Page 15 - เอกสารประกอบการสอน pdf
P. 15
บทที่ 1 กระบวนทัศน์ของการพัฒนาอย่างยั่งยืน 4
ิ
ความแห้งแล้งทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น มลพษทางอากาศแผ่กระจายไปทั่วโลก การขาดแคลนน้ าดื่มน้ าใช้
และน้ าในการเกษตรเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง การเพมขึ้นของปริมาณขยะและสิ่งปฏิกูลตามบ้านเรือนชุมชน
ิ่
ดังจะเห็นได้จากในเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพฯ เชียงใหม่ ได้เกิดปัญหาขยะล้นจนเกิดความสกปรก
ส่งกลิ่นเหม็นและเป็นที่น่ารังเกียจอยู่ทั่วไป
ความเสื่อมโทรมของคุณภาพสิ่งแวดล้อมดังกล่าว ล้วนเกิดขึ้นจากการมีสารพษที่เกิดขึ้นจาก
ิ
ุ
กระบวนผลิตทางอตสาหกรรม ได้แก่ ควัน และน้ าเสียจากโรงงานอตสาหกรรม จากกระบวนการผลิต
ุ
่
ทางการเกษตร ได้แก การใช้ปุ๋ยและยาฆ่าแมลงในการเกษตร และจากพัฒนาทางเทคโนโลยีที่ส่งผลกระทบ
ข้างเคียงต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ควันเสียจากรถยนต์การแพร่กระจายของน้ ามันในสิ่งแวดล้อมโดยเฉพาะ
ในแหล่งน้ า ฯลฯ ความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม ความเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างทางสังคม
อันได้แก่ ลักษณะนิสัยในการบริโภค และการใช้ทรัพยากรที่มีแนวโน้มการใช้ที่เพิ่มขึ้น และฟุ่มเฟือยมากขึ้น
การเปลี่ยนแปลงระบบการผลิตทั้งการเกษตรและอตสาหกรรมที่มุ่งการผลิตในเชิงพานิชย์มากกว่าการผลิต
ุ
เพอการมีกินมีใช้ในครัวเรือน การพฒนาระบบการคมนาคมและการสื่อสารที่สะดวกและรวดเร็ว
ื่
ั
ท าให้การด ารงชีวิตต้องพงพงอยู่กับเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการคมนาคมและสื่อสารมากยิ่งขึ้น
ึ่
ิ
ความเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรมดังกล่าว ก็ล้วนเกิดขึ้นจากการถ่ายทอดทางวัฒนธรรม
จากประเทศตะวันตก เช่น ยุโรปและอเมริกา เป็นผลให้เกิดค่านิยมและวัฒนธรรมใหม่ ๆ ขึ้นในระบบ
เศรษฐกิจ และมาตรฐานของสังคมที่อางองอยู่กับเศรษฐกิจ และมาตรฐานของสังคมที่มีชาวตะวันตกเป็น
ิ
้
ผู้ก าหนด ตลอดจนระบบการศึกษาที่เรียกว่าการศึกษาสมัยใหม่ก็ล้วนเร่ง หรือบ่อนท าลายทรัพยากร
แทบทั้งสิ้น
นอกจากความเสื่อมถอยของคุณภาพชีวิตและความเปลี่ยนแปลงทางสังคมที่ได้เกิดขึ้นจากมูลเหตุ
ิ่
ต่าง ๆ แล้วนั้น การเพมขึ้นของประชากรในทุกภูมิภาคของโลก ยิ่งก่อให้เกิดผลกระทบต่อคุณภาพ
ของสิ่งแวดล้อม สังคม และวัฒนธรรมโดยตรง และยังได้ก่อให้เกิดผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของประชากร
เองอกด้วย ถึงแม้จะได้มีการกล่าวไว้ในนโยบายทางเศรษฐกิจสังคม และนโยบายของรัฐบาลเสมอมาว่า
ี
ิ
ั
จะมุ่งพฒนาคุณภาพสิ่งแวดล้อม และบ ารุงรักษาวัฒนธรรมไปด้วยก็ตาม แต่หากพจารณาจากระบบ
เศรษฐกิจที่ด าเนินอยู่ในปัจจุบัน และทิศทางในอนาคตแล้วจะเห็นว่าไม่สามารถท าให้สิ่งแวดล้อมด ารงอยู่
่
อย่างมีคุณภาพเพียงพอแกการด ารงชีวิตที่มีคุณภาพได้ ปัญหาสิ่งแวดล้อมดังกล่าว หากยังไม่ได้รับการแก้ไข
ก็มีแต่จะท าให้คุณภาพชีวิตของผู้คนเสื่อมถอยลง ดังนั้นประเด็นเรื่องสิ่งแวดล้อมจึงเป็นพนธกิจร่วมของ
ั
ประชากรโลก มิใช่ความรับผิดชอบของคนชาติสัญชาติใดหรือเชื้อชาติใดเชื้อชาติหนึ่ง
จากข้างต้น สามารถสรุปสาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อมได้ดังแผนภาพต่อไปนี้
