Page 204 - ทักษะการเรียนรู้ ม.ปลาย
P. 204
195
ตัวอย่างกระบวนการและขั้นตอนการคิดแก้ปัญหาแบบคนคิดเป็น
กรณีศึกษาเรื่อง การติดยาเสพติดของเยาวชน
ปัญหา
นายสามารถ เป็นเยาวชนอาศัยอยู่กับเพื่อน ๆ ชานเมืองกรุงเทพ มีอาชีพเป็นช่างก่อสร้าง ซึ่งเป็นช่าง
ชาวบ้านในหมู่บ้าน รับจ้างต่อเติมซ่อมแซมเล็ก ๆ น้อย ๆ ในหมู่บ้าน บางครั้งก็รับเป็นคนงานรับจ้างรายวัน
ของบริษัทรับเหมาท างานไม้ งานปูน ทั่วไป ไม่มีงานอยู่เป็นประจ าเป็นหลักแหล่ง รายได้ไม่แน่นอน
เคลื่อนย้ายไปตามแหล่งงานพร้อม ๆ กับเพื่อนคนงานอื่น ๆ พื้นเพเดิมพ่อแม่เป็นเกษตรกรอยู่ต่างจังหวัด
ยากจนมีลูกหลายคน นายสามารถจึงต้องมาเป็นคนงานก่อสร้างเพื่อหาเงินส่งไปให้พ่อแม่ แต่ปรากฏว่าล าพัง
การเลี้ยงตัวเองก็ไม่ค่อยจะพออยู่แล้ว ค่าครองชีพในกรุงเทพฯ ก็สูง ค่าใช้จ่ายก็มากกว่าอยู่ต่างจังหวัด ชีวิต
ก็โดดเดี่ยวมีแต่เพื่อน ๆ วัยเดียวกันไม่มีผู้ใหญ่คอยดูแล สามารถเรียนจบแค่ประถมศึกษาจากต่างจังหวัด
แล้วไม่ได้เรียนต่อ ไม่ได้รับการแนะน าหรือได้รับความรู้เพิ่มเติมหลังจากออกจากโรงเรียนแล้ว เพื่อน ๆ
ร่วมงานก็จะมีลักษณะเดียวกันแทบทุกคน ผู้รับเหมาซึ่งเป็นคนจ้างงานก็ไม่เคยสนใจความเป็นอยู่ของ
คนงาน แต่ก็จ่ายค่าจ้างตามแรงงานไม่เอาเปรียบคนงาน เมื่องานมีน้อยลง สามารถท างานบ่อยขึ้น คบเพื่อน
เที่ยวเตร่มากขึ้น เริ่มดื่มเหล้า และติดยาเสพติดตามเพื่อน ๆ ในที่สุด
การท าความเข้าใจกับปัญหา
ประการแรก คิดมีสติ เพื่อพิจารณาปัญหาให้ชัดเจนและสร้างความมั่นใจว่าสามารถแก้ปัญหาได้
จากนั้นจึงพิจารณาความล ้าลึกและซับซ้อนของปัญหาการติดยาของนายสามารถ เพื่อแยกแยะความหนักเบา
ของการติดยา และมองช่องทางในการเข้าถึงปัญหารวมทั้งเข้าถึงความเชื่อมโยงของสภาวะแวดล้อม
ของการติดยาของสามารถว่าเกี่ยวข้องกับเรื่องอะไรบ้าง อย่างไรในเบื้องต้น
การหาสาเหตุของปัญหา
ขั้นนี้เป็นการศึกษาสาเหตุของการติดยาของสามารถ ซึ่งจะต้องศึกษาจากข้อมูลที่หลากหลายทั้งจาก
เรื่องส่วนตัวของสามารถของในเรื่องประวัติครอบครัว ความเป็นมา สถานะความเป็นอยู่ เศรษฐกิจสังคม
การท ามาหากิน นิสัย ความประพฤติ การพบเพื่อน ความอดทน ฯลฯ เพื่อดูว่าเรื่องส่วนตัวของสามารถ
เรื่องใดจะเป็นตัวน าไปสู่ปัญหาการติดยาของสามารถบ้าง ต้องศึกษาข้อมูลจากสภาวะแวดล้อมที่จะท าให้
สามารถประสบปัญหาติดยา เช่น การคบเพื่อน การเสพสุรา ลักษณะของการท างานที่ต้องเร่ร่อนไป
ตลอดเวลา แหล่งความรู้หรือภูมิปัญญาที่จะเป็นประโยชน์ในการเรียนรู้ แหล่งมั่วสุราทั้งการซื้อการขาย การ
เสพยาในชุมชน ฯลฯ รวมทั้งข้อมูลที่เกี่ยวกับความรู้เรื่องยาเสพติดและอันตรายจากการเสพยา ความใส่ใจ
ของชุมชนในเรื่องการรณรงค์ขัดกัน ภัยจากยาเสพติด การเข้าถึงเอกสารและสื่อประชาสัมพันธ์และ
ประสิทธิภาพของสื่อป้ องกันสิ่งเสพติดของประชาชนในชุมชน ฯลฯ ข้อมูลเหล่านี้ต้องน ามาวิเคราะห์อย่าง
หลากหลาย เพื่อสังเคราะห์หาสาเหตุของปัญหาติดยาของสามารถ
