Page 55 - Бурханова электрон Монография 2024
P. 55
2011 йилги тадққотларимизда ҳам худди юқоридаги қонуният
сақланиб қолди. Яъни, буғдойнинг ўсиб ривожланиш даврларида
тупроққа берилган органик моддаларнинг ўсимлик томонидан
ўзлаштирилиши натижасида тупроқда озиқа модалар миқдори
вегетация охирига келиб, камайганлигини кўришимиз мумкин
(4.1.2-жадвалга қаранг).
Умуман олганда ўрганилган барча вариантларда озиқа
моддалар миқдори ўзгариши билан тупроқ микроорганизмлар
фаоллиги ҳам ортиб бориши кузатилди. Энг юқори кўрсаткич
минерал ўғит (N 150P 100K 50) ва Байкал ЭМ-1 биопрепарати ва 20 т/га
гўнг минералли ўғитлар (N 150P100K50) билан қўлланилган
вариантларга тўғри келди.
Кузги буғдой ва бошқа экинлардан мўл ва сифатли ҳосил
етиштиришда тупроқдаги гумус миқдори муҳим аҳамиятга эгадир.
2009-2011 йилларда олиб борилган тадқиқотлар натижалари бўйича
кузги буғдойнинг Таня нави етиштирилган майдонга қўлланилган
Байкал ЭМ-1 (8 л/га), гўнг (20 т/га), биогумс (2 т/га) ва минерал
ўғитлар (N150P100K50) таъсирида ушбу ўғитлар қўлланилмаган
назорат вариантига нисбатан оз бўлсада, маълум даражада
гумуснинг ошиш аломатлари кузатилди (4.1.2-расмга қаранг).
4.1.2-жадвал
Кузги буғдойнинг ўсиш-ривожланиш даврларида тупроқ
агрокимёвий хоссалари (2011 й)
Униб чиққанда Баҳорда Вегетация охирида
Вариант Чуқур Гумус, NO3 мг/кг мг/кг NO3 мг/кг мг/кг NO3 мг/кг мг/кг
P2O5
N-
K2O
N-
P2O5
K2O
N-
P2O5
K2O
лик,
%
см
мг/кг
мг/кг
19,50 24,15
1 0-30 1,09 мг/кг 100 15,70 24,40 102 15,70 23,40 100
30-50 0,98 17,00 21,03 46 10,50 23,06 42 16,50 23,08 36
2 0-30 1,10 14,50 17,45 101 21,90 17,60 112 21,90 17,61 100
30-50 0,73 12,50 11,00 36 20,70 13,46 92 15,70 13,48 30
3 0-30 1,24 27,00 23,06 112 29,50 23,06 126 27,80 22,06 105
30-50 1,01 21,00 20,93 45 18,50 20,26 92 19,10 20,26 35
4 0-30 1,19 22,40 14,93 102 25,10 23,06 120 22,10 20,08 95
30-50 0,99 20,10 10,00 46 14,50 24,40 72 14,60 20,10 22
5 0-30 1,23 25,80 23,00 102 25,70 17,60 120 23,70 17,60 90
30-50 1,05 17,70 22,16 45 12,50 15,60 82 19,50 12,53 20
6 0-30 1,18 27,60 13,46 103 25,70 20,26 112 24,70 20,26 95
30-50 0,84 21,90 9,47 48 20,70 12,08 12 22,70 10,12 25
7 0-30 1,20 29,70 17,60 100 25,70 17,60 112 19,50 23,06 95
30-50 1,00 21,90 10,00 52 21,90 10,00 72 17,00 22,26 30
54