Page 27 - STAV broj 363

društava pretežno je bilo usmjereno na
islam i muslimane Turske, arapskog svi-
jeta, Irana i Afganistana, dok je islam u
Indoneziji, i inače u Jugoistočnoj Aziji,
smatran perifernim islamom i stoga ma-
nje relevantnim. Islam u Jugoistočnoj
Aziji smatran je sinkretičnim islamom,
što podrazumijeva negativnu konotaciju
koja implicitno znači da je riječ o mješa-
vini islama s lokalnim tradicijama, isla-
ma koji nije autentičan, samim tim ma-
nje važnog od islama na Bliskom istoku.
Razlog tome jeste, između ostalog, ori-
jentalistički mentalni sklop koji insistira
da je islam nasilna religija. Kao jedan od
razloga za nastavak ukorijenjenog iskriv-
ljenog mišljenja o islamu i nemogućno-
sti koegzistencije islama i demokratije,
neki analitičari navode primjer neuspjeha
“Arapskog proljeća”, najvećeg savremenog
projekta demokratizacije i (deautokrati-
ziranja) islamskog svijeta odozdo prema
gore koji se zbog kontrarevolucionarne
reakcije pretvorio u svoju suprotnost
izazvavši krvoproliće, destrukciju, ek-
stremizam i unutarmuslimanski sektaški
rat koji je muslimanske narode okrenuo
jedne protiv drugih, a sve nominalno u
ime autentičnog islama. U tom kontek-
stu, smatraju neki naučnici u Indonezi-
ji, paradigma, diskurs i model islama u
Jugoistočnoj Aziji, posebno Indoneziji,
može poslužiti kao alat za demoliranje
mita o islamu i muslimanima kao izvoru
Izraz “Nusantara” općenito se koristi kao naziv
za teritorij indonezijskog arhipelaga sukoba pokušajima da se svijetu predstavi
drukčija perspektiva islama i muslimana
tako da se napravi pomak s posmatranja
islama kroz prizmu bliskoistočnih suko-
posebno zbog činjenice da se Indonezija tolerancije jeste indonezijski demokrat- ba promovirajući paradigmu islama Ju-
razvija ogromnom brzinom. Indonezijski ski model koji harmonično koegzistira s goistočne Azije.
političari, diplomati i vjerski lideri danas fundamentalnim sekularnim principima
se ne ustručavaju od upotrebe kvalifikaci- države kao neutralnog arbitra u društvu PROMJENA U PERCEPCIJI ISLAMA
ja kako je Indonezija baštinik umjerenog, koje je poglavito muslimansko i konzer- Zanimljiva studija o svjetskim religi-
tolerantnog i pluralnog islama. Kvalifi- vativno, što znači da islam može cvjetati jama u svijetu koju je objavio Pew Resear-
kaciju umjerenog uvijek treba uzimati s i napredovati u modernoj državi koja je ch Center u aprilu 2015. objašnjava zašto
dozom rezerve jer ona često ima negativ- u zamahu ekonomskog razvoja i koja se se više neće moći zanemariti musliman-
ne konotacije i a priori implicitno sadrži nalazi u ekonomski najdinamičnijem di- ski svijet kada je riječ o faktorima koji
mogućnost da je islam sam po sebi nasi- jelu svijeta. Svi orijentalni mitovi i propa- će utjecati na globalne promjene. Istra-
lan ili ekstreman, što, naravno, nije tač- ganda iz nekih centara na Zapadu, a koju živanje pod naslovom Budućnost svjetskih
no. Naučnici, teoretičari i stratezi pitaju su rado prihvatili i brojni muslimanski religija: projekcije rasta stanovništva 2010–
se po čemu je to baš indonežanski islam autoritarni režimi, o tome kako su islam i 2050. studija je koja nudi podatke o sta-
vrijedan da se promovira kao pluralan i demokratija nekompatibilni, ruše se upra- rosti, stopi nataliteta i smrtnosti, migra-
kao prihvatljiv model koegzistencije. Je- vo na primjeru Indonezije, najveće mu- ciji i konverziji za osam glavnih religija.
dan od razloga povećanog interesa za mo- slimanske zemlje na svijetu. U Indoneziji Najveće religijske grupe prema procentu
del islama u Indoneziji jeste činjenica da živi više od 230 miliona muslimana (oko globalnog stanovništva od 2010. jesu kr-
su mnoge muslimanske zemlje u novije 87,2 posto stanovništva). Islam nije po šćanstvo (31,4 posto), islam (23,2 posto),
vrijeme bile izložene nestabilnosti, suko- Ustavu nacionalna religija. Štaviše, Ustav hinduizam (15 posto), budizam (7,1 po-
bima, ratovima i agresiji. Za to vrijeme Indonezije ne određuje službenu državnu sto), narodna religija (5,9 posto), judai-
Indonezija više od dvije decenije djeluje religiju, ali svi građani Indonezije moraju zam (0,2 posto), nepovezane (ateizam i
kao oaza mira, stabilnosti, ekonomskog pripadati jednoj od priznatih religija. Ako agnosticizam; 16,4 posto) i druge religije
razvoja, pluralizma i tolerancije, što je izuzmemo studije najeminentnijih svjet- (0,8 posto). Prema projekciji Pew Centra,
delegira kao potencijalni model koji vri- skih naučnika, posebno antropologa, koji do 2050. globalna muslimanska popula-
jedi izučavati. su se bavili izučavanjem islama u Indone- cija će dostići 29,7 posto (2,76 milijardi),
Ono što je najveći zalog Indonezije u ziji, poput Clifforda Geertza i Benedicta kršćanstvo će biti stabilno s 31,4 posto.
današnjem svijetu deficita demokratije i Andersona, istraživanje muslimanskih Procjenjuje se da će postotak muslimana i

STAV 18/2/2022 27