Page 200 - ทักษะการเรียนรู้ ม.ปลาย
P. 200
191
คิดเป็น นอกจากจะเป็นความเชื่อในหลักความเป็นจริงตามธรรมชาติของมนุษย์ดังกล่าวแล้ว คิดเป็น
ยังเป็นหลักการและแนวคิดส าคัญในการจัดด าเนินโครงการต่าง ๆ ทางการศึกษาผู้ใหญ่ การศึกษา
นอกโรงเรียนตั้งแต่ในอดีตที่ผ่านมาถึงปัจจุบัน โดยเฉพาะในเรื่องของความเป็นธรรมชาติ ความเรียบง่าย
ที่หลากหลาย มีข้อมูลให้พิจารณาทั้งด้านบวกและด้านลบ มีประเด็นให้คิด วิเคราะห์ แสวงหาเหตุผลในการ
หาค าตอบที่เหมาะสมให้กับตนเองและชุมชน
คิดเป็น นอกจากจะเป็นหลักในการด าเนินโครงการการศึกษาผู้ใหญ่ การศึกษานอกโรงเรียนแล้ว
ยังเป็นหลักคิดและแนวทางในการด าเนินชีวิตประจ าวันของคนท างานการศึกษานอกโรงเรียนและบุคคล
ทั่วไป เป็นต้นว่า การเคารพในคุณค่าของความเป็นมนุษย์ของคนอย่างเท่าเทียมกัน การท าตัวเป็นคนเรียบง่าย
ไม่มีอัตตายึดเหนี่ยวจนไม่รับฟังความคิดของผู้อื่น รวมทั้งการมีทักษะการเรียนรู้เพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตด้วย
จากการที่คิดเป็น เป็นทั้งความเชื่อในหลักความเป็นจริงของมนุษย์ เป็นทั้งหลักการ แนวคิด และ
ทิศทางการด าเนินกิจกรรมและโครงการต่าง ๆ ของ กศน. และเป็นพื้นฐานที่ส าคัญในวิถีการด าเนินชีวิต
ของบุคคลทั่วไป รวมทั้งเป็นการส่งเสริมให้มีทักษะการเรียนรู้เพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตในอนาคต คิดเป็นจึง
เป็นที่ยอมรับและก าหนดให้เป็น “ปรัชญาคิดเป็น” หรือปรัชญาการศึกษานอกโรงเรียนที่เหมาะสมกับความเป็น
กศน. เป็นอย่างยิ่ง
2.3 กระบวนการและขั้นตอนการแก้ปัญหาของคนคิดเป็น
คนคิดเป็นเชื่อว่าทุกข์หรือปัญหาเป็นความจริงตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นได้ก็สามารถแก้ไขได้ ถ้ารู้จัก
แสวงหาข้อมูลที่หลากหลายและพอเพียงอย่างน้อย 3 ด้าน คือ ข้อมูลทางวิชาการ ข้อมูลเกี่ยวกับสภาวะ
แวดล้อมทางสังคมในวิถีชีวิต วิถีวัฒนธรรมประเพณี วิถีคุณธรรมจริยธรรม และข้อมูลที่เกี่ยวกับตนเอง รู้จัก
ตนเองอย่างถ่องแท้ ซึ่งครอบคลุมถึงการพึ่งพาตนเองและความพอเพียง พอประมาณมาวิเคราะห์และ
สังเคราะห์ประกอบการคิดและการตัดสินใจแก้ปัญหา คนคิดเป็นจะเผชิญกับทุกข์หรือปัญหาอย่างรู้เท่าทัน
มีสติไตร่ตรองอย่างละเอียดรอบคอบในการเลือกวิธีการแก้ปัญหาและตัดสินใจแก้ปัญหาตามวิธีการที่เลือก
แล้วว่าดีที่สุด ก็จะมีความพอใจและเต็มใจรับผิดชอบกับผลการตัดสินใจเช่นนั้น อย่างไรก็ตาม สังคมในยุค
โลกาภิวัตน์เป็นสังคมแห่งการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและรุนแรง ปัญหาก็เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา
ทุกข์ก็เกิดขึ้น ด ารงอยู่ และดับไป หรือเปลี่ยนโฉมหน้าไปตามกาลสมัย กระบวนทัศน์ในการดับทุกข์ก็ต้อง
พัฒนารูปแบบให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้นอยู่ตลอดเวลาให้เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลง
ไปด้วย กระบวนการดับทุกข์หรือแก้ปัญหาก็จะหมุนเวียนมาจนกว่าจะพอใจอีกเป็นเช่นนี้อยู่อย่างต่อเนื่อง
ตลอดชีวิต
กระบวนการและขั้นตอนการแก้ปัญหาแบบคนคิดเป็น อาจแบ่งได้ดังนี้
1. ขั้นท าความเข้าใจกับทุกข์และปัญหา คนคิดเป็นเชื่อว่าทุกข์หรือปัญหาเป็นเรื่องธรรมชาติที่
เกิดขึ้นก็แก้ไขได้ด้วยกระบวนการแก้ปัญหา
