činjenicama, a s druge strane instream volio da prizna. Mainstream u lje mogao opisati kao klijentsko-vazalski.
veoma liberalan odnos prema poluistinama SAD-u je Bolton s manirima.” Zbog toga je vrlo smiješno, ako ne i
i kreativnost u stvaranju vlastite “praved- patetično “nestrpljenje” glavne opozici-
ničke” (a kakve drugačije?) realnosti. Sve VEĆ VIĐENE PRIJETNJE I UCJENE one Republikanske narodne partije da se
je tu smućkano, posebno redoslijed zbi- Teško je odlučiti da li ih i koliko (ma- američkom imperijalizmu pruži odlučan
vanja. Naročito tačka koja govori o tome nira) ima Patrick Shanahan, vršilac duž- odgovor. Nekako ga onomad nisu pružili
kako je Vlada SAD-a “razvila atraktivnu nosti američkog sekretara odbrane, no Johnsonu, a koliko bi danas njihov odgo-
alternativnu ponudu koja bi Turskoj pru- fakat da je njegovo pismo koliko odmah vor bio odlučan, govori činjenica da nji-
žila jak, sposoban, NATO interoperativni “iscurilo” u javnost jeste svinjarija, koja hov kandidat za gradonačelnika Istanbula
protuzračni i proturaketni odbrambeni opet samo potvrđuje gorespomenuti ma- zagovara nekupovinu S-400.
sistem koji zadovoljava turske potrebe”. instream agresivan da održi (ili uspostavi) Dok formalno, dakle u pisanom obli-
To se desilo mnogo kasnije, nakon što je dominaciju nad cijelim svijetom. Pošto ku, odgovor turskog ministra odbrane
s Rusijom potpisan sporazum, a iz teksta su kongresmeni uspješno i bazirano na nije poslat na adresu američkog kerbera,
rezolucije to nije kristalno jasno, pa neo- lažima uspostavili vezu između sistema s najvišeg je mjesta itekako poslat. Pred-
baviješteni (a ima li drugačijih?) kongre- S-400 i F-35, sekretar odbrane Shanahan sjednik Republike Turske Recep Tayyip
smen i/ili konzument vijesti može izvesti “obavještava” turskog kolegu ministra od- Erdoğan prošle je nedjelje više puta po-
zaključak da je odluka o S-400 hir turskih brane Hulusija Akara o obustavi obuke novio da o S-400 ne treba govoriti u bu-
vlasti. O tome da američki kongresmeni pilota za taj avion zaključno s 31. julom dućem vremenu “kupit ćemo”, nego u
odlučuju šta zadovoljava turske potrebe ako Turska ne odustane od nabavke ruskog prošlom “kupili smo”.
ne vrijedi trošiti tastaturu – šta oni mi- sistema. U pismo su utkane ekonomske Kuda će krenuti ovo posljednje trve-
sle o sebi, da su kolonijalni guverneri? prijetnje koje prevazilaze svaku (a naro- nje između Turske i SAD nepoznanica
Uglavnom, Kongres u potpunoj dvo- čito diplomatsku) pristojnost. je. Mogućnost da se na najvišem nivou
partijskoj harmoniji iz silne zabrinuto- Iako se nipošto ne smiju potcjenjivati bar malo zatupe oštrice dolazi već 28.
sti po tursko-američke odnose traži ne američke prijetnje, eventualne američke juna, kada će u Osaki početi samit G20
samo neisporuku F-35 nego i sankcije na sankcije i generalno američka agresivnost, i gdje će Erdoğan i Trump imati priliku
osnovu zakona zvanog “Suprotstavljanje ovo što se dešava je (iz turske perspekti- da se sretnu.
protivnicima Amerike putem sankcija” ve) déjà vu. Pismo američkog sekretara No, ne treba zadržavati dah. Trump
(CAATSA). odbrane nije po tonu i suštini različito od je u izraelskom džepu, a eno izraelski mi-
Ta dvopartijska saglasnost, kada je pisma koje je 1964. godine Lyndon John- nistar životne sredine Zeev Elkin kevće
riječ o agresivnosti i ratobornosti, jeste son uputio tadašnjem premijeru İsmetu protiv turskog posjedovanja S-400 kao da
jedna od često previđanih činjenica. Jako İnönüu glede kiparske krize i namjere ga se to tiče. A možda ga se i tiče i možda
zgodno američkim “progresivcima” i de- Turske da brani turske Kiprane od po- je sve ovo priča koja skriva jednu drugu, a
mokratama (i tu mogu navodnici) dođu groma grčkih (ultra)nacionalista. John- čije su ključne riječi “prirodni gas” i “Me-
neokonzervativne lujke poput Trumpovog sonovo pismo odložilo je tu odbranu za diteran”. Ali, to je za neki drugi tekst. n

STAV 20/6/2019 45