Page 148 - Risale-i Nur - Muhakemat

150 MUHÂKEMAT

Evet, neam. Onun Nur-u Nazarına hayal, kendini Hakikat
gösteremiyor ve Hak olan mesleği telbisten müstağnidir.

Üçüncü Meslek

Yani: Zaman-ı halin, yani Asr-ı Saadetin sahifesinde dört
Nükte, bir Noktayı nazar-ı dikkate almak gerektir:

Birincisi: Küçük bir âdet, küçük bir kavimde veya zayıf bir
haslet, kalil bir taifede; büyük bir hâkimin, büyük bir himmetle
kolaylıkla kaldıramadığını nazara alırsan; acaba gayet çok, tamamen
müstemirre, nihayet derecede me'luf ve çok da mütenevvia,
tamamen rasiha olan âdât ve ahlâk, nihayet kesîr ve me'lufatına
gayet mutaassıb ve şedid-üş şekîme olan bir kavmin a'mak-ı
ervahından az fedakârlıkla, kısa bir zamanda kal' ve ref' ettiğini ve o
âdât-ı seyyienin yerine başka âdât ve ahlâk fidanlarını gars etmesi ve
def'aten nihayet derecede tekemmül ettiklerini nazara alırsan ve
dikkat edersen, hârikulâde olduğunu tasdik etmezsen; seni sofestaî
defterinde yazacağım.

İkincisi: Şahs-ı manevî hükmünde olan bir devletin nümüvv-
ü tabiîsi hükmünde olan teşekkülü ise, mütemehhildir. Ve devlet-i
atîkaya galebesi -ki ona inkıyad, tabiat-ı sâniye hükmüne girdiği
için- tedricîdir. Öyle ise maddeten ve manen hâkim, hem de gayet
cesîm bir devleti kısa bir zamanda teşkili, hem de düvel-i râsihaya

def'î gibi galebe etmesi; maneviyat ve ahvalde cari olan âdâtın
bizzarure hârikulâde olduğunu görmezsen körler defterinde
yazılacaksın.