Page 12 - Türkiye için Milli Strateji

de¤ildi. Bir baflka ülkede "darbe yapt›rmak" ya da o darbeyi engellemek
gibi bir kavram, Türk d›fl politikas›na yön veren zihinler için çok
yabanc›yd›.
Balkanlar'da da umulan "etki alan›" yarat›lamad›. Türkiye'nin Bosna-
Hersek krizindeki rolü Bat›'n›n çizdi¤i s›n›rlar›n d›fl›na ç›kamad›. Türkiye,
uluslararas› toplulu¤u harekete geçirmek için BM ya da NATO koridor-
lar›nda umutsuzca dolaflmaktan baflka ciddi bir fley yapamad›. Bosna'n›n
as›l ihtiyac›n›, yani silah› ise—bölgeyle hiç bir tarihsel ba¤› olmayan ve
dolay›s›yla Türkiye'ye göre çok daha uzak ve dezavantajl› kalmas›
g e reken—büyük ölçüde ‹ran karfl›lad›. Sonunda ABD, Türkiye'nin umut-
suz diplomatik giriflimlerinin hiç bir pay› olmadan, yaln›zca kendi
hesaplar› sonucunda krize el koydu. Bu hesaplar›n içinde, Clinton'›n seçim
endiflelerinden de öte, "Bosna'y› ‹ran etkisine kapt›rmama" düflüncesi
a¤›rl›kl› olarak yer al›yordu. Sonuçta, bugün Bosna'da bir ABD-‹ran kutu-
plaflmas› yaflan›yor. Türkiye'nin ad› ise an›lm›yor bile.
K›sacas› Türk d›fl politika mekanizmas›, dünyadaki yeni stratejik
oluflum içinde oldukça "acemi" kald›. So¤uk Savafl döneminin "k›rtasiyeci-
lik" misyonunu afl›p, içinde bulundu¤u bölgeyi kendi ç›karlar› için düzen-
lemeye çal›flan bir "bölgesel güç" haline gelemedi. (Bunda, Türkiye'nin
1990'lar›n bafl›ndan bu yana içinde bulundu¤u siyasi istikrars›zl›¤›n ve
ekonomik krizlerin de kuflkusuz büyük bir rolü vard › r ) .
Ancak Türkiye'nin önündeki f›rsat henüz kaçm›fl de¤ildir.
Bu f›rsat› de¤erlendirebilmek için de, hem devlet hem de toplum olarak
So¤uk Savafl sonras› dünyan›n flartlar›n› iyi kavramak ve buna uygun bir
"milli strateji" belirlemek flartt›r. Türkiye, devlet ve toplum olarak,
Osmanl›'n›n miras›n› tafl›d›¤›n›n bilincine var›r ve d›fl dünyay› bu bilince
uygun bir biçimde de¤erlendirmeye bafllarsa, sözkonusu "milli strateji"
fl e k i l l e n i r. Bir kez flekillendikten sonra da, gerçe¤e dönüflmesi yaln›zca bir
"konjonktür meselesi" olur.
M‹LL‹ STRATEJ‹, devlet ve toplum düzeyinde gerçekleflmesi gere k e n
sözkonusu zihinsel de¤iflikli¤i harekete geçirmek için haz›rland›. Kitap
içindeki makaleler, Türk d›fl politikas›n›n baz› temel meselelerine yeni bir
vizyon ile yeni bak›fl aç›lar› getirmektedir.
Hedef, Türkiye'nin daha güçlü, daha etkili ve kendi kimli¤ine daha çok
sahip bir ülke olmas›d›r.

x