Page 52 - STAV broj 180-181
P. 52

politika

Priča o neoosmanizmu nema uporišta

Zašto nam
je Turska
važna
Koje su koristi od razvijanja bilateralnih odnosa BiH s Turskom?
Da li snažnije tursko prisustvo na Balkanu nekome predstavlja
opasnost? Zašto se uporno širi bauk neoosmanske prijetnje

 Piše: Amar KULO                                Srbije) za 3,5 godine efektivne kontrole        BiH u okviru jugoslavenske federacije.
                                                nad većim dijelom teritorije BiH uništi-        Dakle, početkom 90-tih godina gotovo
Prošlo je nešto više od dva mjeseca             li više od 90% sakralnih objekata nesrba,       da je bio izjednačen BDP per capita u
          od posjete Sarajevu i obraćanja tur-  pobivši ili protjeravši gotovo cjelokupan       BiH i u Turskoj.
          skog predsjednika Recepa Tayyi-       nesrpski živalj. Radi se o najvećem zločinu
          pa Erdoğana u dvorani Zetra. Do-      u Evropi počinjenom nakon holokausta,               Javni dug činio je 28% turskog BDP-a
 voljno vremena da utihnu “predizborni          koji uključuje genocid, urbicid, masovna        krajem marta 2018. godine, dok je kra-
 megafoni” opozicionih partija u BiH koji       silovanja... I opet je jedan od pokliča bio     jem 2001. godine iznosio 76%. Turska je
 su se utrkivali u optuživanju bošnjačkog       “osveta Turcima”. A ti “mrski” Turci gra-       2016. godina ostvarila izvoz roba u vri-
 člana Predsjedništva za vazalni odnos pre-     dili su 500 godina na ovim prostorima;          jednosti 156 milijardi USD, a uvezla je
 ma Turskoj, usput izjednačavajući (izuzev      puteve, gradove, hamame, bogomolje, mo-         robe u iznosu od 186 milijardi USD, što
 Građanskog saveza) ulogu Republike Tur-        stove, veze između različitih naroda... U       je čini 29. najvećom ekonomijom u svije-
 ske i Ruske Federacije na Balkanu. Često       Osmanlijskom carstvu govorilo se tridese-       tu. Najznačajnije izvozne stavke jesu zla-
 su bosanskohercegovačko-turski odnosi          tak jezika. U državnoj službi, neovisno o       to (u ukupnom izvozu 7,7%) i proizvodi
 problematizirani ne samo od opozicio-          etničkoj pripadnosti, moglo se napredovati      automobilske industrije (6%).
 nih stranaka sa sjedištem u Sarajevu već       do mjesta velikog vezira, što je ekvivalent
 i od ekspozitura političkih centara moći       današnjoj premijerskoj poziciji, odnosno            Od socijalnih pokazatelja bitno je iz-
 u Mostaru i Banjoj Luci. Ovisno o dnev-        poziciji broj dva u izvršnoj vlasti. Historij-  dvojiti da je Vlada Turske poticajnim mje-
 nopolitičkim potrebama. Ako idemo dalje        ska je činjenica da su Osmanlije prihvatile     rama uspjela spustiti stopu nezaposlenosti
 u prošlost, “turčenje” najbrojnijeg naroda     Jevreje koji su bježali iz Španije krajem 15.   ispod 10%, prvi put nakon 2016. godine i
 u BiH imalo je za cilj prikazati ga dijelom    stoljeća, baš kao što su i u ovom vremenu       pokušaja državnog udara. Prema podaci-
 ili “ostatkom okupatorske osmanlijske          turske vlasti prihvatile i zbrinule 3 mili-     ma iz decembra 2017. godine, na 119 jav-
 vlasti”. Željelo se nametnuti da, kao ta-      ona sirijskih izbjeglica.                       nih i 67 privatnih visokoškolskih ustano-
 kav, nije autohton, samim tim i da nema                                                        va studiralo je blizu 5 miliona studenata.
 pravo (u političkom smislu) egzistirati na     TURSKA DANAS                                    Po pitanju ljudskih prava i sloboda, treba
 Balkanu. U varijacijama ovakvih potvo-                                                         istaći da su ukinuti rigidni propisi koji
 ra govori se i o vraćanju “pradedovskoj            Turska je danas značajna regionalna         su zabranjivali nošenje mahrame pokri-
 veri”, na ovaj ili onaj način... Ovdje tre-    sila. Po svim pokazateljima (ekonomskim,        venim studenticama, odnosno službeni-
 ba dodati i mazohistički odnos tzv. “fine      socijalnim, stepenu ljudskih prava i slo-       cama u javnom sektoru. Stanovništvo ra-
 gradske raje” koji je zasnovan na tezi iz      boda), Turci bolje žive nego prije 10-15        ste po stopi od 1,24% (milion godišnje), a
 historijskih čitanki u doba socijalizma, o     ili 20 godina. Bruto društveni proizvod         krajem 2017. godine u Turskoj je živjelo
 retrogradnoj osmanlijskoj vlasti koja je,      (BDP) po glavi stanovnika, mjeren pari-         80 miliona stanovnika (19. u svijetu po
 eto, posijala sjeme mržnje između brat-        tetom kupovne moći, krajem 2017. godine         broju stanovnika). Značajna su ulaganja
 skih južnoslavenskih naroda.                   iznosio je 25.129 američkih dolara (USD).       u infrastrukturu, obrazovanje, turizam,
                                                To je značajno više od 11.290 USD, ko-          industriju i druge grane privrede. Period
     A o kakvom se “bratstvu i jedinstvu”       liko je iznosio 1991. godine. Ilustracije       prosperiteta podudara se s dolaskom AK
 govori, dovoljan je podatak da su vlasti       radi, krajem 1989. godine, nešto iznad 11       partije na vlast.
 bosanskih Srba na čelu s Radovanom             hiljada USD, mjeren paritetom kupovne
 Karadžićem (uz asistenciju Miloševićeve        moći, iznosio je BDP po glavi stanovni-             Današnja Turska demokratski je ustro-
                                                ka u tadašnjoj Socijalističkoj Republici        jena država. To je najveće postignuće sa-
                                                                                                dašnje generacije političara. Bez obzira
                                                                                                koliko neko volio ili ne volio predsjednika

52 16/8/2018 STAV
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57