Page 435 - Tiếng Việt Tuyệt Vời

Tiếng Việt Tuyệt-Vời Đỗ Quang-Vinh

quốc và hưng quốc. Ta sẽ nghĩ thế nào khi thế-hệ hậu-duệ
mình tìm trong lịch-sử thi ca nước Việt, thấy rằng cha ông
chúng đã đánh mất gốc nguồn? Nhân-loại qua nền thi ca
hiện nay đánh giá được thế nào là tính dân-tộc của người
Việt, ấy là tuỳ theo thơ Việt có chuyên-chở được hồn nước
hay không? Người ta sẽ thấy được đời sống vật-chất, tình-
cảm, và tư-tưởng của giống nòi, nhận rõ chân-dung con
người Việt-Nam là thế đó, lai căn hay mất gốc? Những loại
thơ truyền miệng sau đây liệu có gọi là thơ mang theo hồn
nước hay không?

“Thương cha, thương mẹ, thương chồng,
Thương người: thương một, thương ông: thương mười.”

Và:
“Thằng Trời hãy đứng một bên,
Để ông Thuỷ-Lợi đứng lên làm Trời!”
Hay:
“Thắp đèn cho sáng ba gian,
Lôi mi ra giữa đình làng đêm nay,
Đấu cho tan-tác mặt mày,
Đấu cho mồ mả tụi bay chẳng còn.”
Và:
“Thắp đuốc cho sáng khắp đường,
Thắp đuốc cho sáng đình làng đêm nay,
Lôi cổ bọn nó ra đây!
Bắt quỳ gục xuống, đoạ đày chết thôi!”

Liệu chúng ta có chấp-nhận những lời thơ nghịch thiên-lý và
luân-thường như thế để bảo rằng đó là thơ Việt, thơ mang
hồn nước, thơ của chủng-tộc Việt hay không?

434