Page 67 - STAV broj 231-232

kad ni kriv nit dužan naletjeh na Batu U tom “mračnom dobu” srpski car Stefan Dušan Uroš IV Silni
Živojinovića i Ljubišu Samardžića. Jedan saopćava da je car Srba, Grka i Arbanasa, čime naglašava
visok kao Triglav, drugi stamen i širok kao
Kopaonik. I gledajući ih iz filma u film, multietnički i multikulturalni karakter svoje države. Aktuelna
sav opčinjen, pometen i usplahiran, po- Republika Srbija svoju državu u Ustavu definira kao isključivo državu
mislih da su i bitku na Kozari, i bitku na srpskog naroda iako u njoj, pored srpskog naroda, žive i mnogi drugi
Neretvi, i bitku na Sutjesci dobili Bata i narodi. Pa ko je napredniji: car Dušan ili aktuelni srpski voždovi?
Ljubiša. Samo me je djelimično zbunio
Ljubiša, koji poginu od četnika na Nere- Nešto slično čini i bosanski kralj Stjepan Tvrtko I Kotromanić
tvi, a “mrtav i beo” pobi onolike Nijemce nabrajajući u svojoj tituli iz 1390. godine zemlje kojima vlada: kralj
na Sutjesci. Raške, Bosne, Dalmacije, Hrvatske i Primorja. Šta reći savremenim
Još više me zbuni Bata kao zrelog čo-
vjeka kad se suočih s istinom da je vječiti žargonom nakon ovoga osim: Duško Care!; Tvrtko kralju
partizan oduvijek bio prikriveni ravnogo-
rac. Čak i njegov idol nije bio vrhovni ko- ustaše, na Ravnoj Gori i diljem Srbije i šire blistavije civilizacije od sebe. Čitavi kon-
mandant maršal Tito, već savremeni “čiča veličaju Dražu i njegove četnike. tinenti pretvarani su u masovna groblja
Jeremija” Slobodan Milošević Požarevac. Koliko je laž cjenjenija i cjelishodnija svojih starosjedilaca samo iz razloga da bi
A Ljubiša od Nikoletine Bursaća, heroja od istine u svijesti nekih naroda, najbolje bijeli čovjek stvorio novi demografski pro-
s Grmeča, preko noći se pretvori u tragiko- je uočio “otac srpske nacije” Dobrica Ćosić stor za sebe. Iza civilizacijske i kršćanske
mičnog Borivoja Šurdilovića Šurdu. Ka- u panegiriku posvećenom laži u svom dje- misije Evropljana ostajao je miris baruta,
kva historijska deformacija i degradacija. lu Deobe: “Mi lažemo da bismo obmanuli krvi i zgarišta.
Učiše me decenijama da su četnici i sebe, da utešimo drugoga; lažemo iz sami- Surova i gruba stvarnost i nemilosrd-
ustaše najveće zlo i najteži izdajnici tokom losti, lažemo iz stida, da ohrabrimo, da sa- ni jezik činjenica su polahko, ali sigurno
Drugog svjetskog rata. Da su činili krvave krijemo svoju bedu, lažemo zbog poštenja. urnisali moje naivno i romantično sagle-
pokolje i ubijali nevine ljude, žene i djecu. Lažemo zbog slobode. Laž je vid srpskog davanje povijesti iz djetinjstva. Moje neka-
Da su bili pokorne i vjerne sluge okupa- patriotizma i potvrda naše urođene inte- dašnje vizije prošlosti sve su više ličile na
torima i ljudi s krvavim rukama do lakata ligencije. Lažemo stvaralački, maštovito, bezizlazni labirint, a sve manje na logični
skloni najgrozomornijim zvjerstvima. A inventivno. Laž je srpski državni interes. slijed realnih događanja. I tada shvatih da
kada prestah da budem dijete, suočih se s Laž je u samom biću Srbina. U ovoj zem- su Avdo Međedović i Filip Višnjić najveći
bezobzirnim pokušajima njihove rehabili- lji svaka laž na kraju postaje istina. Srbe balkanski historičari i da je guslarsko gu-
tacije i opravdavanja i prikrivanja njihovih je toliko puta u istoriji spašavala laž...” dalo najbolja pisaljka s najtrajnijim i naj-
zločina i kvislinške uloge. U Bleiburgu i u Nažalost, naše tumačenje i dalje proš- vrednijim zapisom. I da je genijalni Avdo
mnogim dijelovima Hrvatske slave i žale losti grca pod bremenom laži, iskrivljenih dublje sagledavao i slijepi Višnjić više vi-
tumačenja i zabluda. Učili su me o sred- dio nego mnogi današnji akademici. Iako
njem vijeku kao mračnom dobu kada je su ponekad i odstupali od stvarnosti, to su
civilizacijski progres zaustavljen, a hod činili u poetskom i stvaralačkom zanosu.
čovječanstva u mnogim domenima popri- Nažalost, glavni zadatak historije i
mio karakter koraka unazad. A upravo je to historiografije na Balkanu bio je i ostao da
doba podarilo čovječanstvu dvije briljantne porazi istinu, a da laž postane vodič kroz
civilizacije: bizantijsku i arabljansku. Zar prošlost. Laži iz mog djetinjstva ipak su
u tom dobu nisu izgrađene Aja Sofija, Ve- bile bezazlene, dobronamjerne i korisno
lika džamija Omajada u Damasku, Velika namjenski skrojene. Trebale su da razvi-
džamija u Cordobi, Alhambra u Granadi, ju pozitivnu energiju i emocije i patriot-
katedrala u Ahenu... sku svijest. Nikom nisu škodile. A čim ne
U tom “mračnom dobu” srpski car škode, onda vjerovatno nečemu koriste.
Stefan Dušan Uroš IV Silni saopćava da Nisu bile stvarane da bi širile mržnju,
je car Srba, Grka i Arbanasa, čime naglaša- već da bi učvršćivale zajedništvo, jedinstvo
va multietnički i multikulturalni karakter i ljubav prema slobodi u skladu s ideolo-
svoje države. Aktuelna Republika Srbija gijom tadašnje države. Današnje su laži
svoju državu u Ustavu definira kao isklju- opasne, bezobzirne, razorne i zlonamjer-
čivo državu srpskog naroda iako u njoj, ne. One su uvod u sljedeće tragedije, u na-
pored srpskog naroda, žive i mnogi drugi redno zlo. One su predvorje novog pakla.
narodi. Pa ko je napredniji: car Dušan ili Jugoslavenski mit i bajka o Mirku i
aktuelni srpski voždovi? Nešto slično čini Slavku zauvijek su nestali u krvavom rat-
i bosanski kralj Stjepan Tvrtko I Kotro- nom vihoru. Bosanski državni feniks opet
manić nabrajajući u svojoj tituli iz 1390. je iz krvi i pepela rođen. Bosna ima svo-
godine zemlje kojima vlada: kralj Raške, je slavne junake čije životne storije pre-
Bosne, Dalmacije, Hrvatske i Primorja. Šta vazilaze granice najmaštovitijih mitova.
reći savremenim žargonom nakon ovoga Bosancima idoli moraju biti njihovi slav-
osim: Duško Care!; Tvrtko kralju?! ni preci. Ne trebaju nam pozajmljeni, a
Pritom su zaboravili da mi objasne još manje izmišljeni heroji. Nakon smrti
da su najmračnije i najkrvavije stranice kralja, obično bi se pompezno izgovarala
historije ispisane u novom vijeku i savre- rečenica: Kralj je mrtav, živio kralj! Vri-
menom dobu. Nove “civilizacije” tada su jeme je da svi jednodušno uskliknemo:
nemilosrdno uništavale mnoge drevne i Jugoslavija je mrtva, živjela Bosna! n

STAV 8/8/2019 67