Page 666 - Üst Akıl İngiliz Derin Devleti'nin İç Yüzü 1. Cilt

664

Tam Bağımsızlık İçin Kapitülasyonların

Kaldırılması Şarttır

Osmanlı devlet yönetiminin kapitülasyonları tek taraflı olarak kal-
dırmaya çalışması, dönemin şartları içinde değerlendirildiğinde geç
kalınmış, fakat son derece mantıklı bir karardı. Yaklaşık 2 ay öncesinde

Avrupa'da başlamış bir dünya savaşı vardı ve ateşi her an Osmanlı top-
raklarına sıçramak üzereydi. Bu süreç içinde kapitülasyon haklarına
sahip olan karşı devletlerin derdi başından aşkın olacaktı. Öte yandan
İmparatorluğun büyük bir kesiminde bu gelişme büyük bir sevinçle kar-

şılandı. Osmanlı Devleti, sırtına yüklenmiş büyük bir yükten kurtulmuş
oluyordu.

Özellikle Avrupa ülkelerinin elçilerinden kapitülasyonla-
rın kaldırılmasına büyük tepkiler gelmişse de, bu konudan
taviz verilmedi. Elbette elçilerin taleplerine göre yeni

düzenlemeler yapılmıştı fakat bunlar kesinlikle kapitü-
lasyonlarla verilen ayrıcalıklar gibi değildi. Osmanlı, bu
önemli kararın uygulanması ile büyük ve yeni bir adım
atmış olacak ve üzerindeki boyunduruktan kurtula-

caktı. Fakat bu sevinç kısa sürmüştü. Osmanlı, I.
Dünya Savaşı'na katılmak zorunda kalmış, bu savaş-
tan yenilgiyle çıkmış ve 30 Ekim 1918'de yenilmiş bir
devlet olarak tekrar başka devletlerin boyunduruğu

altına girmişti. Osmanlı'ya karşı uygulamaya konan ilk
maddelerden biri de kapitülasyonlar olacaktı.

Milli Mücadele yıllarında da Mustafa Kemal, kapi-
tülasyonlar konusunu oldukça ciddiye almıştır. Mustafa
Kemal Paşa, kongrelerde tam bağımsızlıktan yana tavır-
lar ortaya koymuştur. Osmanlı Mebusan Meclisi'nde

Misak-ı Milli görüşmelerinin yapıldığı (22-28 Ocak 1920)

ÜST AKIL İNGİLİZ DERİN DEVLETİNİN İÇYÜZÜ