Page 51 - STAV broj 356 - 357

relevantnih svjetskih centara politike, eko- finansijske pomoći pogoršala je ionako teške svjetskog rata kada su porazile Japan. Naj-
nomije, kulture i resursa. Nakon dolaska ekonomske prilike na otočju i produbilo jaz veće američke bitke protiv Japana vođene
međunarodnih interventnih snaga, situa- između stanovnika Guadalcanal i susjedne su upravo na Solomonskim Otocima. Kao
cija se privremeno smirila, ali bi ponovo Malaite i izazvala veliku socijalnu nejed- posljedica poznate bitke za Guadalcanal,
moglo doći do izbijanja sukoba jer mir na nakost centra i Malaite. Kao rezultat toga, ovaj je otok i danas suočen s ostacima veli-
Solomonskim Otocima ovisi o uspješnom došlo je do izbijanja nezadovoljstva i bije- kog broja neeksplodiranih granata i mina
rješavanju akumuliranih političkih, socijal- sa građana Malaite prema vladi u Honiari. koje su odnijele živote velikog broja ljudi.
nih i ekonomskih problema. Zbog uništene Najnovija kriza na Solomonskim Otocima U širem području Pacifika Pentagon da-
komercijalne infrastrukture, stanovništvu dodatno je usložnjena zbog rivalstva i ge- nas ima vojne baze, posebno na sjeveru, u
ove male države prijeti nestašica hrane i opolitičke utakmice velikih zemalja i nji- Mikroneziji, na otoku Guam. Minijaturne,
glad, nema ni dovoljno goriva, a stanov- hovog miješanja u unutrašnju politiku ove ali strateški važne države kao što je Palau i
ništvo je trenutno ovisno o međunarodnoj naizgled beznačajne pacifičke državice, druge po pravilu su pružale podršku Was-
humanitarnoj pomoći. koja ima manje od 700 hiljada stanovnika, hingtonu glede međunarodnih pitanja kad
Političke tenzije na Solomonskim Oto- ali koja se proteže na velikom geografskom god je riječ o nominalnim glasovima u Uje-
cima postoje još od završetka oružanog su- području jugozapadnog Pacifika, od Papue dinjenim nacijama.
koba koji je trajao od 1999. do 2003, a koji je Nove Gvineje na sjeverozapadu do Fidžija Melanezija je nešto drukčija u tom po-
bio ponajviše uzrokovan rivalstvom izme- na jugoistoku. Solomonski otoci udaljeni su gledu. Ovo područje jugozapadnog Pacifika
đu političkog centra na otoku Guadalcanal od Australije oko 2.000 kilometara. Danas je nakon dekolonizacije postalo karakteri-
i provincije Malaita, čiji premijer vjeruje se na Solomonskim Otocima sukobljavaju stično po ideologiji kolektiviteta i tradicio-
da je jedino rješenje za njegovu provinciju geostrateški interesi Kine i Tajvana, s jed- nalnih društava koju su neki antropolozi i
proglašenje nezavisnosti. Najnoviji sukob ne, i Sjedinjenih Američkih Država i Au- kršćanski misionari nazvali melanezijskim
između provincije Malaita i centra u Ho- stralije, s druge strane. socijalizmom. Ova karakteristika pretpostav-
niari uzrokovan je promjenom kursa vanj- Australija ovo područje smatra svojim lja i određeni stepen militantnosti i pobunje-
ske politike koji se tiče odnosa s Kinom, dvorištem, stoga je ovdje značajno politič- ničkih sklonosti te antizapadne dispozicije.
nakon što je federalna vlada, na čijem je ki i obavještajno prisutna. Rivalstvo Kine Osim toga, najveće i resursima najbogatije
čelu već više od dvije decenije Sogavare, i Tajvana u Pacifiku sve je izraženije kako pacifičke zemlje upravo su u Melaneziji, a
2019. godine uspostavila diplomatske od- odnosi Pekinga i Washingtona postepeno neke od ovih zemalja često su izložene unu-
nose s Pekingom, iako je do tada zvanič- počinju ličiti na hladni rat. Stabilnost ovog trašnjim neredima i državnim udarima (npr.
no priznavala Tajvan kao legitimnu vladu dijela Pacifika ključni je faktor sigurnosne Fidži), iako preovladava parlamentarizam i
Kine i održavala diplomatske odnose s Tai- politike regionalne sile Australije, na koju demokratija. Prisutne su i ozbiljne secesio-
peijem punih 36 godina. Pokrajina Malaita se Washington oslanja za svojevrsno nad- nističke tendencije u ovom području.
nezadovoljna je promjenom kursa vanjske gledanje ovog dijela Južnog Pacifika, i to u Lider parlamentarne opozicije u Honiari
politike i okretanju Honiare prema Kini. interesu globalne zapadne alijanse i ame- Matthew Wale smatra da, uprkos preovlada-
Malaita želi proglasiti nezavisnost kako bi ričke kontrole Pacifika. vajućim percepcijama, značajniji upliv Kine
zadržala odnose s Tajvanom koji joj je pru- u politiku Solomonskih Otoka nije glavni
žao izdašnu ekonomsku pomoć. PRODIRANJE KINE NA PACIFIK uzrok izbijanja novonastale krize. On za
Tajvan je, nakon što je centralna vlada u Diplomatski odnosi malih zemalja u izbijanje krize optužuje predsjednika vla-
Honiari priznala Kinu, prekinuvši odnose ovom dijelu Pacifika s Tajvanom predstav- de Sogavarea i njegovu politiku samovolje,
s Tajvanom, obustavio pružanje finansijske ljali su svojevrsnu garanciju da Kina neće netransparentnosti u odlučivanju, te nedo-
pomoći Solomonskim Otocima, što je tako- uspjeti prodrijeti u Pacifik i postati prijetnja statak empatije za interese građana. Pljač-
đer pogodilo najnaseljeniju pokrajinu Ma- američkoj dominaciji. SAD imaju potpunu ka i paljevine kojoj je krajem novembra bio
laita. Odluka Tajvana da obustavi pružanje dominaciju u Pacifiku još od kraja Drugog izložen centar Honiara jeste manji problem

STAV 31/12/2021 51