Page 10 - STAV broj 427

MLADI MUSLIMANI 1949. – 1983. – 2023.

Autohtoni izraz bosanskohercegovačkih muslimana

O VIŠESLOJNOM IDENTITETU

“MLADIH MUSLIMANA”

Postojanje Tajne grupe A bila je tajna za sva lica koja nisu bila njeni članovi, uključujući i članove
omladinske sekcije El-Hidaje. U nju ulaze svi najgorljiviji članovi organizacije, poput Karađozovića,
Granova, Šahovića, Šaćirbegovića, Čampare, Kozarića, Ismeta Serdarevića, ali i Halid Kajtaz i Hasan
Biber, koji će nakon Drugog svjetskog rata biti glavni stubovi organizacije, a koje će komunistički

režim pogubiti 1949. godine u montiranom kvazisudskom procesu.

Piše: Ivan Ejub KOSTIĆ

„Mladi muslimani“ pripadaju grupi
najmanje proučavanih organizacija iz
vremena prve i druge Jugoslavije. Sem
doktorske disertacije Armine Omeri-
ke, štampane na njemačkom jeziku pod
naslovom Islam in Bosnien-Herzegowi-
na Und Die Netzwerke Der Jungmuslime
(1918–1983), i monografije autora ovoga
teksta koja će biti publicirana u najsko-
rije vrijeme, ne postoje istraživanja koja
su se bavila organizacijom „Mladi mu-
slimani“ u okvirima akademskih uzusa.
Naravno, sem dva navedena rada, postoje
značajne publicirane knjige, prije svega
od samog Udruženja „Mladi muslimani“,
koje doprinose razumijevanju ovog po-
kreta. Vjerovatno najveću vrijednost od
pomenutih izdanja imaju autobiografska
sjećanja nekadašnjih pripadnika organi-
zacije. Doduše, svoja sjećanja nije ostavio
nijedan od osnivača što nas dovodi do či- vremena modifikovao, prilagođavao pa pripadnici organizacije Nedžib Šaćirbe-
njenice da je vjerodostojnija refleksija na i (radikalno) mijenjao. U ovom krat- gović, Alija Izetbegović, Vahid Kozarić,
inicijalne godine uspostavljanja pokreta kom tekstu pokušat ću da na osnovama Ešref Čampara, Edhem Šahović, Mua-
jedino moguća ako se posveti značajan višegodišnjeg proučavanja organizacije mer Sadović i mnogi drugi. Na samom
vremenski period iščitavanju i presluša- ponudim odgovore na neka od značajni- početku Udruženje „Naprednjaci“ bilo
vanju zahtjevne arhivske građe koja se jih pitanja glede njenog identiteta, pri- je tipično omladinsko, akcenat je bio na
danas nalazi u Udruženju „Mladi musli- je svega iz njenog formativnog perioda. sportskim aktivnostima, druženju, ispo-
mani 1939“, u Arhivu Srbije, prije svega moći pri učenju za školu i fakultete. Tek
u fondu Bezbednosne informativne agen- FORMATIVNI PERIOD „MLADIH s približavanjem Karađozovića i Granova
cije, i u Arhivu Jugoslavije. MUSLIMANA“ organizaciji, nakon 1940. godine, grupa
S druge strane, za razliku od akadem- Tarik Muftić je sa svojom braćom počinje da se kreće u pravcu religijskih
ske, naučne sfere, u publicistici je čest slu- 1939. godine osnovao nezvanično udru- promišljanja, ali i ono što je podjednako
čaj da nailazimo na tekstove koji tretiraju ženje „Naprednjaci“, koje je uglavnom važno, u to se doba formuliraju i snažni
organizaciju „Mladi muslimani“. U nave- okupljalo mladiće iz Ulice Očaktanum. antikomunistički stavovi uslijed činjenice
denom polju autori uglavnom pristupaju Navedeno Udruženje predstavljalo je da su Serdarević, Karađozović, Granov i
organizaciji na paušalan, neodgovoran i nukleus iz koga će kasnije izrasti udru- Bašagić otišli na studije u Beograd, gdje
nerijetko izrazito ideološki obojen način, ženje „Mladi muslimani“, u kome će, su boravili u konviktu „Osman Đikić“,
što je rezultiralo stvaranjem kakofonije i osim Muftića, najznačajniju ulogu igra- gdje je bio značajan broj muslimanskih
meteža u kome danas ima veoma malo ti, prije svih, Esad Karađozović i Emin studenata komunista, kojima je, po rije-
mjesta za argumentiranu i izbalansira- Granov, zatim i Husref Bašagić, Asaf Ser- čima Emina Granova, lider bio Džemal
nu raspravu o istinskom i višeslojnom darević, Murtez Dervišević, a u kasni- Bijedić. Iz sjećanja Granova saznajemo
identitetu organizacije koji se s protokom jem periodu nakon 1941. godine i mlađi da su muslimani komunisti bili veoma

10 12/5/2023 STAV