Page 72 - STAV broj 270

DRUŠTVO

Zapovjednik podmornice
HERMANN RIEGELE, ROĐENI SARAJLIJA

Jedan od najzanimljivijih podataka kada je
u pitanju pomorstvo i Bosna i Hercegovina
svakako je onaj o mjestu rođenja jednog
od komandanata podmornica tokom Prvog
i Drugog svjetskog rata. Hermann Riegele
rođen je u Sarajevu 16. septembra 1891.
godine. Podmornicama je komandirao u
oba svjetska rata, prvo kao austrougarski,
a zatim kao njemački oficir i nekoliko je puta
odlikovan. Riegele je u Drugom svjetskom
ratu na moru proveo ukupno 103 dana i uni-
štio jedan brod pod norveškom zastavom.
Kraj rata dočekao je kao zapovjednik 32.
flotile u Trstu, a od 1946. do 1956. godi-
ne bio je generalni direktor “Unilevera” za
Austriju. Umro je u Beču 1982. godine. “Bosna” nakon Drugog svjetskog rata

podataka o razlozima britanske mornarice Jugoslaviju, prema nekim podacima 1947, svakodnevno upisivani podaci o plovidbi,
za ovaj podvig, osim činjenica da je iz Ka- a prema drugim izvorima 1948. godine i dolasku u luke, iskrcaju tereta, poslovima
rachija putovao nakrcan pamukom za Ge- nazvan je “Bosna”. Plovio je kao dio kom- i dužnostima posade...
novu i Barcelonu, a nosio je i hodočasnike panije “Jugolinija” do 1962. godine, kada Dnevnik je u obliku obične bilježnice
koji su krenuli u Džedu. je poslan u rezalište. tvrđih tamnozelenih korica, a stranice su
Portal Paluba ima detalje o preimeno- označene pečatom s nazivom “PB Bosna”.
NAKON DRUGOG SVJETSKOG RATA vanju tada najvećeg teretnog broda u floti Unutar pečata istaknuto je sidro i ime luke
Većina brodova koja je pripala posli- mlade jugoslavenske države. “U luci Ham- Ploče. Parobrod “Bosna” pripadao je broda-
jeratnoj SFR Jugoslaviji bila je rekvirira- burg 27. veljače 1948. godine obavljena je ru “Jugolinija Rijeka”. Većinu je vremena
na od saveznika tokom Drugog svjetskog primopredaja i izmjena zastava na p/b Bo- godine 1959. plovio po Sredozemnom moru
rata. Oni su bili dio uglavnom britanske sna. Na svečanosti je bio general-lajtnant i pristajao u lukama poput Rijeke, Splita,
mornarice koja je dobavljala namirnice i Većeslav Holjevac, šef Vojne misije FNRJ Genove, Cadiza, no tokom ljetnih mjeseci
ostale potrepštine za vojsku i stanovništvo. u Berlinu. Potom je brod obavio pokusnu boravio je i u Južnoj Americi, i to u Rio de
Nekad su brodovi privremeno oduzimani vožnju i isplovio za Rotterdam, da bi kra- Janeiru i Buenos Airesu. Godine 1962. “Ju-
s cjelokupnom posadom, a onda su nakon jem ožujka uplovio u luku Venecija. Već 3. golinija” je rashodovala stari brod “Bosna”.
rata vraćeni u matične luke, gdje su dobijali travnja Bosna vođena rukom kapetana d.pl
nova imena i zastavu nove države. Pomorski Martina Kovačevića uplovila je u riječku TANKER “JAJCE”
stručnjaci tvrde kako je Jugoslavija, želeći luku i pristala uz gat Vladimira Nazora. Prvi jugoslavenski tanker kupljen je
što prije obnoviti mornaricu, tada napravi- Najveći teretni brod u jugoslavenskoj floti u Norveškoj. Zapovjednik broda kapetan
la grešku koja će je skupo koštati. Naime, po starom običaju pozdravljen je zaglušnom Melko Čirković u luci Liverpool 10. sep-
u svojoj su floti preuzeli uglavnom stare, bukom brodskih sirena sa svih brodova u tembra 1947. godine preuzima “Jajce”.
oštećene i skoro pa rashodovane brodove luci. Bosnu su dočekali građani Rijeke i “Jajce” je bio prvi jugoslavenski trgovački
čiju su obnovu skupo plaćali u inostranim Sušaka, uprava Jugoslavenske linijske plo- brod na motorni pogon poslije rata, a mo-
brodogradilištima i već nekoliko godina vidbe, kao i ministar narodnog zdravlja Bo- gao je ukrcati 9.599 tona nafte. Porinut je
kasnije su ti brodovi završavali u rezališti- sne i Hercegovine Vaso Butozan. Bosna je 1930. godine u Newcastleu, a kako tvrdi
ma, umjesto da su za silne novce kupovali dobivena na račun ratnih reparacija , ali je Paluba, preuzet je na izmaku radnog vi-
bolje i novije brodove. obnovljena u hamburškom brodogradilištu jeka. Nama zanimljiv brod jeste parobrod
Iako je i početkom stoljeća nekoliko o trošku Jugoslavenske linijske plovidbe.” “Hercegovina”, treći po redu obnovljeni
brodova plovilo pod nama poznatim ime- U knjizi Riječko brodarstvo može se naći trgovački brod bivše SFRJ. Obnovljen je u
nima, najviše je plovila nazvano imenima mnoštvo podataka o brodovima s ovih brodogradilištu “Idran” u Napulju i 1946.
bosanskohercegovačkih gradova, rijeka i prostora koji su nosili ime po nekom od predan Jugoslavenskoj linijskoj plovidbi.
planina nakon Drugog svjetskog rata. Je- bosanskohercegovačkih toponima. Tako Tada je “Hercegovina” s 1.042 tone nosi-
dan od najpoznatijih i najvećih bio je ču- stoji da je u kompaniji “Jadranska plo- vosti predstavljala značajnu prinovu. Po-
veni parobrod “Bosna”. Njega ne treba mi- vidba” d. d. Sušak, prethodniku buduće rinuta je u Oslu 1913, duga 59 metara, na
ješati s brodovima koji su pod tim imenom “Jadrolinije”, jedan od najvećih parobroda sebi je nosila 21 pomorca.
plovili prije rata. Riječ je o brodu koji je tridesetih godina prošlog stoljeća bio na- Godine 1945. u Jugoslaviju se vraća još
porinut u more 1926. godine. Izgrađen je zvan “Sarajevo”. U toj istoj knjizi nalaze se jedan brod nazvan “Neretva”, nekadašnji
u njemačkom brodogradilištu “Bremen” zapisani i detalji o parobrodu “Bosna”. Do- “Perast”. Tada je “Neretva” bila stara 34
i nazvan je “Schwaben”. Dug 149 metara, stupan je brodski dnevnik parobroda “Bo- godine. Porinuta je u Sunderlandu 1911.
potopljen je 1944. godine kod norveškog sna” koji je u razdoblju od 1. januara 1959. godine, a 1951. godine plovila je u floti
Bergena. Iz mora je izvađen godinu dana do 12. marta 1960. godine vodio zapovjed- Jugoslavenske linijske plovidbe. Jedan od
kasnije. Na ime ratne odštete poslan je u nik broda. Pisan je rukom, a u njemu su najstarijih parobroda u SFRJ bio je “Prenj”,

72 7/5/2020 STAV