Page 184 - Gizli El Bosna'da

182 'G‹ZL‹ EL' BOSNA'DA

profesyonel bir biçimde gözlerden gizlenmifl oluyordu. Plan, önceki sayfalar-
da inceledi¤imiz gibi, as›l olarak Müslümanlar ve H›rvatlar aras›ndaki ittifak›
bozmak için ortaya at›lm›flt›. Ancak bu misyonunu yerine getirmesi için S›rp-
lar taraf›ndan onaylanmas›na da gerek yoktu. S›rplar plan› onaylamam›fl ol-
duklar› halde, Müslümanlar ile H›rvatlar plan›n kal›c›¤›na inanm›fllar ve bir-
birlerine girmifllerdi zaten. S›rplar›n, gerçekte kendilerine büyük stratejik
avantaj sa¤layan bu plan› reddetmeleri ise, plan› gerçek amac›n›n tam tersi bir
görüntüye kavuflturdu. Bat› medyas›, plan›n hiçbir taraf› tatmin etmedi¤ini
ama en çok S›rplar› zararl› ç›kard›¤› için H›rvatlar ve Müslümanlar taraf›ndan
"ehven-i fler" olarak kabul edilirken Pale'de reddedildi¤ini öne süren yorum-
larla doldu.
Milliyet ise, olay›n d›fl görünümündeki garipli¤in etkisiyle, flöyle yaz›-
yordu:

Atina'da S›rplar›n büyük bask›larla kabul etti¤i Vance Owen Plan›'na bakar-
sak, bu plan Bosna'y› 10 parçaya bölüyor. Dolay›s›yla da bafltan beri Boflnakla-
r›n lehine de¤ildir. Ama S›rplar, oyunu öyle oynad›lar ki; flimdi 4-5 ay önce ya-
p›lan tart›flmalar› kimse hat›rlam›yor ve adeta tek kurtulufl yoluymufl gibi her-
kes bu plana sar›l›yor. Bosna-Hersek Devlet Baflkan› Alija Izetbegovi¡'in aylar
önce reddetti¤i bu formülü katliam› durdurmak için kabul etmekten baflka flan-
s› yok do¤rusu. Bir Türk diplomat›n›n deyimiyle "bu formül, asl›nda S›rplar›n
durumunu konsolide ediyor (destekliyor) ve Türkiye gerek ABD'ye gerekse di-
¤er Bat›l› ülkelere bunu aylar önce söylemifl durumda. Bu tabloya ra¤men, ne-
den S›rplar plan› kabul etmiyorlar, anlamak mümkün de¤il". 67

S›rplar neden plan› kabul etmiyorlard›? Vance'in, Owen'›n ve "gizli el"in
öteki üyelerinin gerçekte kimin yard›mc›s› oldu¤unun belirginleflmemesi için
böyle dan›fl›kl› anlaflmazl›klar gerekiyordu da ondan.
Bosnal› S›rplar, bu plan› reddetmelerinin ard›ndan yeni bir bar›fl plan›
haz›rlanmas›n› istediler. Plan›n haz›rlay›c›s› için uygun gördükleri isimler ise
ilginçti: Henry Kissinger ve Mihail Gorbaçov. 68 Kremlin'in eski sakini olan
Gorbaçov, Moskova'n›n geleneksel S›rp yanl›s› kimli¤ini temsilen seçilmiflti
kuflkusuz. Henry Kissinger ise, Bat›daki "gizli el"in müstesna temsilcisi olarak
uygun görülmüfltü.
Kissinger'›n Pale'de bile böyle bir sempati toplamas› oldukça anlaml›y-
d› elbette. Bu flekilde, "gizli el", belli ölçülerde gizlilikten de s›yr›lmaya baflla-
m›flt›. Olay› yak›ndan ve dikkatli bir biçimde izleyen birisi, Henry Kissinger'›n
oynad›¤› rolü fark etmekle, bu "gizli el"in kimli¤ini de keflfedebilirdi hatta.

Kissinger Yine Sahnede ya da "Belgrad Mafyas›"