Page 133 - Makaleler 3. Cilt

Ermeni Sorunu ve Gerçekler 131

hayalini gerçeklefltirmek için teflkilatlar kurulmufltur. Bu komiteler d›fla-
r›dan ald›klar› destekle halk›n büyük bölümü üzerinde etkili olmay› ba-
flarm›fllard›r. Ermeni propagandas›n›n bugünkü önde gelen kiflilerinden
Louise Nalbantyan kurulan bu komitelerin amac›n› "Ermeni halk›n›n duy-
gular›n› harekete geçirmek için tahrik ve teröre ihtiyaç vard›. Halk düflmanlar›-
na karfl› k›flk›rt›lacak ve ayn› düflman›n misilleme faaliyetinde yararlan›lacak-
t›… Komite, Osmanl› hükümetini terörize etmeyi amaçl›yordu" fleklinde ta-
n›ml›yordu. (3) Yani Anadolu'da isyanlar ç›kartmak için yabanc› devlet-
ler taraf›ndan k›flk›rt›lan Ermeniler kendilerine yöntem olarak "terörü"
seçmifllerdi. Bu komitelerin kurulmas›n› takip eden y›llarda Anado-
lu'nun dört bir yan›nda isyanlar ç›kart›lm›flt›r. ‹syanlarda pek çok ma-
sum insan hayat›n› kaybetmifl, bu isyanlar nedeniyle Anadolu toprakla-
r›nda gerçek manada bir huzur sa¤lanamam›flt›r.
1. Dünya Savafl›'n›n bafllamas› Ermeni isyanc›lar taraf›ndan büyük bir
f›rsat olarak görülmüfltür. Savafl bafllamadan önce Osmanl› Devleti'nin
yan›nda yer alacaklar› vaadinde bulunan Ermeniler, k›sa süre sonra bu
vaadlerinden dönmüfllerdir. Rus devletinin saflar›nda yer alm›fl, Osman-
l›'ya karfl› savaflm›fllard›r. Taflnak komitesinin örgütüne verdi¤i flu tali-
mat Ermenilerin savafl s›ras›ndaki politikalar›n› çok iyi ifade etmektedir:
"Ruslar s›n›r› geçtiklerinde ve Osmanl› ordular› geri çekilmeye bafllad›k-
lar›nda her yerde isyanlar ç›kar›lmal›, Osmanl› ordular› bu suretle iki atefl
aras›na al›nmal›d›r. Osmanl› ordular›n›n ilerlemesi halinde ise Ermeni as-
kerler silahlar›yla birlikte k›talar›n› terk edecek ve çeteler teflkil edip, Rus-
larla birlefleceklerdir." (4)

Savafl bafllad›¤›nda tüm bu talimatlar uygulamaya geçmifl, Osmanl›
halk›na karfl› türlü sald›r›lar gerçeklefltirilmifltir. Sadece Türkler hedef
al›nmam›fl, Rumlar, Museviler ve bu politikay› desteklemeyen Ermenile-
re karfl› da sald›r›lar düzenlenmifltir.
Bu s›rada Osmanl› devleti ‹ngiliz ve Frans›z ordular›yla türlü cephe-
lerde savaflmaktayd›. ‹syanlar›n devam etmesi ve Anadolu'nun giderek
daha da kar›flmas› üzerine Osmanl› hükümeti önce Ermeni Patri¤i, me-
buslar› ve önde gelenlerini ça¤›rarak Ermenilerin Müslümanlar› katlet-
meye devam etmeleri halinde gerekli önlemleri alaca¤›n› bildirmekle ye-