Page 126 - Türkiye için Milli Strateji

n O RTA ASYA, KAFKASYA VE "K›Z›L ELMA" n

leflmesinin askeri olmaktan çok siyasi bir anlam›n›n oldu¤unu gösteriyor.
Bu da Rusya'n›n Orta Asya'daki nüfuzunun genifllemesi çabalar›n›n bir so-
n u c u d u r. 3 1
Kafkasya da Rusya aç›s›ndan çok önemli özellikler tafl›maktad›r. Birin-
cisi Kafkasya co¤rafya olarak Orta Asya'n›n kap›s›d›r. Ayr›ca Rusya için iki
büyük rakip olan Türkiye ve ‹ran'›n kesiflme noktas›d›r. Bu nedenle Stalin
buradaki cumhuriyetlere Ruslar'› yerlefltirmiflti. Bugün bile bu Rus nüfus
Moskova'n›n yeni politika ve hedefleri için zemin olarak kullan›lmaktad›r.
Kafkasya'y› önemli k›lan di¤er özellik ise Kafkasya'n›n Ortado¤u yolunun
üzerinde olmas›d›r.
Kafkasya'n›n Rusya için bir önemi de güvenlik kayg›s›ndan ileri gel-
m e k t e d i r. Rusya'n›n Bat›, Kuzey ve Do¤u s›n›rlar›n› zor iklim flartlar›ndan
meydana gelen do¤al bir güvenlik alan› oluflturmaktad›r. Napolyon ve Hit-
ler bu iklim flartlar›na yenik düflenlerin en ünlüleridir. Rusya'n›n güney s›-
n›r› ise onun "yumuflak karn›"d›r. Bu yüzden Rusya güney s›n›r›n› ileriye
g ö t ü re rek güvenlik alan›n› geniflletmek ihtiyac› hissetmektedir. ‹kinci Dün-
ya Savafl› ertesinde Rusya'n›n Türkiye'den Kars ve Ardahan'› istemesinin
nedeni de budur.
Rusya tüm bu sebeplerden dolay› Kafkasya'daki askeri varl›¤›n› her ne
flekilde olursa olsun devam ettirme e¤ilimindedir. Bu nedenle Tr a n s k a f k a s-
ya'da kar›fl›kl›klar› artt›rarak kendi askeri varl›¤› için bahane yaratm›flt›r.
Bunun yan›s›ra Rusya, Ermeniler ile Azeriler, Gürcüler ile Abhazlar aras›n-
da olan çat›flmalar›n ve Gürcistan'daki iç savafl›n çözümlenmesinin ancak
Rus varl›¤› ile son bulaca¤› telkinini yapm›flt›r. Bu çat›flmalar›n çözümsüz
bir hal almas› sonunda bu ülkeler istikrar sa¤lamak maksad›yla Moskova
yönetimine sar›lm›fllard › r. Rusya ‹mparatorlu¤u'nun daha önce say›s›z ke-
reler kullad›¤› "kazanmak için bölmek ve sonra zaferi de kuvvet kullanarak
perçinlemek" politikas› böylece bir kez daha ifle yaram›flt›r. 3 2
"Hata düzeltme"nin en baflar›l› iki örne¤i Gürcistan ve Ermenistan'd›r.
Rusya, bu iki ülke ile, gerekti¤inde tehdit yoluyla, anlaflarak topraklar›nda
askeri üsler kurmufltur. Ermenistan s›n›r› 1992 y›l›ndan beri Rus askerleri
taraf›ndan koru n m a k t a d › r. Ermeni hava sahas› ise art›k Rus savafl uçaklar›
taraf›ndan denetleniyor. Azerbaycan s›n›r›n›n Rusya taraf›ndan koru n a b i l-
mesini sa¤layacak anlaflma May›s 1996'te imzalanacakt›r. Böylece Moskova
bölgede bir güvenlik kufla¤› oluflturmufl olurken, bir yandan da Çeçen ge-

115