Page 78 - STAV broj 207

KULTURA

Od zaborava do registra elemenata

bošnjačke nematerijalne kulture u Srbiji
PIRINČOVA

FRULA

S PEŠTERA

Uz podsjećanje da u cijeloj regiji ne postoji nijedan etnomuzikolog,
etnokoreolog, niti orkestar narodnih instrumenata, Naka Nikšić,
nakon provedenog projekta “Pirinče – instrument koji nestaje”,
navodi da je pirinče, kao i sviranje na njemu, poput većine ostalih

elemenata nematerijalne kulture Bošnjaka, uslijed niza okolnosti i
dejstava više negativnih faktora, bio izložen zaboravu i nestajanju

Piše: Medin HALILOVIĆ, u narodu kao sviralja od pirinča ili pirinče,
dopisnik “Stava” iz Novog Pazara navela je profesorica muzike i pijanistki-
nja iz Novog Pazara Naka Nikšić u uvodu
projekta “Pirinče – instrument koji nesta-
je”, a sve s ciljem da se ovaj instrument,
ačin života i određeni običaji sta- čiji su sačuvani primjerci stari po trista i
novnika Pešterske visoravni i po- više godina, otrgne od zaborava.
dručja u okruženju bili su, i još su, Insistirajući i istrajući na ovoj ideji,
Nprožeti različitim oblicima mu- Naka Nikšić uspjela je realizirati projekt
ziciranja, posebno sviranjem. Zastuplje- kod Ministarstva kulture i informisanja
nost instrumenata, način njihove izrade Republike Srbije. Projekt je okončan pro-
i prilike za sviranje u dobroj mjeri bili su mocijom dokumentarnog filma istog na- Naka Nikšić se kao muzičar i predavač u
uvjetovani vegetacijom, načinom privre- slova i početkom postupka upisa instru- muzici bavila zvučnim osnovama sredi-
đivanja ljudi i porijeklom stanovništva. menta pirinča kao elementa bošnjačke ne u kojoj živi.
U narodu su najčešće pravljeni signalni nematerijalne kulture u nacionalni re- Ona objašnjava da zvučna sredina
i aerofoni melodijski instrumenti kao što gistar Srbije. okruženja utječe na dijete, na muzičku
su piskovi od različitih vrsta drveta, bori- Ovaj instrument zadržao se u kultur- percepciju i kasnije na cijelo muzičko ob-
ja, frula, kalem, dvojnice, svirala, kaval i noj tradiciji Bošnjaka, konkretno Pešter- razovanje. Zato je istraživala instrumen-
gajde. U muzičkoj tradiciji Bošnjaka koji ske visoravni, Mokre Gore, uključujući talnu tradiciju podneblja u kojem živi,
žive u ovim selima nailazimo i na jedan susjedno područje koje teritorijalno pri- posebno duhačke instrumente, te naišla
aerofoni kojeg nije nimalo lahko napra- pada Crnoj Gori. na podatak “pirinčova frula”.
viti. Taj je instrument u etnomuzikološ- Prije nego što je počela ozbiljno tra- Za ovaj instrument nije bilo detaljni-
koj literaturi poznat kao pirinčova frula, a gati za ovim instrumentom i proučavati, jih podataka osim ilustracije u radu Petra

78 21/2/2019 STAV