Page 16 - Türkiye için Milli Strateji

n TÜRK‹YE ‹Ç‹N M‹LL‹ STRATEJ‹ n

da anlaflmak, uymad›¤›nda da rahat bir biçimde "hay›r" diyebilmek gibi bir
"lükse" sahip de¤ildir.
Bir süre sonra o hale gelir ki, "tehditlerinden y›ld›¤›" ya da "medetini
umdu¤u" bu d›fl güçlerin aras›nda, rüzgar›n savurdu¤u bir yaprak gibi tü-
müyle pasif bir konum al›r. "Tehdit sayd›¤›m›z flu ülkelerle oturup konufla-
l›m, hatalar›m›z varsa karfl›l›kl› düzeltelim, müttefik sayd›¤›m›z büyük
g ü ç l e re de gerekti¤inde hay›r diyelim" gibi "aktif" bir düflünce akl›ndan hiç
geçmez. Akl›na, "bu bizim müttefiklerimiz, acaba onlara sadakatimiz kal›c›
olsun diye mi, düflman sayd›klar›m›zla aram›z› düzeltmemizi hiç istemi-
yorlar" diye bir flüphe de gelmez.
Bu durumda yapaca¤› tek fley, pasif bir biçimde, karfl›s›na gelen d›fl poli-
tika geliflmeleri karfl›s›nda rutin tepkiler vermekten ibare t t i r. Hariciyecile-
rin, "biz mümkün olan yegane d›fl politikay› en iyi biçimde uyguluyoru z "
derken fark›nda olmadan ifade ettikleri "çaresizlik" sendromu, iflte tam da
b u d u r.

D›fl Politikada Psikoloji Faktörü
Ülkeler aras›ndaki iliflkiler, baz› yönleriyle, insanlar aras›ndaki iliflkilere
de benzer. Çünkü sonuçta d›fl politika da bir tak›m insanlar taraf›ndan
o l u fl t u ru l m a k t a d › r. Ve bu nedenledir ki, insanlar aras›ndaki iliflkilerde bü-
yük rol oynayan psikolojik faktör, d›fl politikada da etkilidir.
Birbiriyle ayn› ortamlarda bulunan iki insan aras›ndaki hiyerarfli iliflki-
sini düflünelim. Hangisinin "ast", hangisinin "üst" olaca¤›, toplumda kabul
g ö ren de¤erlere hangisinin daha çok sahip oldu¤una ba¤l›d›r. Birisinin öte-
kinden daha iyi bir mesle¤e sahip olmas›, daha kültürlü, daha zengin, fizik-
sel yönden daha güçlü ya da estetik olmas›, gibi "teknik" faktörler, hemen
her zaman aradaki "düzey" fark›n› belirleyecektir.
Ama bunlar›n yan›nda, tarif edilmesi zor olan bir psikolojik faktör de
v a rd › r. Bu da, o iki kiflinin, di¤erinin konumunu hiç göz önünde bulundur-
madan, kendilerini nas›l hissettikleri ile ilgilidir. O iki kifliden birinin, A ki-
flisinin, her türlü "teknik" özellikte di¤erinden (B'den) daha zay›f oldu¤unu
varsayal›m. Ancak A, tüm bu teknik özelliklerin d›fl›nda bir nedenden do-
lay› kendisine çok büyük bir güven duyuyor olabilir. Örne¤in sahip oldu¤u
inanç ya da ideoloji sayesinde, B'den çok daha üstün oldu¤u kanaatinde
o l a b i l i r. Böyle bir durumda, B'nin A üzerinde herhangi bir otorite kurmas›

4