Page 39 - STAV broj 401

Ostrožnicu te Veliki i Mali Badić u kojima vrijeme, džamija je obnovljena u skoro džamiji u Bosanskoj Krupi došao je 1927.
su pobili zatečene Bošnjake a potom spalili identičnom obliku kakav je imala prije godine. Na Ahiret je preselio 1934. godine
džamije. U noći između 19. i 20. juna 1942. Agresije, uz izuzetak munare koja je ovaj u Bosanskoj Krupi. Poznavao je više stra-
godine, jedinice Prvog krajiškog partizan- put sagrađena od armiranog betona. Stari nih jezika pa su ga starije džematlije nazi-
skog odreda napadaju na Bosansku Krupu kameni zidovi ponovo su zasjali nekadaš- vale još i “tolmak” (prevodilac). Njegovi
i nakon pet sati borbe zauzimaju dio grada njim sjajem. Uvedeno je centralno grijanje sinovi Sulejman i Muhamed ostali su u
na desnoj obali Une. Iako je partizanska kojeg ranije nije bilo. Džamija je građena Bosanskoj Krupi, imali su zanatsku radnju
strahovlada trajala svega 25 dana, bilo je donacijama iz islamskih zemalja i dobro- za proizvodnju stolarije. Od 1931. godine
sasvim dovoljno da bude pobijen veći broj voljnim prilozima građana, posebno dže- muallim, imam i upravnik mekteba u Bo-
građana te da se unište mnogi građevinski matlija. Znatne donacije za džamiju sti- sanskoj Krupi bio je Abdurrahman-efen-
objekti među kojima i sve džamije u gra- gle su iz humanitarne agencije “Islamski dija Alešević, sin Mehmed-efendije, rođen
du. Na Gradskoj džamiji izgorio je krov, svjetski komitet” iz Kuvajta, a za munaru 1887. godine na Konjodoru kod Bužima,
ulazna vrata, mimber je znatno oštećen a “Human Relief International” iz Egipta. svršenik medrese u Cazinu. Na Ahiret je
prozori popucali. Munara je ostala jer je Građevinski odbor činili su: hadži Ham- preselio 1960. godine u Varešu.
bila zidana kamenom, te zalijevana olo- dija Vranić (predsjednik), hadži Mehmed Godine 1934. došao je za imama Sma-
vom kroz sredinu stubišta, a rušitelji nisu Šehić, Remzija Halkić, Asim Hadžić (nad- il-efendija Mujakić. Ostao je u Krupi do
imali dovoljno eksploziva da je miniraju. zornik) i hadži Abdulkadir Ćurt. Brojne kraja rata 1945. god. Smail-efendija otišao
Ratne 1943. godine uslijedilo je re- džematlije učestvovali su radom i prilozi- je iz Bosanske Krupe zbog novih vlasti, s
noviranje džamije. Porodice Bužimkići, ma u gradnji džamije. Temelj je započet 2. načelnikom Ademom Beširevićem zaprež-
Omerčići, Halkići i drugi išli su u Grmeč novembra 1996. godine. Od brojnih zvanica nim kolima u Bosansku Kostajnicu. Vlasnik
po građu za krovnu konstrukciju. Vojska i gostiju bili su prisutni reisu-l-ulema dr. tih kola bio je Hase Murtić. Kad su stigli
je osiguravala sječu građe. Posebno staklo Mustafa Cerić i muftija bihaćki prof. Hasan ondje u ikindijski čas, preseli na Ahiret
u bojama nabavili su braća trgovci Murat Makić. Nakon sedam i po mjeseci, džamija relativno mlad Smail-efendija. On je bio
i Hasan Halkić. Inicijativu za renoviranje je svečano otvorena 14. juna 1997. godine. omiljen, mnogo cijenjen i poštovan kod
džamije pokrenuli su Smail-efendija Muja- Svečanosti otvorenja obnovljene džamije džematlija. Već je rečeno da je bio glavni
kić i Hasan Arnautović. prisustvovali su brojni građani među koji- inicijator da se renovira Gradska džamija,
Iza Drugog svjetskog rata džamija je u ma predstavnici Rijaseta, muftijstava, Ar- nakon što je porušena tokom Drugog svjet-
nekoliko navrata popravljana i uređivana.
Godine 1965. rekonstruiran je krov, urađena
unutarnja i vanjska fasada, uvedena voda,
uređena abdesthana u džamiji i urađena
elektrifikacija džamije i munare. Džamija
je tada zastrta novim ćilimima kućne radi-
nosti. U periodu socijalističke Jugoslavije
nastavljeni su nasrtaji na vakufsku imovinu
Pazardžik džamije. Rješenjem Narodnog
odbora gradske općine u Bosanskoj Krupi
oduzeta su dva mezaristana i jedna njiva
oranica ukupne površine od 19.450 kva-
dratnih metara. Osim zemljišta oduzete su
i dvije vakufske zgrade. Današnja zgrada
mekteba bila je pretvorena u đački dom.
U vrijeme velikosrpske agresije na Bo-
snu i Hercegovinu 1992. godine, među više
od 600 porušenih džamija, našla se i Gradska
ili Pazardžik džamija u Bosanskoj Krupi.
Opći napad srpske soldateske na Bosan-
sku Krupu počeo je 21. aprila 1992. godi-
ne. Nakon bezuspješnog otpora, sljedećeg mije R BiH te općinske i kantonalne vlasti. skog rata. Poslije Smail-efendije, imam je
dana, u grad su ušle srpske snage i počele Džamiju je otvorio hadži Hajrudin Hasić. kratko bio je Hasan-efendija Toromanović
svoje divljanje. Grad je najprije temeljito iz Cazina. U Gradskoj džamiji službovao
opljačkan a zatim najvećim dijelom spa- IMAMI GRADSKE DŽAMIJE je godinu ili dvije poznati mahalski hafiz
ljen. Među prvim objektima koje je srpska U prethodnom smo dijelu ovog teksta Hasan-efendija Hasanović, nakon što je
vojska zapalila bila je Gradska džamija dok naveli da je u vrijeme službovanja ima- porušena džamija na Mahali u Bosanskoj
je lijepa kamena munara srušena velikim ma Ragib-efendije Kosovića pokrenuta Krupi. Iza njega dolazi Abdulah-efendi-
količinama eksploziva. Po okončanju rat, aktivnost oko izgradnje nove džamije, pa ja Kurspahić iz istočne Bosne. Bio je već
Bosanska Krupa je sa Sarajevom i Mosta- sa sigurnošću možemo utvrditi da je Ra- stariji čovjek te nakon dvije godine rada
rom slovila kao najporušeniji bosansko- gib-efendija bio i posljednji imam stare i odlazi u penziju.
hercegovački grad. Bošnjake, koje su za- prvi imam novosagrađene Pazardžik dža- Godine 1951. dolazi za imama Mu-
tekli u gradu, srpski vojnici i dobrovoljci mije. Poznato je da je imam Gradske dža- nib-efendija Malkoč (1898–1988), koji je
su ubijali, zatvarali i maltretirali. mije bio i Hasan-efendija Vojić iz Prijedora, bio imam do 1960. godine. Njegova po-
Odmah po oslobođenju Bosanske Kru- rođen 1876. godine. Završio je u Prijedoru rodica ostala je u Bosanskoj Krupi. Me-
pe i povratku Bošnjaka u grad, pokrenuta Ruždiju zvanu “Medresa”. Dalje naukova- zar Munib-efendije nalazi se u Bešićima,
je inicijativa o izgradnji, odnosno, obno- nje nastavio je u Turskoj, gdje je boravio od u Bosanskoj Otoci. U Gradskoj džamiji
vi Gradske džamije. Za relativno kratko 1903. do 1907. godine. Za imama u Gradskoj deset godina, od 1960, do. 1970. godine,

STAV 11/11/2022 39