Page 59 - STAV broj 379

Piše: Nedim HASIĆ

ošnjački politički prvaci koje je oku- i zajedničkim poslovnim interesima, treba- dužnosti u sarajevskom općinskom vijeću i
pljala ideja nekadašnje Jugoslaven- la jamčiti održavanje stranačkog jedinstva i Upravnom odboru Gradske štedionice, među
ske muslimanske organizacije poku- među pristašama u pokrajini. kojima, osim Mahmuda Behmena, i Meh-
Bšali su se u prvim godinama Drugog Hasanbegović donosi i detalje pisma koje med Šahinagić, član banovinskog odbora
svjetskog rata izboriti za autonomiju Bosne je u Beograd u novembru 1935. godine poslao JRZ-a za Drinsku banovinu i utjecajni brat
unutar nacističkog Rajha i njene satelitske, ban Drinske banovine, u kojem stoji da je Spahine žene. U ostavci koju su predali gra-
zločinačke Nezavisne Države Hrvatske. Ti u Sarajevu došlo do sukoba između trgovca donačelniku Bičakčiću navedene su osobe
prvaci bili su okupljeni pod neformalnim na- Uzeira Hadžihasanovića, kao predvodnika iz Spahinog okruženja koje su imenovane
zivom “akreba medžlis”, bilo ih je najmanje skupine “bliskih prijatelja g. dr. Spahe”, i u upravu Gradske štedionice, ali i na ostale
petorica i predvodio ih je čuveni sarajevski advokata Mahmuda Behmena, brata mini- važne dužnosti.
trgovac i političar Uzeir-aga Hadžihasano- stra bez portfelja Šefkije Behmena, koji je “Za člana Upravnog odbora Gradske
vić. Upravo su ti poklonici Spahinih ideja tražio da položaj predsjednika mjesnog od- štedionice, člana odbora za izmenu Zako-
donijeli 1942. godine odluku da se sljedbe- bora JRZ-a preuzme “neki intelektualac iz na o Islamskoj verskoj zajednici, potom za
nici JMO odmaknu od ustaške NDH i pri- njihove sredine”. Hadžihasanovićeve prista- Naiba, a verovatno i za Reis-ulemu svog
ključe partizanima i NOB-u. še nastojale su od početka ograničiti utjecaj rođenog brata g. Fehima Spahu; 2/ Za se-
Nisu bili nimalo oduševljeni komuni- Šefkije Behmena, za kojeg su vjerovali da natora g. Dr. Halidbega Hrasnicu, rođenog
stičkim idejama, znali su za zajedničke ak- se uz Stojadinovićevu podršku pokušava ujaka svoje supruge; 3/ Brat g. Dr. Halidbe-
cije partizana i četnika koje su često znale nametnuti za Spahina neformalnog zamje- ga Hrasnice je takođe u Upravnom odboru
rezultirati pokoljem Bošnjaka u prvim godi- nika i političkog nasljednika. Gradske štedionice; 4/ Sulejman Denišlić,
nama rata, no bili su itekako svjesni na ko- Hasanbegović piše da su u novo sarajev- zet g. Fehima Spahe postavljen takođe pri
joj strani historije treba da se nađu. U tim sko općinsko vijeće, imenovano u julu 1935. Gradskoj štedionici; 5/ Muhamed Hrasnica
odlukama ključni su bili stavovi Uzeir-age godine, kompromisno ušle obje suprotstav- sin Abdulselambega ujaka gospođe Dr. Spa-
Hadžihasanovića. Čovjeka za kojeg kažu ljene skupine u JMO-u, ali su pri raspodje- ho postavljen u istoj Gradskoj štedionici; 6/
da je dao vjerovatno najtačniju definiciju li komunalnih dužnosti prevlast ostvarile Edhem Bičakčić sadanji pretsednik opštine
politike na ovim prostorima. Kazao je da je Hadžihasanovićeve pristaše, među kojima je zet g. Dr. Hrasnice (ima njegovu bratani-
politika kao furuna. Ako si daleko, hladno je bio i novi gradonačelnik Edhem Bičak- cu za ženu); 7/ Rođeni brat g. Edhema Bi-
ti je, a ako si preblizu, izgoriš. čić. Hadžihasanovićeva premoć potvrđena čakčića, Asim Bičakčić, postavljen za višeg
je i njegovim izborom za prvog predsjedni- činovnika Gradske štedionice; 8/ Edhem
SPAHIN SARAJEVSKI KRUG ka sarajevskog mjesnog odbora JRZ-a, izvan Čejvanija zet g. Dr. Spahe postavljen za već-
Prema definiciji iz knjige Poslovice i uzre-
čice iz Bosne i Hercegovine Rabije Nuri Hadžić,
kada se kaže “akreba medžlis”, misli se za
nekog, naročito za političara, koji na polo-
žaje oko sebe postavi svoje rođake i ovaj je
izraz bio karakterističan za Sarajevo. “Među
muslimanskim protivnicima Jugoslavenske
muslimanske organizacije (JMO), ali i ne-
zadovoljnicima unutar stranke, još u parla-
mentarnom razdoblju prije 1929. skovana je
pogrdna krilatica o Spahinu ‘akreba medžli-
su’ (rodbinskom savjetu), kojom se označa-
vala prevlast u vođenju stranačkih poslova
sarajevske muslimanske poslovno-trgovač-
ke elite i užega mjesnoga stranačkog kruga
snažno povezanog rodbinskim i tazbinskim
vezama”, piše Zlatko Hasanbegović u svom
radu Spahin “akreba medžlis”. Korijeni rascje-
pa u Jugoslavenskoj muslimanskoj organizaciji
nakon smrti Mehmeda Spahe.
Hasanbegović pojašnjava kako je pre-
nošenje svih stranačkih poslova na naju-
ži krug sarajevskog vodstva, koje je prije kojeg ostaju pojedinci povezani sa Šefkijom nika opštine i člana Gradske štedionice; 9/
1929. bilo ograničeno odredbama stranač- Behmenom. Ovakav odnos snaga među Spa- Dr. Ahmed Abadžić zet g. Bičakčića postao
kog statuta i snažnim utjecajem Zastupnič- hinim pristašama u Sarajevu bio je poznat i je većnik i član Upravnog odbora Gradske
kog kluba JMO-a u Narodnoj skupštini, još izvan mjesnih okvira. štedionice; 10/ Mehmed-Meho Šahinagić
više došlo do izražaja u diktaturi kada je Kada je krajem juna 1936. godine Mah- rođeni brat gospođe Dr. Spahe postavljen
cijelo desetljeće izgrađivana stranačka or- mud Behmen na glavnoj godišnjoj skupštini za većnika opštine i člana Upravnog odbo-
ganizacija u stvarnosti prestala egzistirati. sarajevske Gradske štedionice optužio Hadži- ra Gradske štedionice, koji je docnije pod-
Akreba medžlis bio je Spahin najuži sara- hasanovića za nepotizam i nepravilnosti u neo ostavku; 11/ Zet g. Dr. Mehmeda Spa-
jevski pouzdanički krug, čija je zamišljena poslovanju Gradske štedionice, tada se sa- he Rašid Rašidkadić u opštinskoj je službi;
kohezija, ojačana i višestrukim rodbinskim znalo ko su ljudi koji čine akreba medžlis. 12/ Stric g. Dr. M. Spahe, Seid Spaho tako-
i tazbinskim vezama, različitim sinekurama Tada šestorica vijećnika predaju ostavke na đe je u opštini; 13/ Sestrić g. Dr. M. Spahe

STAV 10/6/2022 59