Page 93 - STAV broj 216-217

“Trash” zombi-komedija
“Posljednji Srbin u Hrvatskoj”

TOLIKO LOŠE

DA JE GENIJALNO

Posljednji Srbin u Hrvatskoj, 2019.; žanr: komedija, akcija, horor;
režiser: Predrag Ličina; scenarist: Predrag Ličina; glumačka
postava: Krešimir Mikić, Hristina Popović, Tihana Lazić, Dado Ćosić,
Dušan Bućan, Rene Bitorajac; produkcija: “Kinorama” i “Art & Popcorn”

“ Trash” filmovi u historiji i teoriji samo dva miliona Hrvata. Odjednom, oni mrtvaca (1985), a koji je oduvijek predstavljao
Piše: Mirza SKENDERAGIĆ

se počinju pretvarati u zombije, a glavni
kinematografije sada već zauzima-
priliku za suočavanje s metaforičkim umira-
njem čovjeka, vječito uvjetovanog od društve-
ju posebno mjesto i redovno po-
je krivac izvorna hrvatska voda. Imuni su
jedino Srbi. U međuvremenu, “ludilo” za-
nih i političkih sistema, režiser sa zombijima
kreću ozbiljne polemike o svom
žednim krvi uranja duboko u prljavštinu ju-
hvata i ostale zemlje regije, te u Federaciji
utjecaju na razvoj filmskog jezika. Iako sama
riječ trash (smeće) nosi negativan prizvuk, za
razliku od njenog značenja u, recimo, muzi-
sveprisutni nacionalizam, koji je teže iskori-
Slovenija radi na stvaranju Velike Slove-
nije. Jedini “Hrvat” koji preživljava ujed
jeniti od samog virusa, osvješćuje kao horor,
ci, gdje se najčešće prišiva zaraznim muzič- na snagu stupa zabrana točenja alkohola, a goslavenske nacionalističke septičke jame te
kim numerama s pjevljivim i površnim tek- zombija jeste zagrebački veseljak s “pom- a zatim ga ismijava i smijehom potvrđuje.
stovima te energičnim plesnim podlogama, padur” frizurom i apsurdnim mačo-stavom Od ostalih likova koji znatno dopri-
u filmu joj pripada znatno ozbiljnija uloga. Mićo, kojeg igra Krešimir Mikić, a čija je nose kreiranju cjelokupne slike Hrvatske,
Pritom je izuzetno važno definirati razliku dnevna rutina svedena na salone za masa- odnosno Balkana, kao države zombija, iz-
između trasha i običnog smeća. Ovo potonje žu, skupocjene restorane, šarmiranje dje- dvajaju se Maks s tetoviranim “U” na tor-
nije osviješteno od autora, već je rezultat ne- vojaka te odlazaka u kino, gdje zaljubljeno zu (Dado Ćosić), koji zaplače nakon što sa-
dostatka talenta, kreativnosti i sposobnosti prati filmski serijal svoje omiljene hrvatske zna da u sebi ima srpske krvi, i za to okrivi
da se napravi bolje, dok je trash film duhovit, superheroine Hrvojke Horvat (Hristina Po- “četničku kurvu” majku, američki general
zabavan, intrigantan, intelektualan i, po pra- pović). Mićo uskoro saznaje da je na zom- Ass Lee Turchinson (Sergej Trifunović), koji
vilu, odraz je trenutne društveno-političke bi-virus otporan samo zato što je Srbin, jer na Hrvatsku želi baciti “humanu bombu”
situacije u sredini koju tretira. Tako, s jed- “samo imunitet Srbina spašava”. Da stvar koja ubija “samo” ljude, Francesca Gam-
ne strane, imamo američku porodicu Kar- bude složenija, otkriva se da su za epidemiju bini de la Norde (Severina), koja se bori za
dashian, filmove Adama Sandlera i većinu krivi svjetski moćnici iz svemira, koji su u prava zombija, hrvatska “wonder woman”
savremenih holivudskih blockbustera, a s Hrvatsku podmetnuli virus kako bi se do- Franka Anić, koja je izvan uloge ovisnica
druge kultne naslove Roberta Rodrigueza i čepali izvorne hrvatske vode. o heroinu, opasna i misteriozna Vesna (Ti-
Quentina Tarantina, kod kojih je trash odlika Ostvarenje Predraga Ličine obiluje poli- hana Lazović), koja je i donijela virus na
autorstva i ide pod ruku s tzv. eksploatacij- tičkom nekorektnošću kao malo koji film u hrvatsku zemlju...
skim žanrom, pod čijim okriljem oni usva- postjugoslavenskoj kinematografiji, ali koja, Dok, naprimjer, Romero u Zori živih mr-
jaju i parodiju, npr. američku pop-kulturu. upravo zbog toga što je nastala iz trasha, ne tvaca svoje likove “zatvara” unutar ograda
Najbolja definicija autorskog trasha jeste da vrijeđa nikoga, a ismijava sve – ustaše, čet- trgovačkog centra i vlastite žeđi za konzu-
je “dobro zato što je loše...”, kako za kamp nike, partizane, kapitaliste, superjunake... merizmom, Ličina ovdašnje narode defi-
kao osviješteni kič piše Susan Sontag u eseju Tu se izdvajaju i nešto surovije alegorije i nira kao bezumne mrtvace koji se bescilj-
Notes on “Camp” (1964). reference poput one “sprema se Oluja” (dok no gegaju prema taktovima svojih vladara.
Da je toliko loš da je genijalan, može se u pozadini čuje grmljavina), “kasno zom- Prikazujući Balkan kao mjesto “ho-
se reći i za trenutno najpopularniji film bi na Kosovo stiže”, ili naziva “Novosrbi”, dajućih mrtvaca”, ovaj film nikako neće
hrvatske kinematografije i dugometražni koji nastaju nakon ubrizgavanja čarobnog nasmijati mnoge nacionalne političare ze-
prvijenac Predraga Ličine, zombi-komedi- seruma “serbum”, odnosno miješanjem uza- malja bivše Jugoslavije, što zbog vlastitog
ju Posljednji Srbin u Hrvatskoj. Već u samoj vrele srpske krvi s kojom čašicom domaće prepoznavanja, što zbog konačnog poraza
žanrovskoj najavi filma kao zombi-kome- rakije. U simboličkom značenju, “Novosr- njihovih političkih ideja i zaustavljanja dva-
dije moguće je prepoznati jednu od glavnih bi” nisu ništa drugo negoli uznapredovale desetogodišnje zombi-apokalipse. Nasuprot
odlika savemenog trash filma, a to je spaja- verzije četnika koji poput svjesnih zombija filma, priče o “nebeskim narodima”, ratovi-
nje naizgled nespojivih žanrova (horora i tumaraju i ubijaju sve pred sobom, što je, ma, novim i starim, genetskim nacionalnim
komedije), dok se u naslovu jasno ogleda zapravo, već viđen historijski prizor. mržnjama, u realnosti nemaju Tarantinov
aktuelna društveno-politička stvarnost Uz pomoć koncepta zombi-filma koji je tzv. snimak iz gepeka (trunk shot), ili repli-
Balkana. Dakle, sedam godina nakon što popularizirao čuveni George A. Romero, po- ke “Are you a Serb, Mr Srbljanović?; Jok,
je Hrvatska bankrotirala, njeno stanovniš- znat po kultnom serijalu Noć živih mrtvaca you are!”, te nikako ne mogu biti duhovite
tvo masovno je napušta te je preostalo još (1968), Zora živih mrtvaca (1978) i Dan živih istinskom filmofilu. n

STAV 25/4/2019 93