Page 127 - Türkiye için Milli Strateji

n TÜRK‹YE ‹Ç‹N M‹LL‹ STRATEJ‹ n

rillalara gidecek Azeri yard›m›n› engellenmifl olacakt›r. Transkafkasya ül-
kelerinin s›n›rlar›n›n Rusya taraf›ndan korunmas›n›n Türkiye aç›s›ndan bir
baflka anlam› da, SSCB da¤›ld›ktan sonra ortak s›n›r› kalmayan Türkiye ve
Rusya'n›n, tekrar s›n›rdafl ülke konumuna gelmifl olmalar›d›r.
Rusya kurdu¤u 58. Ordu'yu Çeçen topraklar›na yerlefltirmifl, Rusya Ka-
ra Kuvvetleri Komutan› Vladimir Semyonov ise "Kuzey Kafkasya'n›n en
güçlü ve savafla en haz›r askeri bölge haline geldi¤ini, en yeni silahlar›n bu
bölgeye yerlefltirildi¤ini" belirterek güç gösterisinde bulunmufltur. R u s-
3 3
ya'n›n Ermenistan ve Gürcistan'daki üsleri birinci, 58. Ordu ise ikinci sa-
vunma duvar›n› oluflturma duru m u n d a d › r. Böylece Kafkasya'ya örülen iki
kal›n duvarla Türkiye, Nahç›van'la olan s›n›r› d›fl›nda bölgeden d›fllanm›fl
o l m a k t a d › r.
Çeçenistan'daki savafl Moskova aç›s›ndan büyük önem tafl›maktad›r.
Çeçenistan'›n ba¤›ms›zl›¤› kabul edilirse bu iste¤in Rusya Federasyonu
içindeki di¤er cumhuriyetlere de s›çramas›ndan çekinilmektedir. "Domino
tafl›" etkisinden korkan Rusya, Çeçen ba¤›ms›zl›¤›n› engellemek amac›yla
son derece kanl› bir savafl yürütmektedir.
Asl›nda, Çeçenistan'daki savafl, Rus ordular›n›n harekete geçmesinden
de önce bafllam›flt›r. Ba¤›ms›zl›k ilan›n›n ard›ndan, Moskova, önce Duda-
yev'i bir iç çat›flma ile iktidardan indirmek istemifltir. KGB, Çeçen muhale-
fet liderlerinden Ömer Av t u rhanov ve Beslan Kandemirov'u Dudayev'e
karfl› k›flk›rtm›fl, 26 Kas›m 1994'te bu iki muhalefet liderinin hükümete kar-
fl› ayaklanmas›, Moskova'n›n plan› uyar›nca gerçekleflmifltir. Rus Baflbakan
Viktor Çernom›rdin'in bu sald›r› öncesi Av t u rhanov ve Kandemiro v ' l a
Moskova'da görüflmesi yeterince anlaml›d›r. Ancak muhalefet güçlerinin
3 4
düzenledi¤i bu ayaklanma baflar›s›zl›kla sonuçlanm›fl, bunun üzerine Du-
dayev'i indirmekten ümidini kesen Rusya, savafl› resmen bafllatarak Çeçe-
nistan'a girmifltir.
Savafl iki y›ld›r sürmektedir. Ve Moskova yönetiminin Çeçenistan politi-
kas›nda herhangi bir de¤ifliklik gözükmemektedir. Rusya'daki seçimlerin
d o ¤ u rdu¤u iç hesaplar nedeniyle Yeltsin'in Çeçenistan'›n yeni lideri Ya n-
darbiyev ile bar›fl masas›na oturmas›n›n geçici bir manevra oldu¤u ortaya
ç › k m › fl t › r. Zira Çeçenistan'dan geçen petrol boru hatt›n›n güvenli¤inin sa¤-
lanamamas› durumunda, Rusya'n›n büyük önem verdi¤i Hazar Petro l l e-
ri'nin Gürcistan'›n Poti liman›na aktar›lmas› alternatifi güçlenecektir. Bu,

116