Page 55 - STAV broj 215

vrijeme srpskog ustanka 1809. godine, artikulirao četnički vojvoda, danas po- Pripadnici redovne vojske i
pod vodstvom Karađorđa Petrovića, na slanik u Narodnoj skupštini Republike zvanične policije, rezervisti
prevaru likvidirano više od dvije hiljade Srbije Vojislav Šešelj, da se pogranični
stanovnika Sjenice, a najstarija džamija pojas Crne Gore i Srbije prema Bosni i i razni zločinci-dobrovoljci
u tom kraju, ona u Kladnici, do temelja Hercegovini “očisti” od Bošnjaka. Ako svakodnevno su bacali bombe
je spaljena. Od tada do danas, Srbi i Cr- je u dijelu Sandžaka koji administrativ- na bošnjačke poslovne
nogorci ubijali su i protjerivali komšije no pripada Srbiji najviše stradao narod objekte. Vlasnici su iz straha
Bošnjake, u ratovima i mimo njih. Zločin pribojskog kraja, u Crnoj Gori najveće
neslućenih razmjera dogodio se između zlo pogodilo je Bošnjake Pljevalja. Nji- objekte napuštali i zatvarali,
svjetskih ratova, u vrijeme jugoslavenske hova sudbina najstrašniji je dokaz da su tako da je do marta 1993.
kraljevine u mjestu Šahovići 1924. godine. zločinački velikosrpski projekat (da se godine, od ukupno 400
U noći između 9. i 10. novembra Crno- Bošnjaci istrijebe (pobiju i protjeraju)
gorci su na najsvirepiji način pobili više iz pograničnih područja prema Bosni bošnjačkih radnji, ostalo raditi
od šest stotina civila. Šahovići su u pot- i Hercegovini) otvoreno podržavale i u samo njih pet
punosti “očišćeni” od Bošnjaka, a mjesto djelo provodile crnogorske vlasti. Ne-
je dobilo kršteno ime – Tomaševo. moguće je jednim tekstom opisati toli- imovina imama, ali, naravno, počinioci
Dvije decenije nakon toga, sandžač- ko zlo, pa i samo pobrojati sve slučajeve tih nedjela nikada nisu pronađeni.
ki Bošnjaci ponovo su žrtve masovnog i zastrašivanja, ponižavanja, protjerivanja Noć 8. marta 1992. godine Bošnjaci
dobro isplaniranog četničkog zločina. Uz i likvidiranja Bošnjaka Pljevalja, previ- Pljevalja proveli su bježeći iz jednog kra-
bosanske čaršije Čajniče, Višegrad, Foču i še je stravičnih događaja za koje postoje ja grada u drugi jer su smrtonosne cijevi
Goražde, najviše su stradali Pljevlja i Bi- jasni dokazi, dokumenti i svjedoci, a ov- svakojakog oružja bile uperene u sve što
jelo Polje, gdje su zločinačke horde Pavla dje će biti spomenuti samo neki od njih. je bošnjačko. Četnički vojvoda Čeko Da-
Ðurišića 1943. godine pogubile na hiljade čević progonio je bošnjačko stanovništvo,
bošnjačkih civila, mahom žena i djece. POČELO JE JOŠ 1991. GODINE prijeteći da će ih sve pobiti.
Devedesetih godina prošlog stoljeća Golgota pljevaljskog naroda započe- Nakon te noći, u Pljevljima više nije
Srbija i Crna Gora, zvanično i dokumen- la je i prije zvaničnog početka oružane bilo mira. Već sutradan, Bošnjaci su se po-
tirano, izvršile su agresiju na Republiku agresije na Republiku Bosnu i Hercego- krenuli na iseljeništvo, a one koji su ostali
Bosnu i Hercegovinu, ali na njihovoj vinu. Još u jesen 1991. godine tridesetak čekalo je stradanje neslućenih razmjera,
teritoriji rata nije bilo. Međutim, nji- pljevaljskih Bošnjaka, zbog odbijanja da i to u zemlji koja nije bila zahvaćena ra-
hovim režimima to nije bila prepreka idu na dubrovačko ratište, privedeno je u tom. Kao ni 1924. godine u Šahovićima.
da sandžačke Bošnjake, građane Srbije vojni zatvor u Podgorici, gdje su proveli Tokom rata koji su Srbija i Crna Gora
i građane Crne Gore, sistemski zastra- dvadeset dana, a protiv njih su crnogor- vodile protiv Bosne brojne izbjeglice iz
šuju, protjeruju, ponižavaju i ubijaju. ske vlasti povele i krivični postupak. Već Foče, Čajniča i drugih bosanskih mjesta
Torture koje su vlasti tadašnje Jugosla- od oktobra počinju napadi na prostorije pogođenim stravičnim zločinima spas
vije provodile nad Bošnjacima Sandža- pljevaljskog ogranka SDA, kao i na objek- su potražile u Pljevljima, računajući da
ka, posebno od 1992. do 1995. godine, te islamske zajednice. Paljene su džami- će tamo biti sigurniji. A grdno su se pre-
bile su dio velikosrpskog plana, a koji je je, rušene munare, skrnavljena mezarja, varili. Pljevaljska policija mnoge od njih

STAV 18/4/2019 55