Page 109 - Türkiye için Milli Strateji

n TÜRK‹YE ‹Ç‹N M‹LL‹ STRATEJ‹ n

ve Avusturya'y› y›kmay›, Almanya'y› bölmeyi ve ‹stanbul'u ve imkanlar el-
verirse, Hindistan'› ilhak etmeyi arzular..." ifadesi ise, Rus yay›lmac›l›¤›n›n
nihai hedefini ortaya koymaktad›r.
Moskova'n›n ‹stanbul'a duydu¤u ilginin bir baflka temelini ‹stanbul Pat-
rikhanesi'nin Rus kiliseleri ile olan iliflkisi oluflturmaktad›r. 15. yüzy›lda
Rus ruhani çevrelerince "Moskova-III. Roma" fikrinin kabulü Moskova'n›n
" Tsar'grad"a özel önem vermesine neden olmufltur. Daha sonralar› siyasi
6
bir boyut kazanacak bu ilgi nedeniyle Moskova, d›fl politikas›n› "‹stan-
bul'un al›nmas›" üzerine infla edecek ve "‹stanbul'un zapt›" Rus politikas›-
n›n ana unsurunu oluflturacakt›r. Çünkü "Moskova-III. Roma" fikrine göre
7
I. Roma ve II. Roma (Konstantinopolis) batm›flt›r. "Teslis" kural›na göre her
kutsal fleyin "Üç" olmas› gerekti¤inden, III. Roma "Moskova" olacakt›r. So-
nuçta da "Moskova-III. Roma" vaktiyle her iki "Roma" gibi dünyaya hakim
o l a c a k t › r. Bunun neticesinde Rusya Bizans'›n halefi olacak ve Ruslar da ‹s-
tanbul'u zaptedeceklerd i r. 8
93 Harbi öncesinde Fuat Pafla, Rus yay›lmac›l›¤›na dikkat çekmifl, bu-
nun Moskova'n›n kaç›n›lmaz yazg›s› oldu¤unu söylemifl özellikle Rus-
ya'da demiryollar›n›n inflas›ndan sonra bunun daha da artabilece¤i tespi-
tinde bulunmufltu. Savafl›n ard›ndan Ruslar Ayestefanos'a kadar dayan-
m › fl l a rd › .
Bundan sonraki dönemde Rusya'da kanl› bir iç savafl oldu. Lenin'in sa-
vafl komiseri Leon Troçki'nin K›z›l Ordu'su Sibirya'da, Balt›k Bölgesi'nde,
K›r›m ve Ukrayna'da düflmanlar›n› yenilgiye u¤ratt›. Lenin ülkenin kont-
rolünü ele geçirdikten sonra 1922'de ilk komünist hükümetle, Sovyet Sos-
yalist Cumhuriyetler Birli¤i'ni kurdu. Devrimi gerçeklefltiren Bolflevik li-
d e r l e rden baz›lar› Almanya'ya karfl› bir "devrim savafl›" ç›karmay› arzu et-
tilerse de Lenin ve onu destekleyen hizip "gelecekteki muhare b e l e re yete-
rince haz›rlanabilmek" için bir "nefes alma aral›¤›"na gerek oldu¤unu savu-
narak geri çekilme tezini savundular. 9
Rusya 1921 y›l›ndan 1930'a kadar "bar›flç› mücadele" dönemi bafllatt›.
Bolflevikler dünya devrimi söylemlerine ara verip, bar›fl antlaflmalar› imza-
layarak dikkatlerini ülke içine yönelttiler. Türkiye'yle de yine bu dönem
içinde dostça iliflkiler kuruldu. ‹ki ülke aras›nda 16 Mart 1921'de Moskova
Antlaflmas›, 1925'te Dostluk ve Tarafs›zl›k Antlaflmas› imzaland›. 1929 y›-
l›nda ise 1925'teki antlaflmaya eklenen protokolle kapsam geniflletilerek iki

98