Page 171 - Makaleler 1. Cilt

Dünya Yeni Bir Osmanl›'ya Muhtaç 169

ram›, iflte bunu ifade ediyordu. ‹mparatorluk sadece topraklar›n› genifllet-
meyi de¤il, ayn› zamanda bu topraklara "nizam" getirmeyi hedefliyordu.
Osmanl›lar, Mo¤ollar gibi dev topraklar ele geçirip sonra da buralar› ya¤ma-
layan, yak›p-y›kan barbarlar de¤ildiler. Aksine, ulaflt›klar› her yere düzen ve
medeniyet götürdüler. Bu nedenle bugün Balkanlar'›n ve Ortado¤u'nun dört
bir yan› Osmanl› camileriyle, medreseleriyle, kervansaraylar›yla doludur.

Balkanlar'daki Nizam›n Sonu

Ancak Osmanl›'n›n Balkanlar'a ve Ortado¤u'ya getirdi¤i nizam, 18. yüz-
y›ldan itibaren aflamal› olarak bozuldu. 20. yüzy›l›n bafllar›nda da tümüyle
ortadan kalkt›. Balkan devletleri 19. yüzy›l›n farkl› aflamalar›nda Osman-
l›'dan ba¤›ms›z oldular.
Ancak ba¤›ms›zl›k, Balkan halklar›na huzur ve istikrar getirmedi. Aksi-
ne, birbirleri ile toprak kavgalar›na girifltiler. 1912-13 Balkan Savafllar›, Os-
manl›'n›n bölgeden çekilmesinin, bölgedeki nizam› nas›l yok etti¤ini göste-
riyordu: Balkan Devletleri I. Balkan Savafl›'nda Osmanl› ‹mparatorlu¤u'nun
bütün Rumeli topraklar›n› ele geçirdiler ve böylece Balkanlar'daki Osmanl›
varl›¤›na son verdiler. Ama ayn› zamanda nizam› da kald›rm›fllar ve yerine
savafl ve kaos koymufllard›: Osmanl›'dan geriye kalan topraklar›n paylafl›l-
mas› konusunda birbirleriyle anlaflamad›lar ve böylece II. Balkan Savafl› pat-
lak verdi.
Osmanl› nizam›n›n çökmesiyle birlikte bafllayan bu Balkan karmaflas›,
bugüne kadar devam etti. Balkan Yar›madas›, II. Balkan Savafl›'n›n durulma-
s›ndan k›sa bir süre sonra bu kez I. Dünya Savafl› ile kana buland›. ‹ki Dün-
ya Savafl› aras›ndaki dönemde ise, Balkanlar'da komitac›lar, çeteler, gerilla
örgütleri boy gösterdi. II. Dünya Savafl›'nda ise Balkan yar›madas› bir kez
daha ve çok genifl çapta kana buland›. Balkan topraklar› bir kez daha kanl›
içsavafllara ve etnik temizliklere sahne oldu.
Balkanlar'daki bu karmaflan›n II. Dünya Savafl›'n›n sona ermesiyle birlik-
te duruldu¤u, So¤uk Savafl ile birlikte bölgenin kal›c› bir istikrara kavufltu-
¤u san›l›yordu. Oysa gerçeklerin hiç de böyle olmad›¤› So¤uk Savafl'›n biti-
minden bu yana çok aç›k bir biçimde ortaya ç›kt›. Balkan milliyetçileri
1990'dan bafllayarak yeniden birbirleri ile çat›flmaya bafllad›lar. H›rvatlar ve