Page 34 - Protein Mucizesi

32

Nasıl ki bir makinenin yapısında çeşitli malzemeler
kullanılmaktaysa, vücudumuzdaki çok karmaşık görevleri
yerine getirebilmesi için protein makinalarında da farklı

özelliklere sahip malzemeler bulunmalıdır. İşte amino asit-
lerin yan zincir gruplarındaki atomların şekli, sayısı ve sı-
ralamaları, elektrik yükleri, hidrojen bağı kapasitelerinin
farklı farklı olması, amino asitlere çeşitlilik kazandırır ve
bu çok çeşitli malzemeden de yine çok çeşitli protein maki-
naları üretilir. Örneğin yan zincir gruplarının (+) veya (-)

elektrik yükünün olması veya yüksüz olması amino asit
molekülünün suda eriyip erimemesini sağlar.
Bu şekilde farklı özelliklere sahip olan amino asitlerin
farklı dizilimlerle yanyana gelmeleri, proteinlerin vücut
içinde hayret verecek derecede çeşitli görevleri yerine geti-

rebilmelerini sağlar. Ancak canlıların yapılarında bulunan
amino asitlerde çok özel bir durum söz konusudur. Doğa-
da 200'ün üzerinde amino asit bulunmasına rağmen prote-
in sentezinde bu amino asitlerin sadece 20 tanesi kullanıl-
maktadır.

Pro te in ler de Ne den Do ğada ki
200 Ami no Asit ten Sa de ce 20 Ta ne si Kul la nılır?

Doğada 200'ün üzerinde amino asit bulunmaktadır.
Teorik olarak beklenen amino asit sayısı ise bu sayıdan çok
daha fazladır. İnsan vücudunda dahi, proteinlerde kullanı-

lanların dışında birçok amino asit vücudun metabolik
fonksiyonlarında kullanılmaktadır. Peki proteinler, yanı-
başlarında başka amino asitler bulunmasına rağmen neden
özellikle bu 20 amino asitten oluşmaktadırlar?
Bu sorunun cevabını proteinlerin yapılarından ve
fonksiyonlarından yola çıkarak verebiliriz. Çünkü yaşam