Page 297 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

uốn giọng và phát-thanh được khá chính-xác, không khó-
khăn lắm, các tiếng có dấu hỏi và ngã này.

* Về dấu sắc, cách chỉ-danh đã dịch theo Pháp-ngữ
accent aigu, diễn-tả cường-độ của thanh, điều này rất chính-
xác. Nhưng về cách viết, nếu phải bắt đầu từ phía trên bên
phải phẩy xuống phía trái bên dưới thì lại không mô-tả được
giai-điệu của thanh vốn từ mức bình thanh hắt lên cao để
cho âm-hưởng còn tiếp-tục đi lên. Kinh-nghiệm thực-tế khi
giảng-dạy cho hay, khi diễn-tả cho học-viên theo dáng đi
như vậy, học-viên đã phát-thanh đúng và dễ-dàng. Nếu viết
từ trên xuống như thói quen xưa nay thì thấy không phù-
hợp theo âm-giai nhạc-điệu. Do đó, chúng tôi trộm nghĩ khi
viết dấu sắc ta có nên bắt đầu từ dưới hắt lên cao ngược lại
với thói quen thông-thường hay không? Ðây cũng là thắc-
mắc mà học viên ngoại-quốc học tiếng Việt đã đặt ra cho
chúng tôi. Thiển-nghĩ viết như vậy không những vừa tượng-
hình được giai-điệu của thanh-âm hướng thượng mà vẫn
minh-họa được cường-độ sắc nhọn và âm-hưởng của thanh.

b- Phối-trí âm và thanh cho có vần.
b1- Nếu như lựa tiếng sao cho âm và thanh tương-
hợp thì khi đọc lên nghe thấy êm tai, ta gọi là lời văn có vần.
Hai tiếng vần với nhau khi chúng có âm phát ra
tương-tự và có cùng thanh, hoặc cùng bình-thanh, hoặc
cùng trắc-thanh, không phân-biệt phù, trầm.

Trong thơ, nhất là thơ cũ, hợp vần là điều cốt-yếu. Vần gieo
khít-khao với nhau, ấy là thông-vận. Về trắc-thanh, nếu
nhập-thanh hiệp nhau được, vần gieo càng đắc-pháp (ví-dụ:
ác, bạc, tách, bạch, nắp, tắp, hát, mạt, tấp, đập…)

296