Page 60 - STAV broj 322-323

DRUŠTVO

Iskustva u istraživanju stradanja
Bošnjaka u Drugom svjetskom ratu

PARTIZANSKI

ZLOČINI I

MASOVNE

GROBNICE

U SARAJEVU

Istina o masovnim partizanskim likvidacijama, likvidacijama OZNA-e
i UDBA-e, doskora je prešućivana i skrivana od javnosti. Rijetko
se o tom mračnom segmentu historije usuđivalo govoriti, a još

manje pisati. Godine su prolazile, a veo zaborava prekrivao je
istinu. Znajući da zločini ne zastarijevaju i da ne postoji ideja ili
ideologija u čije se ime mogu vršiti masovne likvidacije, upustio
sam se u ovaj zamašan istraživački posao, kako bih upoznao
javnost o ovom dijelu naše historije i u isto se vrijeme odužio
nevinim žrtvama te ublažio bol njihovim porodicama.

Piše: Nihad HALILBEGOVIĆ Materijalni dokazi likvidacija nalaze NEKOM OSLOBOĐENJE, NEKOM SMRT
se u velikom broju otkrivenih, a dijelom Posljednja masovna grobnica ustaš-
istraženih masovnih grobnica (Jazovka, kog režima NDH-a nalazila se u vrtu vile
Macelj, Okučani, Gračišće, Kočevski “Volkert” u Sarajevu, gdje je stanovao
osebnu vrstu masovnih likvidacija Rog, Tezno, Huda jama itd.). Do sada je ustaški pukovnik Maks Luburić. Prona-
bez suđenja predstavljaju likvida- u Sloveniji i Hrvatskoj evidentirano više đena su 23 leša, koja su ukopana u zajed-
cije koje su vršene nakon zauzi- od hiljadu masovnih grobnica. U Bosni ničku grobnicu 4/5. aprila 1945. godine. 3
Pmanja određenih područja, mjesta nije bilo istraživanja, a u Hercegovini se Sarajevo je oslobođeno od fašizma 6.
i gradova. One su provođene uglavnom u istražuje nekoliko lokaliteta. aprila 1945. godine. Ulazak partizana u
organizaciji OZNA-e, a prema spiskovima Doskora se o masovnim grobnicama Sarajevo 4,5,6,7 mnogi građani dočekali su
1
koji su prikupljani i obrađivani u ranijim nije smjelo ni pričati, pa ih je prekrio veo s oduševljenjem. Ubrzo je kod jednog
razdobljima te potom proširivani nakon zaborava, a istina je o njihovom postoja- dijela Sarajlija došlo do razočarenja. Na-
zauzeća pojedinih lokaliteta. Dio ovih li- nju blijedjela. ime, prije oslobođenja Sarajeva ilegalci
kvidacija činjen je neposredno nakon za- Međutim, evidentno je da se masovne su pod neposrednim rukovodstvom Mje-
uzimanja lokaliteta, dio nakon dodatnih grobnice nalaze i u Bosni i Hercegovini, snog komiteta KPJ i njegovog sekretara
istraga u logorima i zatvorima, a dio pod naprimjer u Prijedoru, Sarajevu, Doboju, Vladimira Perića Valtera sačinili spisak
različitim drugačijim okolnostima. 2 Brčkom, Tuzli, Podgracima (Potkozarje), od 4.000 građana Sarajeva, “funkcione-
Masovne likvidacije vršene su i nad Bosanskom Brodu, Bosanskoj Gradišci, ra i službenika u okupacionom i kola-
osobama osuđenim na smrt u montira- Vlasenici, Mostaru, Širokom Brijegu, Lju- boracionističkom aparatu i saradnika
nim kratkim postupcima. buškom i na drugim lokalitetima. okupatora”.
8

60 7/5/2021 STAV