Page 295 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

So với mặt nổi có những thanh đi lên như dấu ngã, dấu sắc;
so với mặt chìm có những thanh muốn đi lên như dấu hỏi
hay rớt đọng xuống sâu như dấu nặng.

Ðó là lý-do phân-biệt phù với trầm-bình-thanh và bình-thanh
với các trắc-thanh.

Trong thực-tế, các thanh trong tiếng Việt là những nốt nhạc
trầm bổng có thể minh-họa như sau:

Biểu-đồ thang âm tiếng Việt

Với âm a không có dấu (BA, TA), thanh phát ra như nổi trên
mặt nước phẳng-lặng, âm à có dấu huyền (CHÀ-LÀ€MÀ)
thanh phát ra chìm trong lòng mặt nước phẳng êm. Các
thanh ngã, sắc, hỏi, nặng đều là trắc, đi nghiêng lên hoặc
xuống. Với dấu ngã (Ðã), thanh không lên cao tự-nhiên hẳn
như dấu sắc (CÁ), trái lại bị gẫy giữa chừng làm như còn kẹt
đọng trong hốc mũi. Với dấu hỏi (CẢ), thanh ở dưới mức
thăng-bằng của mặt nước, đi xuống nghe đục và thay vì
theo đà, chìm sâu xuống như dấu huyền (MÀ) thì nửa chừng
dừng lại như muốn đi lên. Với dấu nặng (Tạ) thanh chìm
sâu, rơi nặng xuống, không có âm-hưởng ngân dài như dấu
294