Page 76 - STAV broj 347

KULTURA

Pogodio u živac

OPORE PRIČE KOJE ČINE DA

OČI NAVIKNEMO NA MRAK

Feđa Gudić, “Prije kabura – mrak”, “Imprimatur”, Banja
Piše: Željko GRAHOVAC
Luka, 2021.

ruga po redu knjiga pripovje- uži zavičaj), itekako su jasne i razvidne komentirajući drva što ih je ovaj kupio
dačke proze Feđe Gudića (prva, sjajne socio-psihološke skice i analitički od Muzafera. Međutim, portreti likova
Stojadin i druge priče, objavljena portreti Gudićevih likova kao ljudi upra- sjajno su izvedeni – kroz više puta vari-
Dje prije dvije godine u istoj iz- vo ovog bosanskog podneblja: pritom, rane zamjedbe o “gutavim” drvima, kojih
davačkoj kući) upravo je izašla iz štampe paradoksalnim se čini da autor tim prije tu i nema pet metara (koliko ih je trebalo
kao jedno od izdanja iz ovogodišnjeg pla- i tim preciznije “pogađa u živac” – čim biti) i Zaim, i žena Mehina Munevera, i
na agilnog i sve zamjetnijeg (u BiH, ali i se “običnijim” i “beznačajnijim” očitova- sam Meho tako su plastično oslikani, sa
u široj regiji) izdavača “Imprimatur” iz njima duševnosti i duhovnosti tih likova svojim osnovnim karakternim i menta-
Banje Luke. Feđa Gudić rođen je 1975. u bavi u ovim pričama. Gudićevi likovi ma- litetskim osobinama, kao da su stvarno
Jajcu, a životom i radom vezan je za Gor- hom su marginalni, beznačajni, usputni kroz “priču” neku “izdeklinirani” (a ne
nji Vakuf. Ekonomski fakultet završio – upravo kao što su i situacije, stanja ili kroz faktički jednu jedinu, filmskim je-
je u Sarajevu, a postdiplomske studije iz zbivanja u kojima ih zatječemo najčešće zikom kazano, sekvencu). I kao što je taj
ekonomije u Zenici. Pored pripovjedač- posve obični, svakodnevni, u svakom lik Mehe Mesara dat uz najmanji mogu-
ke proze, piše i poeziju, a pjesme su mu slučaju bez nekih dubljih “zapleta” i ći “utrošak” njegovih riječi (replika), na
objavljivane u časopisu Kvaka iz Hrvat- motivsko-sadržinskih usmjerenja, bez sličan je način i glavni lik priče “Hasan”
ske, kao i u zborniku međunarodnog fe- “posebnosti” kojom bi u startu, samim (koja je sva svedena na saopštenje o smrti
stivala poezije u Inđiji (Srbija). izborom građe, bivali pogodniji ili pri- brata Irfana, koje mu donosi Ragib zvani
Naslov ove knjige priča sretno je i mjereniji za literarnu obradu. Sova) majstorski portretiran, gotovo bez
spretno izabran – jer upravo taj mrak Ove Gudićeve priče zapravo i nisu pri- ikakvog izravnog očitovanja njegovog u
(prije kabura) predstavlja “najmanji za- če o “tom nečem” što je samo
jednički nazivnik” svih ovdje uvrštenih zbivanje ili događanje, ovo su
tekstova (ukupno ih je 24): tamna oboje- priče o unutrašnjem životu li-
nja ljudske patnje, trpnje i nesreće, neo- kova, o njihovom duševnom
bični i također pretežno tamni tonovi u ili mentalitetskom profilu, o
očitovanju mentaliteta i duševnosti ljudi načinu kako se ispoljavaju
ovoga podneblja, pripovjedačko propi- i kako primaju druge osobe
tivanje onog mračnog graničnog pojasa ili zbivanja oko sebe. U pri-
između materijalne stvarnosti i fantastič- či Pet metara, naprimjer, nema
kog dejstva iracionalnih podzemnih ili nikakvog “zbivanja”, nema
nebeskih sila, kao i sve nijanse ukletosti, “radnje”: komšija Zaim Mehi
sudbinske tragike, ukorijenjenosti zla u Mesaru “prisjeda na muku”,
čovjek – upravo su to gradbeni elementi
ili “inicijalne kapisle” od ko-
jih se i s kojima se Gudićeve
priče sklapaju i razastiru pred
nama i potom u tihim nepre-
tencioznim semantičkim ek-
splozijama-poentama otvaraju
čitateljskoj svijesti neke nove
prostore doživljaja, razumije-
vanja i promišljanja svijeta i
života kojima svi pripadamo, u
našoj vezanosti za ovo vrijeme
i za ove prostore.
Iako je samo uvjetno mo-
guće govoriti o prepoznatlji-
vosti “mjesta radnje”
(tek poneki toponim
uputi nas na piščev

76 29/10/2021 STAV