Page 13 - STAV broj 427

„El-Hidaja“ garantirala „Mladim musli-
manima“ visoki stepen autonomije, po-
sebno u domenu koji se odnosio na njihov
aktivizam i intelektualni rad.
Međutim, veoma brzo nakon što je
dogovor usvojen, predstavnici „El-Hi-
daje“ uvidjeli su svoju grešku, shvativši
da su aktivnosti i stavovi „Mladih mu-
slimana“ u suprotnosti s njihovim inte-
resima. Prvenstveno jer je mladomusli-
manska kritika bila uperena protiv klera,
to jest protiv same ilmije, ali i određenih
islamskih običaja bosanskohercegovač-
kih muslimana, zbog čega treba razmiš-
ljati o činjenici da „vraćanje islamu“ u
riječima „Mladih muslimana“ nije bilo
u skladu s idejama klerikalnog, tradi-
cionalnog islama, nego se približavalo
neoselefističkom modernističkom tu-
mačenju, koje se pronalazi u radovima
Mehmedalije Metiljevića i Šekiba Arsla-
na, koje su oni i navodili kao svoje uzo-
re. Zato 1943. godine čelnici „El-Hida-
je“ odlučuju da utjecaj izvornih članova
„Mladih muslimana“ maksimalno ogra- organizacije a koje će komunistički režim veoma važno jer je to i odgovor pojedin-
niče. S tim naumom u organizaciju su pogubiti 1949. godine u montiranom kva- cima koji tvrde da su „Mladi muslima-
dovedeni i na čelna mjesta postavljeni zisudskom procesu. Značaj Tajne grupe ni“ prestali da postoje 1949. godine i da
učenici medresa i VIŠT koji dotad nisu A leži u tome što je ona, uprkos mnogo- nakon toga ne može više da se govori o
imali nikakve veze s organizacijom i koji strukim preprekama, beskompromisno zajedničkom, organiziranom radu upr-
su bili drugačijih idejnih svjetonazora nastavila sa zagovaranjem izvornih mla- kos jasnom kontinuitetu koji je trajao sve
nego izvorni članovi „Mladih muslima- domuslimanskih ideja, pri čemu je odr- do 1989. godine, kada dolazi do začetka
na“. O čitavom ovom procesu u više na- žala na okupu sve izvorne članove orga- osnivanja Stranke demokratske akcije.
vrata detaljno su svjedočili Tarik Muftić nizacije u periodu dok se imenom „Mladi
i Emin Granov, ali i pripadnici mlađe muslimani“ služila omladinska sekcija AUTOHTONA PRIRODA ORGANIZACIJE
generacije poput Alije Izetbegovića i „El-Hidaje“. I upravo će izvorni članovi „MLADI MUSLIMANI“
Nedžiba Šaćirbegovića. organizacije po okončanju Drugog svjet- Na kraju treba zaključiti da organiza-
Nakon što je „El-Hidaja“ preuzela or- skog rata još jednom preuzeti liderstvo, cija „Mladi muslimani“ predstavlja autoh-
ganizaciju, izvorni pripadnici „Mladih spremni da za svoje ideje i uvjerenja žr- toni pokret nastao iz intrinzičnih isku-
muslimana“, posebno oni mlađi, pribli- tvuju i živote. stava njenih osnivača, koji su bili vođeni
žili su se Merhametu, dok su oni iz starije Serijom montiranih, farsičnih su- idejama antikomunizma, apsolutnog pre-
generacije, poput Muftića, Karađozovića, đenja od 1946. do 1949. godine, koja su imućstva kur’anskog svjetonazora, islama
Granova, Bašagića, (prisilno) mobilisani inače bila (in)direktno podržana i od kao holističkog, sveobuhvatnog sistema i
u različite domobranske jedinice, a jedan vodećih bosanskohercegovačkih medi- idejom o nadnacinalnom jedinstvu mu-
određen broj njih odlučio je da se aktivira ja, ali i tada već režimski podjarmljene slimana koje okoštalo hodžinsko razu-
u Muslimanskom oslobodilačkom pokretu, to Islamske zajednice, komunistička vlast mijevanje islamske poruke drži u stanju
jest u novoformiranoj „Pandžinoj vojsci“. samo je prividno uspjela da neutralizira nemogućnosti za napredak i preporod.
Konsolidacija izvornih članova „Mla- organizaciju. Jer, nakon što su pripadni- U tom smislu organizacija „Mladi mu-
dih muslimana“, koju će pratiti i ponovna ci mladomuslimanskog pokreta izašli na slimani“ predstavlja izvorno bosansko-
redovna i dobro organizirana okupljanja slobodu odsluživši drakonske zatvor- hercegovačko naslijeđe i sastavni je dio
desit će se po povratku Esada Karađozovića ske kazne, dio njih ponovo se okupio islamske tradicije Bošnjaka, zbog čega
i Emina Granova u Sarajevo krajem 1943. i nastavio da ilegalno radi na očuvanju je pogrešno tražiti utjecaje organizacija
godine. Tada dolazi do osnivanja Tajne i osnaživanju kur’anskog svjetonazora. iz predominantno muslimanskih država
grupe A, koja je predstavljala istinski Drugim riječima, iako je 1949. godine na njen nastanak. Drugim riječima, mla-
vrijednosni i identitetski kontinuitet s organizacija „oficijalno“ prestala da po- domuslimanska organizacija predstavlja
organizacijom „Mladi muslimani“ prije stoji, njene ideje nastavile su da žive, pri autohtonu bosanskohercegovačku verziju
nego što je ona preuzeta od „El-Hidaje“. čemu su ih pronosili isti ljudi koji su to islamske organizacije koja je u burnim de-
Inače, postojanje Tajne grupe A bila je taj- činili i prije, što se poklapa s definicijom šavanjima nakon pada Osmanskog Carstva,
na za sva lica koja nisu bila njeni članovi, Charlesa Tillyja, jednog od najznačajni- slično drugim islamskim organizacijama
uključujući i članove omladinske sekcije jih autoriteta u oblasti proučavanja druš- širom umeta, nastojala da očuva islam-
„El-Hidaje“. U nju ulaze svi najgorljiviji tvenih pokreta, koji smatra: „sve dok isti ski identitet i da ponudi viziju drugači-
članovi organizacije, poput Karađozovića, ljudi nastavljaju aktivnosti zastupajući jeg svjetskog poretka, poretka u kome bi
Granova, Šahovića, Šaćirbegovića, Čam- ista uvjerenja i vjerovanja, mi moramo muslimani bili i dalje subjekt, a ne objekt
pare, Kozarića, Ismeta Serdarevića, ali i da tretiramo taj pokret kao da je preži- historije i u kome bi bili u poziciji da od-
Halid Kajtaz i Hasan Biber, koji će nakon vio, uprkos činjenici što je pokret pre- lučuju o svojoj sadašnjosti, ali što je još
Drugog svjetskog rata biti glavni stubovi stao zvanično da postoji“. Navedeno je značajnije, i o svojoj budućnosti. n

STAV 12/5/2023 13