Page 55 - STAV broj 418

milicije s teritorije koja gravitira prema
desnoj obali Drine, a koja je pripadala di-
jelovima Višegradskog i Čajničkog sreza.
Isti zadatak dobile su jedinice Drinskog
korpusa, Pljevaljske brigade Mileševskog
korpusa i 1. durmitorske brigade Durmi-
torskog korpusa.
Na području koje je bilo zahvaćeno
operacijom nije bilo ni partizanskih ni
ustaških jedinica ili grupa, što je omo-
gućilo da učinak vojne četničke opera-
cije bude zastrašujući. Predstavnici mu-
slimanskih političkih i vojnih struktura
su se u potpunosti oslonili na okupatora,
smatrajući da će lojalnost okupatoru i
vojna i politička kolaboracija garantirati
zaštitu muslimanskom stanovništvu. To
se pokazalo kao kobna greška.

ĐURIŠIĆEVA KOMANDA
Prvog dana vojne operacije jedinice pod
Đurišićevom komandom ubijale su u Pri-
bojskom, Pljevaljskom i Fočanskom srezu,
a sutradan i u Čajničkom i Višegradskom
srezu. Narednih dana, osobito nakon 10.
februara, i u selima Pribojskog i Pljevalj-
skog sreza, koja su prvog dana operacije
bila pošteđena masovnih zločina. Uosta-
lom, bilo bi neobično da se vojska koja je umrlo je najmanje 19 djece iz Kasidola. U Hercegovačkih Goleša. Nema sumnje da
mjesec dana prije toga spalila najmanje Miliješi su 5. februara 1943. četnici ubi- je naređenje o ubijanju civila u zaseocima
33 muslimanska sela u Bjelopoljskom sre- li 20 stanovnika, među njima troje djece. na putu tri čete Novovaroške brigade iz-
zu i u njima ubila veliki broj civila, pod Desna kolona Pribojske grupe je nakon dao poručnik Vuk Kalaitović, komandant
istim komandantom koji je zapovijedao Miliješi, Požegrmca i Kasidola 5. februara Novovaroške brigade i ujedno zapovjed-
i februarskom vojnom operacijom, pona- prošla kroz Međurečje i Batkoviće, što je nik Pribojske grupe Mileševskog korpu-
ša drugačije u vojnom pohodu protiv ste- poznato na osnovu Kalaitovićeve opera- sa u februarskoj operaciji. Kalaitović je
reotipiziranog arhineprijatelja „Turaka“. tivne zapovijesti koja je nastala istog dana. u operativnoj zapovijesti od 5. februara
Đurišićevo naređenje od 8. februara, Analizom tri spiska žrtava moguće je 1943. naredio „čišćenje svih musliman-
u kome se insistira na ubijanju svih mu- zaključiti da su četnici Pribojske briga- skih sela“ na potezu od Pribojskih Goleša
slimana na zauzetom području gornjeg de 5. februara 1943. u Požegrmcu, Kasi- do bosanske granice.
Podrinja, ne ostavlja sumnju o ideji na- dolima, Miliješi i širem području Među- Kroz Pribojski srez, odnosno preko te-
mjernog istrebljenja što većeg broja mu- rečja ubili nekoliko stotina Muslimana. ritorije seoske općine Sočice, prema Drini,
slimana, bez obzira na pol i dob, kao što Prisustvo poručnika Vukole Tomića, kao 5. februara 1943, osim oko 1.000 boraca
dodatno ukazuje na to da je zabrana ubi- zapovjednika cjelokupne Pribojske bri- Pribojske grupe Mileševskog korpusa, pod
janja muslimanskih žena i djece u naređe- gade, ukazuje na važnost tog pravca na- neposrednom komandom poručnika Vuka
nju od 29. januara bila formalne prirode. stupanja. Iako Tomićeva kolona nije bila Kalaitovića, zapovjednika Novovaroške
Prema zapovijedi Vuka Kalaitovića brojna (300 boraca), bila je u stanju da u brigade Mileševskog korpusa, prošlo je i
za 5. februar 1943, desna kolona Priboj- toku jednog dana likvidira više stotina oko 800 boraca Prijepoljske grupe Mile-
ske grupe, ukupno 300 boraca Pribojske ljudi zbog toga što nije naišla na bilo ka- ševskog korpusa pod komandom poruč-
brigade JVuO, pod komandom poručni- kav oružani otpor. nika Aleksandra Šoškića, zapovjednika
ka Vukole Tomića, krenula je u ranim ju- Četnici pod komandom Radoslava Ni- Bjelopoljske brigade Mileševskog korpu-
tarnjim časovima 5. oktobra iz Pribojskih kolića, oficira Novovaroške brigade, 5. fe- sa. Nema dokaza da je Prijepoljska grupa
Goleša u pravcu pretežno muslimanskih bruara u zaseoku Potoci, u Pribojskim Go- 5. februara na putu prema Bosni izvršila
selâ Požegrmac i Kasidoli, nakon čega se lešima, ubili su najmanje 37 osoba. Nakon masovna ubistva, ali su popalili kuće u
zaputila prema selima Međurečje i Batko- dva dana u tom selu su ubijene još najma- svim muslimanskim zaseocima i selima
vići, preko kojih je stigla do srpskog sela nje 22 osobe. Prilikom popisivanja žrtava, kroz koja je prošla.
Bare na granici s Bosnom. krajem 1964. godine, evidentirano je još Prema operativnoj zapovijesti od 31.
Četnici su pod komandom Vukole petoro žrtava ubijenih u selu nenaznače- januara 1943, snage Pribojske grupe Mile-
Tomića 5. februara u Požegrmcu ubili nog dana, februara 1943. To ukupno čini ševskog korpusa trebale su da se pod Ka-
najmanje 37, a u Kasidolima najmanje 64 stanovnika Potoka, ubijenih od četnika laitovićevom komandom objedine nakon
68 osoba. Međutim, navedeni su podaci 5. i 7. februara 1943, koji su evidentirani izlaska desne kolone iz Bare, lijeve kolone
nepotpuni i značajno su manji od realnog u saveznom popisu 1964. iz Zabrđa i glavnine (srednje kolone) iz
broja ubijenih stanovnika u ta dva sela, Ćetanja. Riječ je o zaseocima sela Zabrđa,
a prema podacima iz popisa žrtava rata PRIBOJSKA GRUPA smještenim uz granicu s Bosnom. Tako
(1964), tokom 1943. u izbjeglištvu u Pri- Petog februara počinjen je masovni sjedinjene kolone su preko podnožja vi-
boju i Sjenici, ili u zbjegovima u planini zločin nad muslimanskim stanovništvom sova Veliki i Mali Tmor trebale da izvrše

STAV 10/3/2023 55