Page 250 - Di san van hoa An Duong
P. 250
Theo tài liệu thần tích, thần sắc của làng An Dương, tổng An Lạc, huyện An
Dương, có ký hiệu FQ418IX 5, hiện lưu trữ tại Viện Thông tin Khoa học Xã hội Việt
Nam (tài liệu trên được ông Chánh Hương hội Đào Ngọc Dục khai năm 1938 với
cơ quan cấp trên), làng An Dương thờ bẩy vị Thành hoàng. Trong tài liệu ghi hai
làng An Dương, Trang Quan trong tổng đều cùng thờ bảy vị Thành hoàng. Hiện
nay hai địa phương trên là hai thôn lân cận trong xã An Đồng. Đến nay, trên cánh
đồng đất giáp hai thôn có một gò đất cao, rộng, tương truyền nơi đây là đất linh
địa, nơi thiên táng 6 vị Thành hoàng. Gò đất cấm địa trên vẫn được hai làng An
Dương và Trang Quan bảo vệ, giữ gìn nghiêm cẩn.
Các vị Thành hoàng của làng An Dương Đoài gồm:
1. Ngài Phạm Tử Nghi, có duệ hiệu là Nam Hải Đại Vương. Phạm Tử Nghi
người làng Niệm Nghĩa, huyện An Dương, phủ Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Thời
trẻ ông là người có tư chất thông minh lại ham học tập, nên học một biết mười.
Đặc biệt ông có sức khỏe hơn người. Ông đắp con đường dài, trên có những
đống đất cao hai bên đường để tập võ nghệ. Khi chạy đến những đống đất hét
lên một tiếng và vung gậy san bằng. Mọi người nhìn thấy vậy gọi ông là “Ông
Thiên Lôi” và con đường đó là “đường Thiên Lôi”. Đường đó được sách sử nước
ta ghi vào danh mục cổ tích. Ông bước lên vũ đài chính trị bằng thanh gươm
trận và trở thành võ quan cao cấp của Vương triều Mạc, thế kỷ XVI. Sau cái chết
của vua Mạc Phúc Hải, năm 1546, vì không cùng quan điểm đưa Mạc Phúc
Nguyên mới có 5 tuổi lên ngôi, nên ông mang quân rời triều chính cát cứ một
vùng đất riêng. Ông đã từng mang quân sang đánh phá bên nước Minh để đòi
lại vùng đất lưỡng Quảng. Nhà Minh không chế ngự được ông, nên đã trách cứ
triều Mạc. Nhà Mạc đã tìm mọi cách sát hại ông và mang thủ cấp của ông sang
nước Minh. Theo thần tích, nhà Minh sau khi tiếp nhận thủ cấp của ông, đất
nước bị ôn dịch, nên phải đưa thủ cấp của ông vào quan quách đá xuống bè,
làm lễ tiễn Công, Hầu về nước. Bè thả trôi không ai đẩy mà vẫn về đến bến sông
Niệm quê hương ông. Dân làng được báo mộng đã rước Ngài về an táng tại Đôn
Nghĩa. Lăng miếu Đôn Nghĩa hiện nay thuộc phường Vĩnh Niệm, quận Lê Chân,
thành phố Hải Phòng là di tích cấp quốc gia. Theo tín ngưỡng dân gian, ông là
vị thánh tối linh, thường hiển hiện phù giúp cho người dân, đặc biệt là cư dân
làm ăn trên sông nước. Chính vì vậy, ông được rất nhiều địa phương thờ làm
Phúc thần, Thành hoàng làng.
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 250