Page 52 - STAV broj 418

DRUŠTVO

Četnički zločini nad muslimanima Priboja
MILAN RADANOVIĆ:

“NOĆ OSVETLJENA

LOMAČAMA S KOJIH

SE DIZAO PLAMEN

DO NEBA...”

Kada je 10. februara počelo masovno ubijanje mještana nekoliko muslimanskih naselja
u Pribojskom srezu, poručnik Jovan Jelovac, komandant Pljevaljske brigade Mileševskog
korpusa, uputio je naređenje Baju Pivljaninu, komandantu 4. bataljona Pljevaljske brigade,
naredivši nastavak ubijanja muslimanskih civila, uključujući žene i djecu: „Postupajte i dalje

prema već izdatom naređenju. Hvatajte i ubijajte sve muslimane, žene i decu... Hvatajte tu
gubu i sve ubijajte, to je naređenje naših najviših starešina i to moramo izvršavati. Raditi
i samo raditi ovih dana, to je naša svetinja ovih dana... Radite i držite zasede i ubijajte sve
što vam dođe do ruke. Sada nastaje čišćenje do kraja.“

Piše: Nedim HASIĆ
vih se dana navršilo osam de- skoro svim naseljima u srezu u kojima je TRI SPISKA
cenija od stravičnog četničkog živjelo muslimansko stanovništvo. Ubijen Radanović na početku pedesetak strana
masakra muslimanskog sta- je veliki broj civila, istrijebljene su čitave dugog rada pojašnjava kako je imao pro-
Onovništva Priboja i okoline, porodice, a većina žrtava bili su žene i dje- blema s metodologijom utvrđivanja broja
kada je u takozvanoj februarskoj ofanzi- ca. Četnici su jednostavno, kako su sami ubijenih u februaru 1943. godine. Svoje
vi četnička vojska, čiji je zvanični naziv kazali u izvještajima svom komandan- istraživanje utemeljio je na tri poimenič-
bio Jugoslavenska vojska u otadžbini, pod tu Draži Mihailoviću, „trijebili gamad“. na spiska stradalih stanovnika Pribojskog
komandom Pavla Đurišića za svega neko- Bio je to najmasovniji zločin četnika sreza. Prvi spisak nastao je 1946. i objav-
liko dana pobila po vlastitom priznanju Draže Mihailovića počinjen u kratkom ljen je 1996. u Sarajevu. Sadrži podatke za
oko osam hiljada muslimana. O ovom vremenskom razdoblju nad stanovnici- 1.542 ubijena muslimana, među kojima je
masakru izvanredan naučni rad, detaljan ma jednog sreza tokom čitavog Drugog bilo 460 muškaraca, 393 žene i 689 djece.
i višestruko argumentiran objavio je sr- svjetskog rata. Vrlo slični zločini, po me- Drugi spisak nastao je radom Savezne
bijanski historičar Milan Radanović pod todama, dogodili su se u istom razdoblju komisije za popis žrtava rata (SKPŽR) no-
naslovom „Zločini JVuO nad musliman- na području Pljevaljskog sreza, Čajnič- vembra 1964, a objavljen je 1992. u Beo-
skim stanovništvom u Pribojskom srezu kog sreza i dijelova srezova Foča i Više- gradu. Donekle revidirano izdanje popisa
februara 1943.“, a Stav ga donosi u skra- grad, iako su zločini u Pribojskom srezu žrtava rata, prethodno publikovano 1992,
ćenom obliku bili najmasovniji. U publikaciji u kojoj je ponovo je objavljeno u elektronskom
Po Radanovićevim saznanjima, zloči- objavljen Radanovićev naučni rad objav- obliku od Muzeja žrtava genocida iz Be-
ni nad muslimanima na području Priboja ljen je poimenični spisak s 3.624 ubijena ograda. Taj spisak sadrži podatke za 1.125
od 5. do 25. februara 1943. počinjeni su u muslimana Pribojskog sreza. osoba muslimanske nacionalnosti smrtno

52 10/3/2023 STAV